“Şütülləmək”dən f.is
bax şütümək. Dağların başında bulud oynaşır; İlan kimi şütülləyir, dırmaşır. A.Səhhət
“Şütümək”dən f.is
f. Bərk qaçmaq, sürətlə getmək, bərk sürüb getmək, ötüb keçmək. …Balaca Sabir şütüyüb, o tərəf-bu tərəfə qaçırdı
is. [ər.] 1. Dərrakə, anlaq, düşünmə; dərk etmə, anlama qabiliyyəti. □ Şüuru dolaşmaq – sözünü, işini, hərəkətini bilməmək; ağlı çaşmaq
“Şüurlanmaq”dan f.is
f. Şüurlu olmaq, şüuru artmaq, daha şüurlu olmaq, ağıllanmaq
sif. Şüuru olan, anlaqlı, dərrakəli, düşüncəli, fəhmli, qanacaqlı. Şüurlu tələbə. Şüurlu uşaq. – [Süleyman:] Xeyr, bəy, Əsgər çox gözəl oğlandır, çox
is. Şüurlu olma, dərrakəsi olma; fəhmlilik, düşüncəlilik, dərrakəlilik
sif. 1. Şüuru olmayan; dərrakəsiz, fəhmsiz, düşüncəsiz, anlaqsız. Şüursuz adam. – [Səlimbəy:] …Mənim qızım oynamaq bilsəydi, başına dolanardım
is. 1. Dərrakəsizlik, fəhmsizlik, düşüncəsizlik, ağılsızlıq; qanacaqsızlıq. Bu adamın hərəkətləri şüursuzluğundan irəli gəlir
bax şəvə. [Zalxa:] Ətin tökülsün, a kişi! O uzun, şüvə saqqala hayfın gəlmədi? S.Rəhman
şüvərəyə vermək dan. – öz hərəkəti ilə birini ağır, çıxılmaz, qorxulu vəziyyətə salmaq, ümidini puça çıxartmaq, aldatmaq, satmaq, ölümünə və yaxud bə
is. bot. Çəmənlərdə bitən, sarıləçəkli, buynuzşəkilli meyvələri xalq təbabətində dərman kimi istifadə edilən ikiillik bitki
is. Uzun, düz ağac. Bir gənc əlinə uzun, şüvül bir ağac – müvazinət ağacı (ləngər) alaraq, kəndirin üstündə rəqs edərdi
is. Cavan, nazik budaq, zoğ
is. bot. Çətirlilər fəsiləsindən yeməli, ətirli bostan bitkisi. Tərkibində vitamin olan keşniş, şüyüd, tərxun kimi göyərtiləri, xörək bişirib hazırlad
is. Düyüyə şüyüd qatılaraq bişirilən plov növü
is. [alm.] P şəkilli yayma palaz tir
is. [alm.] Birdorlu, yelkənli yüngül idman gəmisi
Azərbaycan əlifbasının iyirmi yeddinci hərfi. bax te
əd. 1. Bir şeyin başlandığı nöqtəni bildirir; lap (ondan sonrakı isim çıxışlıq halda olur). …Dənizin ta göbəyindən qopub gələn dalğalar … gəmini bir t
is. [ər.] 1. Xörək, yemək, bişmiş. Taam bişirmək. – [Pişxidmətbaşı:] Tapşırmışam, aşpazlar şam üçün taam hazır etməyə məşğuldurlar
is. [ər.] Bir-birini tanıma, birbiri ilə tanış olma, bir-birini tanıma
is. [fars.] Güc, qüvvət, taqət. Əlinin tabı yoxdur. – Yatmaq üçün gözlərimin xabı var; Dərd çəkməyə mən yazığın tabı var
is. [fars.] Güc, qüvvət, taqət, tavan. [Zəhra:] Qalmamış məndə zərrə tabü-tavan; Məni qəhr et də, lakin atma, aman!… H
is. Düyü, buğda və s. hövsərləmək, yaxud şey qoymaq və ya başqa məqsədlər üçün enli taxtadan oyulmuş ağacdan hazırlanan dayaz, girdə, ya uzunsov qab
is. Kiçik tabaq, balaca tabaq. Tabaqçada xəmir yoğurmaq
“Tabaqçalanmaq”dan f.is
bax tabaqlanmaq. Qızılgül axçalandı; Gülü tabaqçalandı; Can verəndə gəlmədin; Qəbrim də mıxçalandı. (Bayatı)
is. köhn. 1. Tabaqda şey gəzdirib satan adam. Naməlum şəxs tez-tez saatına baxır, tabaqçı müsəlmandan şeylərini götürüb oradan başqa yerə getməsini tə
“Tabaqlanmaq”dan f.is
f. Tabaq kimi enli – yastı olmaq; açmaq. Vaxt yetişib vədə çatanda, qızılgül kolları da düymələnib qönçələnir, sonra tabaqlanıb açır, bağçanın təmtəra
is. [fars.] köhn. Parlaq, parıldayan, işıqlı
cəm Dağıstanın Tabasaran və Xiv rayonlarında yaşayan, iberQafqaz dillərinin ləzgi qrupuna daxil olan bir dildə danışan kiçik xalq və bu xalqa mənsub a
is. [fars.] Kimya, rezin və s. sənaye sahələrində işlədilən yumşaq ağ əhəngdaşı. // Həmin əhəngdaşının yazmaq, bir şeyi ağartmaq və s
sif. 1. Tabaşir tozu qonmuş, tabaşirə bulanmış. Əlləri bütün tabaşirlidir. 2. Tərkibində tabaşir olan
is. [ər.] Başqasının tabeliyində, hökm və iradəsi altında olan, ondan asılı olan, onsuz heç bir şey edə bilməyən, tabe olan
[ər.] köhn. bax tabelik. [Şah:] Mirzə Təqi xan, mən də istəmirəm, mənim tabeiyyətimdə olan məmləkətdə zülm olsun
[alm. Tabella] 1. Cədvəl. 2. Fəhlə və qulluqçuların işə gəlibgetmələrini qeydə almaq üçün jetonlu lövhə (habelə jetonun özü) və ya dəftər
is. İdarə və müəssisələrdə işçilərin işə gəlib-getmələrinin tabel üzrə uçotunu aparan işçi
sif. : tabeli mürəkkəb cümlə qram. – budaq cümləsi baş cümləyə tabe olan mürəkkəb cümlə; məs.: Yasəmən Qaraca qızı səslədi ki, gəlib onun başına su tö
is. Tabe olma, asılılıq, tabeiyyət. □ Tabelik göstərmək – tabe olmaq. Tabeliyində olmaq – birindən asılı vəziyyətdə olmaq, sərbəst olmamaq
sif. : tabesiz mürəkkəb cümlə qram. – iki və daha artıq müstəqil cümlədən düzələn mürəkkəb cümlə; məs
“Tablamaq”dan f.is
bax tablaşmaq. Bu dərdə tablamaq müşkül olsa da; Eşqsiz ürəyi daş sanıram mən. B.Vahabzadə. – De, niyə qaçaqsan aran yerindən? – Doğrusu, istiyə tabla
“Tablaşmaq”dan f.is
f. Tab gətirmək, davam gətirmək, dözmək, tablamaq. [Bayram:] [Pərzadın] ölümünə heç vaxt razı ola bilmərəm və Tarverdiyə də arvad olmağına tablaşmanam
sif. Dözümlü, dayanıqlı, davam gətirən, davamlı. Məni belə tablı edən; Ancaq onun öz əlidir. M.Rahim