is. 1. Gözü ilə gördüyü və ya bildiyi bir hadisə və ya iş haqqında bir şəxsin məlumat verməsi, şahid durması
is. 1. Möhkəm əyridimdikli, uzun, itiqanadlı yırtıcı quş. Şahin, şunqar sürbənizi dağıdar; Boyanarsız qızıl qanə, durnalar! M
zərf Şahin kimi, qəhrəmancasına, mərdcəsinə, igidcəsinə, qorxmadan. Hamı səbirsizliklə komanda gözləyir, bu saat şahincəsinə düşmənin üstünə şığımaq i
is. köhn. 1. Padşahlıq, hökmdarlıq. // Şahın idarəsi altında olan məmləkət, torpaq və s. □ Şahlıq etmək köhn
is. [fars.] 1. Zəhərli, iri ilan cinsi. İndi Kür boyunca, Araz boyunca; Gürzələr, şahmarlar çəkilir qına
is. [fars. “şah öldü”] 1. 64 açıq və tünd xanası olan taxta üzərində 16 ağ və 16 qara fiqurdan hər birini müəyyən qaydalarla hərəkət etdirərək oynanıl
is. Şahmat oyunçusu. Məmun ehtiraslı … şahmat həvəskarı idi. Orta asiyalı məşhur şahmatçı Rəb-rəbi sarayına gətirdərək tez-tez hüzurunda şahmat yarışl
is. [fars.] 1. Azərbaycanın klassik muğamlarından birinin adı. Rüstəm bəyin həyəti. Pərdə qalxdıqda həyətdə Sərvər ilə Gülnaz görünür
[fars.] köhn. 1. Otağın küçə tərəfə çıxan pəncərəli çıxıntısı; erker. Şahın taxtı şahnişində qoyulmuşdu
is. [fars.] klas. Quş qanadının uzun tükləri, lələk; qanad. Al məni şahpərin üstündə, apar balaya; Oradan ta ki həqarətlə baxım dünyaya
is. [fars.] Baş küçə, geniş əsas yol; magistral. // məc. Bir şeyin hərəkətində və ya inkişafında əsas xətt, istiqamət
is. bot. Şoran torpaqlarda, düzəndə bitən söyüdəbənzər kol
is. bot. Aran yerlərdə taxıl zəmilərində bitən və xalq təbabətində istifadə edilən bitki və onun çiçəyi
is. Calaq edilmiş tut ağacı və onun meyvəsi. Şahtut ağacı. – Xasay həyətdəki şahtutun altında oturub, fikirdən aralana bilmir, bu dəqiqələr özünü cəbh
is. [fars.] Şah oğlu və ya padşah ailəsindən olan şəxslərin övladlarından biri. İkinci otaq da fərşlə döşənmişdi və divarlarında Səfəviyyə nəslindən v
1. is. Ağacdan, koldan ayrılan budaq, qol; dal. Ağacdan iki şax ayrılıb. Pambıq kollarının şaxı. – Quşlar qayıdıb oxur təranə; Şaxlarda tikirlər aşiya
top. Ağacın iri budaqları, şaxələri. Getdi meşə içrə odun qırmağa; Şaxbudağı başladı sındırmağa. A.Səhhət
sif. İri şaxları, budaqları, qolları olan. Şax-budaqlı ağac. – Münbit və səxavətli torpaq bu, cəmisi yarım hektarlıq yerdə elə qüvvətli, şax-budaqlı a
şax-şax baxmaq – təşəxxüslə, qürurla, cəsarətlə baxmaq. [Məsmə] üzünü Şərəbanı arvada tutub şax-şax baxdı
top. Şax, ağac qırıntıları, kolkos. Yolun kənarlarını şax-şəvəl basmışdı. – Kəlbalanı yolun qırağında şax-şəvəlin içərisində zarıyan bir halda tapmış
bax şax 1-ci mənada. Fərivər küləkləri, gecənin qaranlığından istifadə edərək çiçəklərlə ötüşdüyü zaman, haqquşu da çinarların şaxələrində şirin yuxuy
“Şaxələnmək”dən f.is
f. Şaxələrə, qollara ayrılmaq, şaxə vermək. Dəfələrlə [ağacın] budaqları kəsilsə də, yenə şaxələnib, qol-qanad açıb bar gətirirdi
sif. Şaxələri olan, qollu-budaqlı. Şaxəli ağac. – Şaxəli sünbülün, yerin sirdaşı; Polad da əridir alovda, odda
“Şaxımaq”dan f.is
f. Güclü təsir etmək, vurmaq. Qarabağın isti günü şaxıdıqca az qala ağızlarda dili də qurudurdu. Ə.Vəliyev
is. [ər.] geod. Yer səthi nöqtələrinin nisbi yüksəkliyini təyin etmək üçün alət; nivelir
1. “Şaxlamaq”dan f.is. 2. Ağacın qurumuş qol-budağını kəsmə. Söyüdü şaxlama. 3. Torpağa şax ilə (1-ci mənada) mala çəkmə
f. 1. Ləklərə şax vurmaq, ləkləri şaxla ayırmaq. 2. Şax döşəmək, şaxla örtmək. Xəndəyin kənarlarını şaxlamaq
“Şaxlanmaq”dan f.is
f. 1. Lovğalanmaq, təkəbbürlənmək, iddialanmaq, kəkələnmək. [Xudayar bəy övrətinə:] Dədən evindən mənə çox dövlətlər gətirmisən, bir az da şaxlan məni
sif. 1. Şax, şaxı olan, qatlanmamış. Şaxlı parça. – [Ərən:] Mariqerini hamama aparıb, ona uzun ipək paltar, şaxlı ipəkdən ləçək verdilər
sif. Çoxlu şaxı, budağı olan, qollu-budaqlı. [Nurəddin] yoldan bir az kənar bir şaxlı-budaqlı ağac tapıb üstünə çıxdı ki, orada gecə yatsın
is. Şax şeyin (parçanın) halı. Paltara şaxlıq vermək üçün nişastalayırlar
is. Şaxlardan düzəldilmiş primitiv mala
nida. Fəlakətli, dəhşətli, faciəli bir hadisə qarşısında çıxarılan fəryad səsi. Şəhərin arvadları dəstə-dəstə Hacının böyük bacısı Pərinisanın evinə d
is. din. Məhərrəmlikdə: imam Hüseynin qətli günlərində şiələrin mərsiyə, növhə oxuya-oxuya başlarına, sinələrinə vurub şivən qoparma mərasimi (sözün ə
is. Silkələdikdə içərisindəki xırda daşlardan səs çıxan uşaq oyuncağı. Uşaq üçün şaxşax almaq. – [Oyuncaqsatan:] Ay yaxşı şaxşax, banlayan xoruz! M
is. Çox soyuq, qış havası, bərk soyuq, sıfırdan aşağı hava temperaturu. Qar basmış küçələrdə şiddətli xəzri vıyıldayırdı
[alm.] 1. Faydalı qazıntıların çıxarıldığı və yeraltı işlərin aparıldığı yer. Don hövzəsi şaxtaları. Metro tikintisi şaxtası
is. Şaxtada işləyən fəhlə, mədən fəhləsi. Şaxtaçı günü. Metro inşaatı şaxtaçıları. – Şaxtaçılar çalarkən zərbəsini dağlara; Radiodan yayıldı bu səda u
sif. Bərk soyuq. Şaxtalı günlər. Şaxtalı gecə. – Dərəcəsi, ölçüsü; Mənim vaxt ölçüm oldu; Bir şaxtalı qışdayam; Mənə əlvan baharı; Unutduran sən oldun
bax şaxtaçı
[ər.] klas. Bir şeyə böyük şövqü, həvəsi, meyli olan; şövqlü. [Molla İbrahimxəlil:] Mən də sizi görməyə çox şad idim
is. [ər.] Şeir söyləyən və ya yazan şəxs; təbiətində şeir söyləmək və yazmaq qabiliyyəti olan şəxs. Sabir Azərbaycanın böyük satirik şairidir
sif. və zərf [ər. şair və fars. …anə] 1. Şairə xas, şair kimi, şairə məxsus; bədii. Xosrov yeddiillik məktəb qurtarmış, şeirlər yazmış və şairanə duyğ
is. [ər.] Qadın şair. Cəfərin bibisi şairə idi. M.Arif. Səsimizi eşitdi; Tez gəldi şairə də; Görəndə səni birdən; Yerində dondu qaldı
sif. Şair xasiyyətli, şair təbiətli, həssasqəlbli, incəqəlbli. Şairkönüllü adam. – Gecə açılmayır, doğmayır sabah; O şairkönüllü, xoşxəyallıya
is. Şeir yazma, şeir qoşma sənəti. Cəfər [Abdulla Şaiqin] hər bir addımını, hərəkətini təqib edir, elə bil, ondan şairlik ilhamı almağa çalışırdı
is. [ər.] Xasiyyət, adət, vərdiş, əda. Bildirçinin bir qəribə şakəri vardır ki, yeri gen olsa oxumaz