is. köhn. Qədim müharibələrdə qılınc və s. zərbəsindən qorunmaq üçün əldə tutulan dairə və ya düzbucaq şəkilli sipər (ağacdan, metaldan, dəridən qayrı
bax qalxanvari
is. zool. Qın, sərt örtü (qabıq). Yumşaqbədənlilərin bəziləri yastı formada olub, arxalarında qabıq əvəzinə qalxancıq vardır
sif. Yekəqulaq, qulaqları böyük; iri qulaqlı
sif. Qalxanla silahlanmış
is. məh. Quru yamaclarda bitən bir bitki
sif. Şəkilcə qalxana oxşayan. ◊ Qalxanvari vəzilər anat. – insanın və onurğalı heyvanların orqanizmində maddələr mübadiləsində iştirak edən daxili sek
sif. Qalxmış halda olan, dik (yatıq müqabili). Onun … şinelinin qalxıq yaxasından üzü və çuxura düşmüş gözləri də güclə görünürdü
“Qalxınmaq”dan f.is
f. Qalxmaq, durmaq. Birdən rus qızı yerindən qalxındı, sanki canının ağrısından Ulduzun əllərini bərk-bərk sıxdı
“Qalxışmaq”dan f.is
f. 1. Hamı birdən ayağa qalxmaq. 2. bax qalxmaq 5-ci mənada. [Nizami:] Qızıl Arslanın Məmundan alaraq bizə aşılamaq istədiyi yanlış fikirlərin birisi
“Qalxızmaq”dan f.is
bax qaldırmaq 1-ci mənada
“Qalxmaq”dan f.is
f. 1. Ayağa durmaq, dik vəziyyət almaq. Müəllim sinfə girdikdə şagirdlər qalxdılar. Bütün salondakılar ayağa qalxdılar
is. 1. Bir şeyin, işləndikdən sonra artıq qalmış hissəsi, parçası. Yemək qalıqları. Xörəyin qalığı. – Dümbər papiros qalığını ayağı ilə basıb söndürdü
sif. riyaz. Böldükdə qalıq qalan (bax qalıq 4-cü mənada)
sif. riyaz. Böldükdə qalıq qalmayan (bax qalıq 4-cü mənada)
is. Qalma, sağlıq, dirilik. Dəli könlüm, məndən sənə əmanət; Demə bu dünyada qalım yaxşıdır. Xəstə Qasım
sif. 1. Kütləsi köndələn vəziyyətdə çox yer tutan, yoğun (nazik müqabili). Qalın kitab. Qalın divar. Qalın döşək
sif. Canı bərk, ətli-canlı. Xankişi bir qalın-qayım arvadı aralığa saldı. Mir Cəlal
sif. Bığları yoğun olan. Qalınbığlı kişi
sif. Çox qalın. Qalınca bir tir. // Qalın. Qısa adamın qalınca dodaqlarında istehzalı bir gülüş bilindi
sif. Dodaqları qalın olan
sif. Qabığı qalın olan. Qalınqabıq qoz. Qalınqabıq püstə. Qalınqabıq qovun. – Otağım doludur sükutla; Sükutun içində mən qalınqabıq meyvə içində qalmı
sif. Heç bir şey qanmayan, həssaslıqdan, real düşünmək qabiliyyətindən məhrum; küt, qanmaz, dərrakəsiz
sif. Qaşları qalın olan
bax qalınlaşdırmaq
“Qalınlaşdırılmaq” dan f.is
məch. Daha qalın hala salınmaq, daha qalın edilmək
“Qalınlaşdırmaq”dan f.is
f. Daha qalın etmək. Paltonun astarını qalınlaşdırmaq. Yorğanı qalınlaşdırmaq
“Qalınlaşmaq”dan f.is
f. 1. Daha qalın olmaq. Bu kətan yuyulduqda qalınlaşır. // Getdikcə qalın olmaq, yoğunlaşmaq. Zorxana milinin başı nazik idi, lakin getdikcə qalınlaşı
is. 1. Qalın şeyin halı; yoğunluq (naziklik müqabili). Parçanın qalınlığı. Ağacın qalınlığı. – Kərim baba … bir qarış iki barmaq qalınlığında yaş çubu
sif. xüs. Müxtəlif şeylərin qalınlığını ölçən. Qalınlıqölçən cihaz
sif. Tükü qalın, sıx və çox olan. Qalıntüklü qoyun. Qalıntüklü dəri
is. Qalma; qalmaq işi. Əsli xanım köçdü getdi elindən; Mənim burda qalışıma nə deyim? Aşıq Kərəm
sif. [ər.] Üstün gələn (gəlmiş), qələbə çalan (çalmış). Qalib ordu. – Fəxrəddinin qalib dəstələri şəhərə girdiyi zaman, Gəncə qadınları qalib dəstələr
ara söz [ər.] kit. köhn. 1. Çox ehtimal ki, yəqin ki, zənnimcə, mənə görə. Demirəm mən sənə şair deyilsən, var şerin; Vəzni var, qafiyə var, qaliba yo
zərf [ər. qalib və fars. …anə] Qalib sifəti ilə, qalib kimi, qaliblərə yaraşan bir tərzdə. Qalibanə yürüş
zərf [ər.] kit. köhn. Əksəriyyətlə, əksərən, çox zaman, çox vaxt. Əhli-İran qalibən bisavaddırlar. M
is. [ər.] Döyüşdə, müharibədə, mübarizədə, yarışda üstünlük, müvəffəqiyyət; qalib gəlmə, qələbə (məğlubiyyət ziddi)
sif. Həmişə qalib gələn, müzəffər; məğlubedilməz. Qalibiyyətli türk ordusu. Qalibiyyətli xalq üsyanı
is. Qalib gəlmə, üstün gəlmə. Qalibliyin məğrurluğu nə don geyir; Son zərbənin nəşəsinə bürünəndə?! M