is. 1. Taxtadan qayrılmış su və ya şərab qabı; çəllək. Qapçaq su ilə doludur. 2. Cod həsirdən, kəndirdən toxunmuş, ya tikilmiş böyük kisə
“Qapdırmaq”dan f.is
1. icb. Qapmağa təhrik etmək, qapmağa məcbur etmək. İti qısqırdıb yoldan keçəni qapdırırdı. 2. f. Qapışdırmaq, qapıb almaq, oğurlamaq
is. 1. Girib-çıxmaq üçün evin, yaxud barının və s.-nin divarında açıq yer, deşik, habelə bu deşiyi qapamaq üçün taxtadan, dəmirdən və s
sif. Çox yaxın, lap yaxın, qapıqapıya. Qapıbir qonşu. – Yoxsa həqiqətdə bizim südümüzün bərəkəti həmin qapıbir qonşularımızın pambığının bərəkətinə ba
is. Kiçik qapı
is. 1. Binanın qapısında durub gözətçilik edən xidmətçi. Klub ağzında duran qapıçı qorxub divar dibinə çəkildi
is. Qapıçının işi, vəzifəsi. [Sadıq kişi:] A kişi, Allah sənə qapıçılıqdan artıq qulluq qismət eləməsin, qırarsan xalqı! Mir Cəlal
“Qapılmaq”dan f.is
t-siz. Bir şeyə həddindən artıq aludə olmaq, uymaq, bütün fikrini, özünü tamamilə bir şeyə həsr etmək
“Qapmaq”dan məch. Əlindən qapılmaq. Papağı başından qapıldı
sif. Qapısı olmayan. Qapısız və gecələr işsiz olan hücrələrin döşənəkləri çürük həsir qırıqlarından ibarətdi
is. dan. Hərə bir yandan tez, tələsik götürmə, qapışdırma, bir-birinin əlindən qapıb alma, dartışdırma
məch. Tez-tələsik götürülmək, bir-birinin əlindən qapılıb alınmaq, dartışdırılmaq
“Qapışdırmaq”dan f.is
f. 1. Tez-tez, tələsik götürmək, bir-birinin əlindən qapıb almaq, dartışdırmaq. 2. Çırpışdırmaq, oradan-buradan götürmək
“Qapışmaq”dan f.is
qarş. Bir-birini qapmaq, birbirini dişləmək; boğuşmaq
sif. Tünd qara, zil qara. Qapqara kömür. Qapqara saç. Qapqara rəng. – [Südabənin] qapqara gözləri yenə şam kimi yandı
sif. Tamamilə qaranlıq, zülmət. Qapqaranlıq gecə
1. “Qaplamaq”dan f.is. 2. is. Metal və s. üzərinə çəkilən təbəqə
is. Metal və s. üzərinə qızıldan, gümüşdən və s.-dən təbəqə çəkən usta
f. Hər tərəfini əhatə etmək, bürümək, çulğamaq, örtmək, basmaq, tutmaq. Duman ətrafı qapladı. – Zülmət yenə qaplamış cahanı; Yox nuri-həyatdan əlamət
is. zool. İsti ölkələrdə yaşayan, pişik cinsindən çox yırtıcı və çevik heyvan; benqal pişiyi, bəbir. [Şair:] Qaplan yırtıcıların ən vəhşisidir, fəqət
“Qapmaq”dan f.is
f. 1. Birdən əlini uzadıb cəld götürmək, dartıb almaq, qamarlamaq. Məhərrəm iynəni əlindən buraxıb bucaqdakı ağırbaşlı çəkici qaparaq qapını açıb kəna
f. məh. Zorla almaq, tutmaq, zəbt etmək. Qapsayıblar yetimlərin obasın; Ev sahibin qovar zor olsa qonaq
f. Qapanmaq, tıxanmaq, pərçim olmaq
is. Qışda müxtəlif şəkillərdə, ən çox ulduz şəklində yağan və hər tərəfi örtən donmuş ağappaq su kristalcıqları
təql. Qarğanın çıxardığı səs. Qarğa qar-qar qarıldayır
təql. 1. Anlaşılmaz səs, danışıq. □ Qar-qur etmək (salmaq) – səs-küy etmək (salmaq), hamı birdən bərkdən anlaşılmaz sözlər danışmaq
Bəzi mürəkkəb sözlərin birinci tərkib hissəsi; məs.: qarasaç, qaragöz, qaragün
1. sif. Bütün rənglərin ən tündü, ən tutqunu; his, kömür rəngi (ağ ziddi). // sif. Bu rəngdə olan. Qara boya
is. Plov üzərinə, yanına qoyulan xuruş. Aşın qarası azdır
is. Yer kürəsinin torpaqla örtülü hissəsi; torpaq (su qarşılığı). Qarada və suda. Qara qüvvələri
is. Birini qorxduğu və ya çəkindiyi bir şeylə və ya bir işlə hədələmə, qorxutma; hədə. □ Qara-qorxu gəlmək – qorxutmaq, hədələmək
is. 1. Qarabasma. [Əhməd:] Ay oğlum, … adamı yuxuda çox qara-qura basar, hər yuxuya inanmaq olmaz. (Nağıl)
is. məh. 1. Canavarın, qurdun ləqəbi. 2. Qoyun sürüsünün qabağına düşən erkək keçi, dıbır
sif. Bədəni başqa rəng, ayaqları isə qara olan. Qaraayaq at. Qaraayaq it
is. bayt. Çox yoluxucu malqara azarı
zərf 1. İzincə, təqib edərək, ardınca düşərək, özünü göstərmədən, izləyərək. [Fərhad:] Nə qarabaqara düşübsən, dalımca gəzirsən! Ə
is. Yuxuda görülən, yaxud xəyala gələn qorxunc şeylər; vahimə, kabus
is. köhn. Qulluqçu qadın (qız). …Onun bacısı Səkinə xanım pəncərə qabağında durub qarabaşı Gülsəbanı çağırır
is. bot. Toxumundan yarma, un hazırlanan tarla bitkisi. Qarabaşaq və yulafda B vitamini vardır
is. köhn. Qulluq-çuluq, kənizlik
is. zool. Balıqla qidalanan uzunboğaz, qısaayaq, cəld üzən su quşu
sif. Bəxtsiz, bədbəxt, talesiz. [Nadir] özünün şəxsi həyatda qarabəxt olduğunu anladı. B.Talıblı
sif. Qarabuğdayı, qaraşın. Qarabəniz qız, oğlan. – Həqiqətdə bu qadınların heç birisi təbrizliyə bənzəmirdi