is. dan. Düşmən, zidd, əks, müxalif. Dost dost ilə qac olmaz; Bir tikəylə ac olmaz. Aşıq Ələsgər. □ Qac düşmək (olmaq) – düşmən olmaq, zidd olmaq, çək
is. məh. Yer sulamaq üçün ayrılan kiçik arx. Gəl yoldaş, çalışaq, eyləyək birlik; Arada xəndək, qac daha olmasın
sif. Çox işlənmək nəticəsində çalaçuxur bir hala düşmüş. Qaca yol
“Qacımaq”dan f.is
f. Quruyaraq yığışmaq, bürüşmək (yaş ağac və s.)
“Qacınmaq”dan f.is
f. Qollarını geriyə qanıraraq, döşü qabağa verib dərin nəfəs almaq; gərnəşmək
f. dan. Zidd olmaq, düşmən olmaq
is. dan. Zidlik, düşmənlik
bax qaçaqaç
zərf Qaçaraq, yüyürə-yüyürə, yüyürərək. Qaça-qaça gəlmək. – [Əşrəf:] Salatının qaça-qaça onlara yaxınlaşdığını görüb susdu
sif. 1. Çox bərk qaçan, itigedən, yerişi sürətli olan (at və s.). Məstan bir qaçağan ahuya dönüb, indi kəməndə gəlmir
is. 1. Qaçmaq xasiyyəti. Dovşan qorxaqlıq, qaçağanlıq əlamətidir. Ə.Vəliyev. 2. Ürkəklik, adamayovuşmazlıq
is. 1. Çarlıq dövründə: hökumətin zülm və ədalətsizliyinə dözməyərək, həbsdən və ya sürgündən qaçan adam
is. Yolkəsən, qaçaq, quldur. Karvan gedir, yolda qaçaq-quldur qabağını kəsir… Çəmənzəminli
sif. Bir təhlükə üzündən, yaxud başqa bir səbəbə görə qorxuya düşüb, kütləvi surətdə qaçma. Birdən qaçaqaç düşdü; dedilər naçalnik gəldi
is. köhn. Qaçaq mal gətirməklə məşğul olan adam. [Hacı Qara:] Hamısına tövbələtmə verrəm ki, dəxi heç qaçaqçının qabağını kəsməsinlər! M
is. Qaçaq mal gətirməklə məşğul olma; qaçaqçının işi, peşəsi. □ Qaçaqçılıq etmək – 1) qaçaq mal gətirməklə məşğul olmaq; 2) quldurluq etmək
is. 1. Quldurluq. [Bahadır:] Görünür, çoxusu aclıqdan qaçaqlıq edir. N.Nərimanov. [Hacı Murad:] Sənin yediyin … oğurluqla, qaçaqlıqla, yetimin malını
bax qaçaqçı. Bir gün [Əhməd] qaçaqmalçı Məşədi Cavadın qızını istədi, fəqət rədd cavabını aldı. B.Talıblı
f.sif. bax qaçağan 1-ci mənada
“Haçan” sözünün qədimi forması
zərf Qaça-qaça, yüyürəyüyürə; tez-tez, tez. Qaçaraq gəlmək. – [Xədicə] bərabərimə yetişincə çəpərin arxasından iki əlləri ilə boynumu qucaqlayıb qaçar
“Qaçaraqlamaq”dan f.is
f. Çox tez qaçmaq, yüyürmək, götürülmək, qaçaraq getmək, ya gəlmək. Bir qədərdən Məcid qaçaraqlayıb bir bağlama gətirdi
zərf dan. Çox tələsik, səbirsizliklə
is. Uşaq oyunlarından birinin adı. [Sevinc:] Bu nədir Qaçay? Elə bil qaçdı-tutdu oynayırsınız. Z.Xəlil
sif. Qaçılması mümkün olmayan; labüd. Qaçılmaz bəla – [Solmaz:] Artıq bu yaman odlardan və ölümün qaçılmaz varlığından başqa heç bir şey düşünmürəm
is. Qaçılması mümkün olmama; labüdlük
“Qaçınmaq”dan f.is
f. Saqınmaq, çəkinmək, qaçmaq (4-cü mənada); uzaqlaşmaq, bir şeydən, ya bir işdən özünü kənara çəkmək
“Qaçır(d)ılmaq”dan f.is
“Qaçırmaq”dan məch. İstəkli vətən gülləri! Sizsiz yaz açılmaz; Gün çıxmasa, zülməti-şəbistan qaçırılmaz
“Qaçırmaq”dan f.is
f. 1. Birinin qaçmasına kömək etmək, yol vermək, səbəb olmaq; birini aradan çıxarmaq. 2. Qaçmağa məcbur etmək
“Qaçırtmaq”dan f.is
icb. 1. Başqası vasitəsi ilə qaçmağa vadar etmək və ya qaçmaqda başqasına kömək etmək. 2. bax qaçırmaq
is. Qaçma, qaçmaq işi və tərzi. // idm. Qaçma yarışı. Qaçış texnikasını təkmilləşdirmək
1. “Qaçışmaq”dan f.is. 2. is. Qaçma yarışı
qarş. 1. Kütləvi halda hərə bir tərəfə qaçmaq, tez hərə bir tərəfə dağılmaq, o tərəf-bu tərəfə qaçmaq
is. Müharibə, təbii fəlakət və başqa səbəblər üzündən yaşadığı yeri tərk etmiş, oradan qaçmış adam. Ağa Məhəmməd şahın basqınından qaçan qaçqınlar yol
is. Müharibə, təbii fəlakət və s. üzündən əhalinin öz yerlərini kütləvi surətdə tərk etməsi, öz yerlərindən qaçması
“Qaçmaq”dan f.is
f. 1. İti, cəld addımlarla getmək, çox iti getmək; yüyürmək. Hara belə qaçırsan? – Pərinisə hövlnak qaçdı ərinin yanına və bilmədi nə eləsin
is. 1. Bəla, dərd, müsibət, fəlakət. Koroğlu əyilməz yağıya, yada; Mərdin əskik olmaz başından qada. “Koroğlu”
bax qada. Qab sınması el arasında qada-balanın izalə olması mənasında təfsir olunur. Çəmənzəminli
dan. bax qadağan. Qorxmursan ovçudan, tülək tərlandan; Məgər yoxdur sənə qadağa, kəklik! Aşıq Rəcəb. Sevmə, sevilmək deyil əsrimizdə qadağa
is. 1. İcazə verilməyən, müsaidə edilməyən şey; adətən xəbər kimi işlənir: qadağandır – qanunən icazə verilmir, yasaqdır