top. Quldurlar, qaçaqlar. [Gülpəri:] Yəqin fəqir quldur-qaçaq əlinə keçdi… Ə.Haqverdiyev
is. Quldur dəstəsinin başçısı, böyüyü, atamanı. Amma … mənim yadıma belə gəlir ki, keçən türk padşahları quldurbaşı kimi bir zad imişlər
sif. və zərf Quldur kimi, quldura xas olan bir tərzdə. Quldurcasına basqın
bax quldurluq
is. Soyğunçuluq, yaxud öldürmək məqsədi ilə silahlı basqın; çapovulçuluq, yol kəsmə. Heydər bəy, rahat durotur, quldurluq etmə, yol kəsmə, oğurluğa ge
bax qülğülə
[ər. ğul (bax qul2) və fars. biyaban] bax qulyabanı. Bilsə idi sənə Yusif deyəcəklər, billah; Qoyar idi adını qulibiyaban, Yusif! S
is. 1. Bir udum hava çəkmə; bir çəkim, tüstünü bir nəfəs içəri çəkmə miqdarı. □ Qullab vurmaq (almaq) – papirosun, qəlyanın tüstüsünü hər dəfə içinə ç
is. [ər.] Yalan, saxta, hiylə, fırıldaq; əngəl. Bu isə, bəs o ləinin də işi qullabıdır. M.Ə.Sabir
“Qullablamaq”dan f.is
f. Qullab vurmaq (bax qullab 1-ci mənada). Bir ara onlar susub ovucları içində saxladıqları papiroslarını qullabladılar
is. köhn. Qul olmuş adamın halı; köləlik
is. 1. Xidmət, iş, vəzifə. O, böyük qulluqdadır. – Qulam mətbəədə qulluğa düzəldi. Mir Cəlal. // İş yeri, iş
sif. və is. [qulluq və fars. …baz] Qulluğu vaxtında yerinə yetirən, qulluq etməyi sevən, yaxud vəzifə ilə əlaqədar olan rəsmiyyətlərə həddindən artıq
is. Öz qulluğunu sevmə, vəzifəsi ilə əlaqədar olan rəsmiyyətlərə həddindən artıq riayət etmə
is. 1. Zehni əməyin müxtəlif sahələrində muzd ilə işləyən işçi; idarə xidmətçisi. Keçmiş vaxtlarda dəftərxanalarda qulluqçuların gündə biri idarə bağl
is. Maaşla bir idarədə və ya bir yerdə xidmət etmə, işləmə; xidmətçilik; qulluqçunun işi, peşəsi. [Tafta:] Buradan gedəndən sonra [Sevil] Səmədgildə q
is. Qabların və s. şeylərin əl tutan yeri, dəstəsi, sapı. Qazanın qulpu. Çaydanın qulpu. – [Musa kişi] nazik iplə kuzənin qulpuna bağlanmış tıxacı açd
“Qulplamaq”dan f.is
f. Qulp taxmaq, bir qaba və s.-yə qulp və ya sap keçirmək
“Qulplatmaq”dan f.is
icb. Qulp taxdırmaq
sif. Qulpu, tutacaq yeri olan. Qulplu qab. Qulplu şamdan. – Qulplu qazanlar həyətdə yan-yana söykənmişdi
is. Körpə at balası. …Göydə bir madyan gördüm; Yerdə qulun əmər hey. (Bayatı). Daylar tülədi, buraxdı yalı; Kişnər çalağan qulun misalı
is. [ər. əsli yun.] Soyuqdəymə nəticəsində əksərən kürək əzələlərində əmələ gələn ağrı. [Sübhanverdizadəyə] elə gəldi ki, onun quluncu bərk sancır, kü
is. Yeni doğulmuş at balası
is. bot. Xalq təbabətində işlədilən, darçına oxşar bir bitki kökü. Allahqulu quluncan çayını başına çəkib, yanıqlı bir halda piyaləni Telliyə uzatdı
“Qulunlamaq”dan f.is
f. Bala doğmaq (madyan haqqında). Madyanlar qulunlamışdır
sif. Yanında balası olan, qulunu olan. Satış üçün bazara gətirilən qoyunlar, keçilər, yanı buzovlu inəklər, qulunlu madyanlar, uzunqulaqlar bazarın kə
is. 1. Xurafatçıların təsəvvürüncə guya tənha çöllərdə, qalın meşələrdə tək qaldıqda adamın gözünə görünən mövhum bir vücud
is. Bərk mineralların, əksərən kvarsın narın dənələri. Dəniz qumu. İri qum. – …Səki çay qumundan ibarət olduğu üçün palçıqsız və təmiz idi
zərf dan. Çəngə-çəngə, komkom, topa-topa. Bəşirin bu cavabı biçarənin canına lərzə salır, uca səslə fəryad edib və saçlarını qum-qum dibindən qoparır
is. [ər.] Pul və s. ilə oynanılan oyun. [Səlim bəy:] Həmişə qış uzunu bikar qalanda oğlunla lopuqdan qumar oynayırdın
is. [ər. qimar və fars. …baz] Qumar oynamağı özünə adət etmiş adam. [Həpo:] Qumarbaz baba idim, aldım, apardım, çünki nahaq işdən ötrü verilmişdi, bər
is. Qumarbazın işi, peşəsi; qumar oynamağı özünə peşə etmiş adamın hal və keyfiyyəti
bax qumarbaz
bax qumarbazlıq
is. [ər. qimar və fars. …xanə] Qumar oynanılan yer. [Həcər xanım:] Şahbaz bəy evimi … qumarxanaya döndərib
is. [ər.] İpək, yun, kətan və s.-dən toxunmuş parça; ümumiyyətlə parça, arşınmalı. [Hacı Qara:] Bunların qumaşı özgə qumaşdır, müştəri macal vermir
is. 1. Bomba, top gülləsi. Əl qumbarası (əl bombası). – Yaxında partlayan qumbaradan qıçı və qolu yaralanmış Əhməddən əvvəl Səlim döyüş meydanından gö
is. və sif. 1. Müharibədə düşmən üzərinə qumbara atan top, ya əsgər. 2. idm. Qumbara atmaqda mütəxəssis olan idmançı
1. köhn. bax qumbaraatan 1-ci mənada. 2. is. Qumbara qayıran usta
[əsli lat.] Neft tullantılarından hazırlanan süni gübrə
sif. Tərkibində qumbrin olan
is. məh. bot. Taxıl fəsiləsindən yem bitkisi
is. geol. Gil, əhəng və s. ilə qarışıb bərkimiş qumdan ibarət süxur. Çökmə süxurların dənizdə əmələ gələn növlərinə misal olaraq qumdaşı, əhəngdaşı, g
is. zool. Balıq kürüsündən çıxan sürfə
is. [ər.] 1. Yandan asılan kiçik su qabı. Bir çoxları öz yol xərcliyini, … qumqumasını alıb yola düşməyə hazırlanır
is. dan. Həddən artıq xırdaçı, vasvası, zəhlətökən adam