Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • NÜANS

    [fr.] Hər hansı bir şeydə (səsdə, rəngdə və s.-də) incə fərq; çalar. Nüans – musiqidə ayrı-ayrı frazalara – cümlələrə çox zərif tərzdə keçməyə deyilir

    Tam oxu »
  • NÜCƏBA

    is. [ər. “nəcib” söz. cəmi] Nəcib adamlar, əsilli adamlar; kübarlar, zadəganlar. Belə idi adət əvvəl? Bəyə yalvarardı kasıb; Nücəbaləri görəndə ayağa

    Tam oxu »
  • NÜCUM

    is. [ər. “nəcm” söz. cəmi] 1. Ulduzlar. Kövkəblər! Ey səmanı müzəyyən qılan nücum; Etmişmidir o yerlərə də seyli-qəm hücum? M

    Tam oxu »
  • NÜDRƏT

    is. [ər.] Nadir olma, az tapılma, seyrəklik

    Tam oxu »
  • NÜDRƏTDƏ

    zərf Nadir hallarda, nadir olaraq, bəzən, arabir, əyyamda bir dəfə. Nüdrətdə düşər şənbəyə novruz. (Məsəl)

    Tam oxu »
  • NÜDRƏTƏN

    zərf [ər.] 1. Hərdənbir, arabir, az-az, təsadüfdən-təsadüfə, nadir hallarda. Elə güman etmək lazım gəlmir ki, yuxarıda rəvayət olunan nüdrətən ittifaq

    Tam oxu »
  • NÜFUS

    is. [ər. “nəfs” söz. cəmi] 1. Əhali, camaat. [İskəndərzadə:] …Bu arvad və uşaqlarına nüfus hesabı ilə nə qədər yer düşürsə, müəyyən edib versinlər

    Tam oxu »
  • NÜFUZ

    is. [ər.] 1. Bir adamın sözü keçmə, hörməti, etibarı, təsiri olma; hörmət, etibar, təsir; avtoritet. Naməlsəm camaatının arasında Əminin nüfuzu gündən

    Tam oxu »
  • NÜFUZEDİCİ

    sif. Təsirli, təsiredici; ifadəli. Nüfuzedici baxış. – Amma yenə də [Əlyarov] oğrun-oğrun qocanı süzürdü, gah onun ağarmış topa saqqalına, gah çuxurla

    Tam oxu »
  • NÜFUZLU

    sif. Nüfuzu, hörməti, etibarı olan; sözükeçən. Nüfuzlu adam. – [Qəhrəman:] Eşitdiyimə görə bu evin sahibi şəhərin ən böyük və nüfuzlu bəyi imiş

    Tam oxu »
  • NÜHUSƏT

    is. [ər.] klas. Uğursuzluq, bədbəxtlik, məşumluq, nəhslik. [Mövlana:] Qibleyi-aləm bu əyyami-nühusətdə, yəni novruzdan on beş gün keçənədək gərək özün

    Tam oxu »
  • NÜKTƏ

    is. [ər.] klas. Bir sözdən, ibarədən, ifadədən dolayısilə çıxarılan gizli, incə məna. Bu pünhan nüktəni bir vaqifi-əsrar olandan sor

    Tam oxu »
  • NÜKTƏDAN

    is. [ər. nüktə və fars. …dan] klas. Sözdən, danışıqdan dərin incə məna çıxara bilən adam. …Əhli-ürfan, nüktədan, şairsevən, aşiqpərəst; Bir müvafiq mə

    Tam oxu »
  • NÜKTƏLİ

    sif. İçərisində incə və dərin, bilavasitə başa düşülməyən mənası olan. Nüktəli söz

    Tam oxu »
  • NÜMAYAN

    sif. [fars.] klas. Görünən, zahir olan, aydın olan. Çay kənarında bir meşə qaralır; O biri yanda kənd nümayandır

    Tam oxu »
  • NÜMAYƏNDƏ

    is. [fars.] 1. Hər hansı bir kollektiv, təşkilat və s. tərəfindən seçilib bir yerə (məs.: konfransa, qurultaya və s

    Tam oxu »
  • NÜMAYƏNDƏLİK

    is. 1. Nümayəndə vəzifəsini, hüququnu yerinə yetirmə. 2. Hər hansı bir dövlətin, yaxud təşkilatın, idarənin və s

    Tam oxu »
  • NÜMAYİŞ

    is. [fars.] 1. Siyasi-ictimai əhval-ruhiyyəni ifadə etmək üçün düzəldilən kütləvi yürüş. – 1903-cü ildən etibarən bir-birinin ardınca fəhlə tətili və

    Tam oxu »
  • NÜMAYİŞÇİ

    is. Nümayişdə iştirak edən adam, nümayiş iştirakçısı. Nümayişçilər şəhərin baş küçəsinə doğru ağır-ağır irəliləyirdi( lər)

    Tam oxu »
  • NÜMAYİŞKARANƏ

    zərf [fars.] Nümayiş etdirərək, hamıya bildirərək, hamıya göstərmək üçün edilərək, nümayiş etdirmək üçün, göstərmək üçün, nəzərə çarpdırmaq üçün

    Tam oxu »
  • NÜMUNƏ

    is. [fars.] 1. Hər hansı bir məmulatın, şeyin haqqında təsəvvür yarada biləcək hissəsi, örnəyi, qismi

    Tam oxu »
  • NÜMUNƏLİK

    1. bax nümunəvi 1-ci mənada. Nümunəlik mal. 2. bax nümunə 1-ci mənada. Nümunəlik götürmək

    Tam oxu »
  • NÜMUNƏVİ

    sif. [fars. nümunə və ər. …vi] 1. Nümunə olan, nümunə ola biləcək. Nümunəvi iş üsulları. – Bu məktəb … nümunəvi dərs başlamağı öz əlindən vermək istəm

    Tam oxu »
  • NÜSXƏ

    is. [ər.] 1. Yazılı bir şeydən çıxarılan surətlərdən hər biri (əlyazmasının, yaxud çap olunmuş əsərin ayrıca surəti)

    Tam oxu »
  • NÜSXƏBƏND

    is. [ər. nüsxə və fars. …bənd] köhn. 1. Aptekdə resept qəbul edən işçi; reseptçi, farmasevt. 2. Xalq təbabətində: qədim tibb kitablarına baxıb dərman

    Tam oxu »
  • NÜSRƏT

    is. [ər.] köhn. 1. Yardım, kömək. Əgər Allah xana verə nüsrətlər; Zaye olmaz heç çəkdiyin zəhmətlər… M

    Tam oxu »
  • NÜTFƏ

    is. [ər.] biol. Spermatozoid, məni, maya, toxum. [Zibeydə:] Nə təfavütü! Nütfəsi ki əhli-zələmə nütfəsidir! M

    Tam oxu »
  • NÜVƏ

    is. 1. Bir şeyin daxili, mərkəzi hissəsi. Atom nüvəsi (atomun mərkəzi, müsbət yüklü hissəsi). Yerin nüvəsi

    Tam oxu »
  • NÜVƏCİK

    kiç. Kiçik nüvə

    Tam oxu »
  • NÜVƏDAXİLİ

    sif. xüs. Nüvə daxilində olan, nüvə daxilində əmələ gələn. Nüvədaxili proses. Nüvədaxili enerji

    Tam oxu »
  • NÜZÜL

    is. [ər.] köhn. Aşağıya enmə, nazil olma. □ Nüzül etmək köhn. – enmək, düşmək. Paroxoddan çıxaraq körpüyə etdikdə nüzül; Deleqatlar tökülüb eylər idi

    Tam oxu »
  • O

    Azərbaycan əlifbasının iyirmi birinci hərfi. // “O” hərfi ilə işarə olunan saitin adı

    Tam oxu »
  • O

    iş. əvəz. 1. Zaman və ya məkan daxilində bilavasitə göz qabağında olmayan, yaxud uzaq olan şeyi göstərir, həm də ismə konkretlik verir (bu müqabili)

    Tam oxu »
  • O

    Üçüncü şəxs əvəzliyinin təki; haqqında danışılan və ya göstərilən şəxsi bildirir. O gəldi. – Aşıq Qərib sözün deyər avazla; Dindirəndə canım alar o, n

    Tam oxu »
  • O₄

    nida. Heyrət, təəccüb bildirir (bəzən təkrar edilərək işlədilir). O! Bu kimdir? O! Bu heç olmadı

    Tam oxu »
  • O-BU

    is. Hər kəs, adamlar. Ondan-bundan soruşmaq. Onun-bunun sözünə baxma. O-bu nə deyər? – Uşaq ona-buna toxuna-toxuna gedirdi

    Tam oxu »
  • OBA

    is. 1. Bir neçə evdən ibarət kiçik yaşayış məntəqəsi, kiçik kənd. [Şahmar:] Baharlıdan bura gələndə elə bilirsən, şəhərdən yöndəmsiz bir obaya gəlirsə

    Tam oxu »
  • OBABAŞI

    is. köhn. Obaya başçılıq edən adam, oba ağsaqqalı

    Tam oxu »
  • OBAŞDAN

    zərf 1. Alaqaranlıq, səhər tezdən, hava açılmamış. Obaşdan oyanmaq. – Aslan isə, – vaxt keçir, – deyə obaşdan gedib vağzalı kəsdirib oturdu

    Tam oxu »
  • OBAŞDANLIQ

    is. Oruc tutan müsəlmanların obaşdanda yedikləri yemək. [Arvad:] Sən gündüzləri oruc tutmursan, gecələri obaşdanlığa durursan

    Tam oxu »
  • OBELİSK

    [yun. obelisikos, hərfi mənası – kiçik şiş] Yuxarıya doğru getdikcə nazikləşən, yonulmuş daş sütundan ibarət abidə

    Tam oxu »
  • OBER...

    [alm. ober – baş, böyük] Bir sıra xarici ölkələrdə bəzi dövlət rütbələri və mülki vəzifələri bildirən sözlərə artırılan ön sözü; məs

    Tam oxu »
  • OBERTÓN

    [alm. Obertone] mus. Əsas tona xüsusi çalarlıq, tembr verən əlavə ton. Bu [titrəyən] səslər əsas səsi müşayiət edərək, ona nisbətən zil olacaqlar ki,

    Tam oxu »
  • ÓBLAST

    is. [rus.] Çoxölçülü fəzanın və ya metrik fəzanın yalnız daxili nöqtələrindən ibarət olan əlaqəli çoxluğu

    Tam oxu »
  • OBLİQÁSİYA

    is. [lat.] Qiymətli kağızların bir növü

    Tam oxu »
  • OBLOMOVÇULUQ

    is. [İ.Qonçarovun “Oblomov” romanının qəhrəmanı Oblomovun adından] Atillik, ifadəsizlik; fəaliyyətsizlik və tənbəllik halı

    Tam oxu »
  • ÓBRAZ

    is. [rus.] Obyektin insan şüurunda obyektiv inikas forması; surət

    Tam oxu »
  • OBRAZLI

    sif. [rus. образ sözündən] İfadəli, canlı, aydın (danışıq və s. haqqında). Obrazlı ifadə. Obrazlı (z

    Tam oxu »
  • OBRAZLILIQ

    is. Obrazlı olma; ifadəlilik, canlılıq, aydınlıq (danışıq və s. haqqında). Nitqin obrazlılığı. – Milli və beynəlmiləl münasibətlər problemi … dünya əd

    Tam oxu »
  • OBSTRUKSİONİ́ST

    [lat.] Obstruksiya iştirakçısı və ya tərəfdarı

    Tam oxu »