zərf və sif. 1. Çox sıx, bir-birinə çox yaxın, bitişik. Sıx-sıx kollar. Ağaclar sıxsıx əkilmişdir. 2
is. Bir şeyi sıxmaq, sıxıb saxlamaq üçün alət, qurğu
“Sıxcalamaq”dan f.is
f. 1. Sıxıb əzmək, basıb əzmək. 2. Sıxışdırmaq
sif. 1. Sıxan, sıxmaq üçün olan. Sıxıcı alət. 2. məc. Darıxdırıcı, üzücü, cansıxıcı. Sıxıcı bir mühit
“Sıxılmaq”dan f.is. Suyun sıxılma dərəcəsi
f. 1. Təzyiq, sıxma və s. nəticəsində həcmcə kiçilmək, sıxlaşmaq. // Daralmaq, sıxlaşmaq, balacalaşmaq
is. 1. Çətinlik, qısıntı, yoxsulluq, ehtiyac, korluq, güzəran ağırlığı. [Əmrah] başdan-ayağa sıxıntı, fəryadla yoğrulmuş bir həyatdan küsməkdə haqlı i
sif. Qüssəli, kədərli, ağır, üzüntülü, cansıxıcı. Gecə düşmüşdü. Bir neçə dəqiqə əvvəl sıxıntılı görünən otaq sanki istirahət saçmağa başladı
“Sıxışdırılmaq”dan f.is
məch. Başqasının təzyiqinə, sıxıntısına məruz qalmaq; sıxışdırılıb aradan çıxarılmaq
“Sıxışdırmaq”dan f.is
f. 1. Sıxmaq, sıxcalamaq. Kəndlilər bir-birini sıxışdıraraq aralığı açıb Firidunu qabağa buraxdılar. M
“Sıxışmaq”dan f.is
f. Yan-yana gəlib bir-birinin təzyiqi altında olmaq, bir-birini sıxmaq, sıxışdırmaq
“Sıxlaşdırılmaq”dan f.is
məch. Daha sıx edilmək, daha sıx hala gətirilmək, birləşdirilmək
“Sıxlaşdırmaq”dan f.is
f. Daha sıx etmək, sıx hala gətirmək, birləşdirmək, lap yaxınlaşdırmaq
“Sıxlaşmaq”dan f.is
f. 1. Getdikcə sıx olmaq, sıx hala gəlmək; kəsifləşmək, qatılaşmaq, qəlizləşmək. Göy üzündə… qara buludlar sıxlaşır, yavaş-yavaş yağış çisələyirdi
is. Sıx şeyin halı; bir-birinə çox yaxın olma, bitişik olma. // Qalınlıq. Meşənin sıxlığı
“Sıxmaq”dan f.is. ◊ Bir sıxma – bir atım, bir çimdik. Xatun qayıdıb içəriyə girdi, xörəyə baxıb bir balaca sıxma duz atdı
is. Bir-birini sıxma, sıxışdırma, basabas. [Əliqulu:] Sonra yavaş-yavaş sıxma-boğma başlandı. S.Rəhman
f. 1. Üstündən, ya yanlarından basmaq, təzyiq etmək. Qarpızı sıxıb yoxlamaq. 2. Kip birləşdirmək, bir-birinin üstünə bərk basmaq, qısmaq
sif. Yarpaqları sıx olan. Sıxyarpaqlı ağac
sif. Çılpaq, dik və uca; yalçın. Sıldırım dağ. – [İskəndər bəy] sıldırım bir qayanın başında laçın yuvasına bənzər, ağ daşdan bina olunmuş ikimərtəbəl
sif. 1. Sıldırım olan, sıldırım halında olan. [Ağbulaq kəndi] sıldırımlı dağların geniş ətəyində yerləşərək hər tərəfdən meşə ilə əhatə olunmuşdu
sımsığına dəymək – bax damağına dəymək (“damaq”da). [Xurşid:] Srağagün [Gülsabah] orada oturmuşdu, mən də … çıxdım getdim
is. Sınama işi, imtahan. Söhbətin bu yerində mən sınaq üçün xalça üstündə oynayan qızı çağırdım. S.Rəhimov
is. Aparatları, materialları və s.-ni sınaqdan keçirən mütəxəssis. Sınaqçı təyyarəçi. Sınaqçı şofer
sif. Təcrübəli, sınaqdan çıxmış. Vaqifin sınaqlı gözləri arvadına rast gələrək parladı. Çəmənzəminli
“Sınamaq”dan f.is
f. Yoxlamaq, təcrübədən, sınaqdan keçirmək. [Əhməd:] Qızım, mənim nə oğlum var, nə də qızım, səni sınayırdım, xatircəm ol, Qəribini tapıb sənə yetirər
“Sınan(ıl)maq”dan f.is
məch. Sınaqdan keçirilmək (çıxarılmaq), yoxlanılmaq, təcrübədən keçirilmək. Adamlar təcrübədə sınanmalıdır
f.sif. Sınaqdan çıxmış, təcrübədən keçirilmiş, yoxlanmış. Döyüşdə sınanmış mərd əsgər kimi; Ellər vəhdətinə səs verək bu gün
sif. Sınayan, bilmək istəyən, imtahanedici, sual ifadə edən. Mahmud … ananın sınayıcı baxışlarının mənasını başa düşdü
“Sındırmaq”dan f.is
f. 1. Bərk bir şeyə vurmaqla, toxundurmaqla, yaxud yerə salmaqla parçalamaq, qırıb tökmək. Stəkanı yerə salıb sındırmaq
“Sınıxmaq”dan f.is
f. Zəifləmək, arıqlamaq, ətini tökmək, üzülmək, ərimək. Kiçikbəyimin … solğun çöhrəsi sınıxmışdı və dərin bir kədər saçırdı
sif. 1. Sınmış halda olan; qırıq. Sınıq dolça. Sınıq boşqab. Sınıq güzgü. Sınıq maşın. – Mirbalayev oturduğu sınıq taburetdən qalxaraq gəzinməyə başla
sif. dan. Yarı sınıq, yarı sökülmüş; köhnəlmiş, yıpranmış, yararsız. Sınıq-salxaq yeşik. Sınıq-salxaq ev
sif. və zərf Sınıq, qırıq (çoxları haqqında). Sınıq-sınıq qablar. Boşqablar sınıq-sınıq olmuşdur
bax sınıq-salxaq. Sınıqsökük divar. Sınıq-sökük daxma. – Yan küçədə sınıq-sökük darvazaya çəkmə şəkilli iri bir lövhə çalınmışdı