1. “Qaplamaq”dan f.is. 2. is. Metal və s. üzərinə çəkilən təbəqə
is. Metal və s. üzərinə qızıldan, gümüşdən və s.-dən təbəqə çəkən usta
f. Hər tərəfini əhatə etmək, bürümək, çulğamaq, örtmək, basmaq, tutmaq. Duman ətrafı qapladı. – Zülmət yenə qaplamış cahanı; Yox nuri-həyatdan əlamət
is. zool. İsti ölkələrdə yaşayan, pişik cinsindən çox yırtıcı və çevik heyvan; benqal pişiyi, bəbir. [Şair:] Qaplan yırtıcıların ən vəhşisidir, fəqət
“Qapmaq”dan f.is
f. 1. Birdən əlini uzadıb cəld götürmək, dartıb almaq, qamarlamaq. Məhərrəm iynəni əlindən buraxıb bucaqdakı ağırbaşlı çəkici qaparaq qapını açıb kəna
f. məh. Zorla almaq, tutmaq, zəbt etmək. Qapsayıblar yetimlərin obasın; Ev sahibin qovar zor olsa qonaq
f. Qapanmaq, tıxanmaq, pərçim olmaq
is. Qışda müxtəlif şəkillərdə, ən çox ulduz şəklində yağan və hər tərəfi örtən donmuş ağappaq su kristalcıqları
təql. Qarğanın çıxardığı səs. Qarğa qar-qar qarıldayır
təql. 1. Anlaşılmaz səs, danışıq. □ Qar-qur etmək (salmaq) – səs-küy etmək (salmaq), hamı birdən bərkdən anlaşılmaz sözlər danışmaq
Bəzi mürəkkəb sözlərin birinci tərkib hissəsi; məs.: qarasaç, qaragöz, qaragün
1. sif. Bütün rənglərin ən tündü, ən tutqunu; his, kömür rəngi (ağ ziddi). // sif. Bu rəngdə olan. Qara boya
is. Plov üzərinə, yanına qoyulan xuruş. Aşın qarası azdır
is. Yer kürəsinin torpaqla örtülü hissəsi; torpaq (su qarşılığı). Qarada və suda. Qara qüvvələri
is. Birini qorxduğu və ya çəkindiyi bir şeylə və ya bir işlə hədələmə, qorxutma; hədə. □ Qara-qorxu gəlmək – qorxutmaq, hədələmək
is. 1. Qarabasma. [Əhməd:] Ay oğlum, … adamı yuxuda çox qara-qura basar, hər yuxuya inanmaq olmaz. (Nağıl)
is. məh. 1. Canavarın, qurdun ləqəbi. 2. Qoyun sürüsünün qabağına düşən erkək keçi, dıbır
sif. Bədəni başqa rəng, ayaqları isə qara olan. Qaraayaq at. Qaraayaq it
is. bayt. Çox yoluxucu malqara azarı
zərf 1. İzincə, təqib edərək, ardınca düşərək, özünü göstərmədən, izləyərək. [Fərhad:] Nə qarabaqara düşübsən, dalımca gəzirsən! Ə
is. Yuxuda görülən, yaxud xəyala gələn qorxunc şeylər; vahimə, kabus
is. köhn. Qulluqçu qadın (qız). …Onun bacısı Səkinə xanım pəncərə qabağında durub qarabaşı Gülsəbanı çağırır
is. bot. Toxumundan yarma, un hazırlanan tarla bitkisi. Qarabaşaq və yulafda B vitamini vardır
is. köhn. Qulluq-çuluq, kənizlik
is. zool. Balıqla qidalanan uzunboğaz, qısaayaq, cəld üzən su quşu
sif. Bəxtsiz, bədbəxt, talesiz. [Nadir] özünün şəxsi həyatda qarabəxt olduğunu anladı. B.Talıblı
sif. Qarabuğdayı, qaraşın. Qarabəniz qız, oğlan. – Həqiqətdə bu qadınların heç birisi təbrizliyə bənzəmirdi
sif. Bığları qara. Qarabığ kişi. – Sadədil muzdur indi anladı ki, uzunboylu, qarabığlı müsafir xozeyin deyilmiş, oğru imiş
is. zool. Torağay cinsindən döşündə iri qara xal olan bir quş
sif. dan. Son dərəcə mütəəssib
is. Difteritin xalq arasında adı
is. k.t. Çovdar
sif. Dərisinin rəngi buğdayı olan, qarabəniz. Gülpəri qısaboylu, dolu əndamlı, qarabuğdayı bir qız idi
sif. 1. Qara rəngli, qaramtıl. 2. məc. Dəyərsiz, qiymətsiz mənasında. O qaraca qəpiyə o qədər məhəbbətimiz var ki, qeyri işlər yadımıza düşməyir
is. k.t. 1. Dəni qara toz halına salan taxıl xəstəliyi. 2. Taxıl dənləri arasında olan yumru və xırda zərərli bitki dəni
sif. İçində qaraca olan. Qaracalı buğda
is. məh. Qara neftlə dolu çuxur, ya quyu
is. 1. Avropa, Asiya və Afrikada köçəri və yarımköçəri qruplar halında yaşayan və əslən hindistanlı olan bir xalq
is. 1. Qaraçı həyatı, qaraçı güzəranı, qaraçı məişəti. 2. məc. Qışqırıqçılıq, küy-kələkçilik; həyasızca qışqırıq salma, həyasızlıq
is. Qara neftlə yanan çıraq. Tez gedib Şərəf xalanın evinə çatdım, gördüm evin içində bir qaraçıraq yanır
is. bot. Neştər şəklində yarpaqları olan bir bitki. Qaraçöhrənin yarpaqları ensiz neştər şəklində olub, iki cərgəyə düzülmüşdür
is. bot. Küncüt fəsiləsindən bir bitki olub, qara və ətirli tumu çörəyin üzünə səpilir
is. bot. Küncütə oxşar, bir qədər ətirli tum meyvə verən cənub bitkisi; itotu
sif. dan. Uğursuz, bədşüküm, ağırayaq. [Gəlin:] Elə Cahandar ağanın özü də sonradan, – qaradabansan, gələn kimi evimə qan saldın, – deyə mənim üstümə
qaradalaq etmək – 1) çox qovaraq əldən salmaq, üzmək. Bu vuruşmada Nəbi Haqverdi yüzbaşını qovub qaradalaq etdi
1. sif. Dərisinin rəngi qara olan. Qaradərili adam. 2. İs. mənasında, cəm şəklində: qaradərililər – zəncilər