Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • RAMAZAN

    is. [ər. rəməzan] Hicri qəməri ərəb təqviminin 9-cu ayı; orucluq ayı. [Cahan:] Bu ramazan yox, gələn ramazan gəlib ötəndən sonra [Əsgərin] iyirmi səkk

    Tam oxu »
  • RAMPA

    [fr.] Səhnəyə yönəldilmiş işıqlandırıcı cihazları tamaşaçıdan gizlədən, səhnə boyu uzanan yastı sipər

    Tam oxu »
  • RANET

    [fr.] Qiymətli alma növlərindən birinin adı

    Tam oxu »
  • RANQ

    is. [fr.] Fərqlənmə dərəcəsi; kateqoriya, rütbə

    Tam oxu »
  • RAPİRA

    [fr.] Dördüzlü uzun elastik tiyəsi olan itiuclu silah (indi ancaq təlim və qılıncoynatma idmanında işlədilir)

    Tam oxu »
  • RAPİRAÇI

    is. idm. Rapira ilə çıxış edən idmançı

    Tam oxu »
  • RÁPORT

    [fr.] 1. Hərbi xidmətçinin öz böyüyünə verdiyi şifahi və ya yazılı məlumat, xəbər. Hüseyn raport verib komandirinə; Yönəlir katiblə iclas yerinə

    Tam oxu »
  • RAPSÓDİYA

    [yun. rhapsodia] 1. Qədim yunan səyyar xanəndələrinin (rapsodlarının) simli musiqi alətinin müşayiəti ilə ifa etdikləri epik nəğmələr

    Tam oxu »
  • RASİON

    [lat. rationis – ölçü] Müəyyən vaxt üçün yemək norması, müəyyən vaxt üçün yemək payı; cirə. Əsgərin gündəlik rasionu

    Tam oxu »
  • RASİONÁL

    [lat.] Ağıl və məntiqə əsaslanan; ağıllı, məqsədəuyğun, məqsədəmüvafiq. Xammaldan rasional surətdə istifadə

    Tam oxu »
  • RASİONALİST

    [lat.] 1. Rasionalizm tərəfdarı (bax rasionalizm 1-ci mənada). 2. Həyatda ancaq məntiq və ağlın tələblərinə əsaslanan adam

    Tam oxu »
  • RASİONALİ́ZM

    [lat.] 1. Ağlı idrakın yeganə mənşəyi hesab edən idealist fəlsəfi cərəyan. 2. Həyata şüurlu münasibət, hərəkətlərində şüurluluq

    Tam oxu »
  • RAST₂

    is. [fars.] mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Cavad gözlərini yumdu, cavanlar tarı və kamançanı götürüb “Rast” dəstgahını başladılar

    Tam oxu »
  • RAST₁

    [fars.] sif. Düz, müstəqim. □ Rast gəlmək – bax rastlaşmaq. Miraxur küçədə köhnə xəzinədara rast gəlib, ona yoldaş olub soruşdu ki… M

    Tam oxu »
  • RASTA

    is. [fars.] köhn. Dükanların yerləşdiyi kiçik düz küçə; dükanlar sırası. Buzu aldım əlimə və sərin baqqal rastasından çıxdım günün qabağına

    Tam oxu »
  • RASTABAZAR

    is. [fars.] köhn. Düz sıra ilə düzülmüş dükanlardan, mağazalardan və s.-dən ibarət bazar. Rastabazarda şirin alışveriş vardı, alıcının çoxu tərəkəmə i

    Tam oxu »
  • RASTLAŞMA

    “Rastlaşmaq”dan f.is. Ağasəfərlə rastlaşması heç də Nəcmiyə xoş gəlmədi. Ə.Əbülhəsən

    Tam oxu »
  • RASTLAŞMAQ

    f. Təsadüf etmək, üz-üzə gəlmək, qarşısına çıxmaq, görmək. Maşın üç at qoşulmuş bir araba ilə rastlaşdı

    Tam oxu »
  • RATİFİKASİYA

    is. [lat.] Dövlətin ali hakimiyyət orqanının dövlət və ya hökumət nümayəndəsi tərəfindən bağlanmış beynəlxalq sənədləri (müqavilə, saziş) təsdiq etməs

    Tam oxu »
  • RATİ́N

    [fr.] Üz tərəfində burulmuş xovları olan üst paltarlıq yun parça. 5 metr ratin. // Həmin parçadan tikilmiş

    Tam oxu »
  • RATSİYA

    is. Az güclü səyyar radiostansiya

    Tam oxu »
  • RÁUND

    [ing.] Boksda: vuruşun bir hissəsinin davam etdiyi iki və ya üç dəqiqəlik müddət

    Tam oxu »
  • RAVİ

    is. [ər.] klas. Rəvayət edən, hekayə edən, bir əhvalatı olduğu kimi danışan. Ravi belə rəvayət eyləyir ki, bu zənən Bağdad padşahının baş hərəmi imiş

    Tam oxu »
  • RAVVİN

    is. [qədimi yəh. rabbi – mənim müəllimim] Yəhudilərin dini-əxlaqi həyatına başçılıq edən din xadimi, ruhani

    Tam oxu »
  • RAY

    [ing.] bax rels

    Tam oxu »
  • RAYİHƏ

    is. [ər.] Xoş iy, gözəl qoxu; ətir. Gülün rayihəsi. – Arazın mehi kənddən kövşənə xoş bir rayihə, gözəl bir qoxu gətirirdi

    Tam oxu »
  • RAYİHƏLİ

    sif. Gözəl iyli, xoş qoxulu; ətirli. Rayihəli çiçək. – Göz işlədikcə uzanan düzləri əlvan çiçəklər, rayihəli otlar cənnətə döndərmişdi

    Tam oxu »
  • RAYKOM

    is. “Rayon komitəsi”nin ixtisarı (çox vaxt “rayon partiya komitəsi” mənasında işlənir). Raykom binası

    Tam oxu »
  • RAYON

    is. [fr.] 1. Bir ərazinin hər hansı bir coğrafi, iqtisadi və b. cəhətdən tam bir vəhdət təşkil edən hissəsi

    Tam oxu »
  • RAYONLARARASI

    sif. Bir neçə rayon üçün ümumi olan, təşkil olunmuş; bir neçə rayona aid olan (xidmət edən). Rayonlararası tikinti idarəsi

    Tam oxu »
  • RAYONLAŞDIRILMA

    “Rayonlaşdırılmaq” dan f.is

    Tam oxu »
  • RAYONLAŞDIRILMAQ

    məch. 1. İnzibati, fiziki-coğrafi, iqtisadi və b. cəhətlərə görə rayonlara bölünmək. 2. xüs. Müəyyən fiziki-coğrafi rayonların şəraitinə ən çox uyğunl

    Tam oxu »
  • RAYONLAŞDIRMA

    “Rayonlaşdırmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • RAYONLAŞDIRMAQ

    f. 1. Ərazini iqtisadi, inzibati və b. rayonlara bölmək. 2. xüs. Müəyyən rayona (və ya rayonlara) uyğunlaşdırmaq, aid etmək

    Tam oxu »
  • RAYSOVET

    is. tar. “Rayon soveti”nin ixtisarı. Raysovet sədri. Raysovetin qərarı

    Tam oxu »
  • RAZI

    sif. və zərf [ər.] Bir şeydən razı olan; məmnun. Yüz cəfa eyləsən, ey şux, könüldür razi. S.Ə.Şirvani

    Tam oxu »
  • RAZILAŞDIRILMA

    “Razılaşdırılmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • RAZILAŞDIRILMAQ

    məch. Başqasının və ya başqalarının razılığı alınmaq. Plan müəyyən idarələrlə razılaşdırılmışdır

    Tam oxu »
  • RAZILAŞDIRMA

    “Razılaşdırmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • RAZILAŞDIRMAQ

    f. Bir şey haqqında başqası və ya başqaları ilə danışaraq onun (onların) razılığını almaq, ümumi bir fikrə gəlmək

    Tam oxu »
  • RAZILAŞMA

    “Razılaşmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • RAZILAŞMAQ

    f. Razı olmaq, razılıq vermək, öz razılığını bildirmək, düzgün hesab etmək. Başqasının fikri ilə razılaşmaq

    Tam oxu »
  • RAZILIQ

    is. Razı olma, məmnunluq hissi; məmnuniyyət. Ağrıdan, acıdan yaranır əsər; Ölər yaşanmamış söz bələyində; Bitməmiş, bitəmməz böyük bir əsər; Özündən r

    Tam oxu »
  • RAZYANA

    is. [fars.] bot. 1. Efir yağı verən ot-bitki; həmin bitkinin şirin dadan və ədviyyə kimi işlədilən xoşiyli toxumu

    Tam oxu »
  • RAZYANALIQ

    is. Çoxlu razyana bitmiş sahə

    Tam oxu »
  • REABİLİTÁSİYA

    is. [lat.] 1. Təmizəçıxarılma. 2. Hüquqların bərpası. 3. Xəstəlik keçirmiş şəxslərin sağlamlığının və əmək fəaliyyətinin bərpası üçün tədbirlər komple

    Tam oxu »
  • REAGENT

    [lat. re… – əks və agens – edən] Kimyəvi reaksiyada iştirak edən maddə; reaktiv

    Tam oxu »
  • REÁKSİYA

    [lat. re… – əks və actio – hərəkət] 1. Hər hansı bir təsirə cavab olaraq əmələ gələn təsir. // fiziol

    Tam oxu »
  • REAKTİV₁

    [lat. re… – əks və activus – fəal] kim. Başqa maddə ilə birləşəndə xüsusi reaksiya əmələ gətirən və bununla da bu maddənin həmin tərkibdə olub-olmadığ

    Tam oxu »
  • REAKTİV₂

    sif. [lat. re… – əks və activus – fəal] fiz. Qaz, buxar və s.-nin yaratdığı qüvvədən istifadə edən, həmin qüvvəyə əsaslanan

    Tam oxu »