“Şələlənmək”dən f.is
məch. Şələ edib dalına götürmək, yüklənmək, dalına yük çatmaq. Kosa, Mədətin kara gələcəyi qorxusundan Əfruz bacıya təslim olub boyun əydi
sif. Dalına şələ götürmüş, yüklənmiş. Yolla şələli adam gedirdi
sif. Başına uzuntüklü dəridən papaq qoymuş. Şələpapaq kişi. Şələpapaq kəndli. – [Hüseynqulu:] Əmim oğlu komandir olduğuna görə rəngi saralmış, əynində
“Şəlləmək”dən f.is
f. Dalına almaq, yükləmək. Ata [Saranı] arxasına şəlləyib qoyun otardı. İ.Əfəndiyev
bax şəlpə-şülpə. Süzmə dəxi, gözlərin aç, a Babayi-Əmir; Şəlpələrin tez yığıb qaç, a Babayi-Əmir. C.Cabbarlı
top. dan. Pal-paltara, yaxud xırım-xırda şeylərə saymazyana verilən ad
is. 1. Qadın alt tumanı, dizlik. 2. dan. Cır-cındır, yıpranmış, üzülmüş, köhnə-kürüş şeylər (xalça, palaz, geyim, parça və s
zərf dan. Parça-parça, tikə-tikə. [Humayın] papağına dörd tolamaz birdən dəydiyi üçün papağın sağanağı şəltəşəltə oldu
dan. bax şəltə
is. Şəltəyə (1-ci mənada) yarar parça. // Sif. mənasında. Şəltəlik parça
klas. bax şam. Nə xoş olur eşq əhlinin bu halı; Şəmə yanə pərvanənin misalı. M.V.Vidadi. [Padşahın qızı:] Çünki atam bilsə [Rizvanı] yüz parça elər
is. [ər.] klas. 1. Birinin başına gələn bəla və müsibətdən düşmənin sevinib kam alması; bədxahlıq. 2
is. [ər.] Günəş, gün. O necə quş idi anasını əmər; Havada dövr edər, şəms ilə qəmər? Xəstə Qasım. Camalın xəcil elər, Şəms ilə mahı, müxtəsər
is. [ər.] şair. Günəş və Ay (Şərq ədəbiyyatında gözəlin camalına təşbeh). Ey şəms-qəmər yüzlü, şirin dodağın duzlu; Vey şəhdü şəkər sözlü, didarına mü
is. [ər.] Günlük, çətir, zontik. [Qız] əda ilə əlindəki ağ və pənbə ipəkli şəmsiyyəsini oynada-oynada hər kəsin önündən sallanaraq keçər(di)
is. [fars.] Qılınc. İş atışmadan ötüb, şəmşir və xəncər ilə bir-birinə həmlə etməyə çatdı. M.F.Axundzadə
sif. [fars.] Qılıncoynadan. Görməmişəm, qızdan şəmşirbaz olmaz; Maralım, ceyranım, dönmərəm səndən. (Qoşma)
bax şan1. Getdi şənimiz, etibarımız; Varmı rütbəmiz, iqtidarımız? M.Ə.Sabir. [Səfər bəy:] Xayır, bu heç mənim şənimə yaraşan ad deyil! Qoy desinlər “ə
sif. Sevinc, sevincli, şad, məmnun. [Sevda:] Güldükcə günəş mən də gülərdim; Şən könlümü azadə dilərdim
sif. və zərf Sevinə-sevinə, fərəhlə, şən halda, sevinclə. Bu gördüyün şənşən ellər bizimdir; Qarlı dağlar, coşqun sellər bizimdir
is. Hörmət, etibar, sayğı, şərəf, heysiyyət. Şən-şərafətlə gün keçirmək. – Ağcanın uşaqlıq günləri beləcə şənşərafətlə, əzizlik, bəxtiyarlıqla keçdi
klas. bax şan-şövkət. Deyildir bərabər heç kimsənəyə; Xubların şahıdır şənü şövkətdə. M.P.Vaqif. Şənü şövkət, ey əmir, səndən artıq kimdə yox; Həm əda
is. [fars.] Həftənin cümədən sonra gələn günü. Şənbə günü. – [Yusif:] Uşaqlar, bilirsiniz, şənbə, nə təhər olsa, gedirəm
sif. dan. Yavan, yağsız (çox zaman “şəndir-şündür” şəklində işlənir). Şəndir ət. – Fəqir-füqəra, əlsiz-ayaqsızlar, yoxsullar, dilənçilər gəlib, sədəqə
“Şənləndirilmək”dən f.is
məch. Şən edilmək, şadlandırılmaq, fərəhləndirilmək
“Şənləndirmək”dən f.is
f. Şən etmək, fərəhləndirmək, könlünü açmaq, canlandırmaq, ruhlandırmaq. Şənləndirir hər kəsi; Bir musiqi məclisi
“Şənlənmək”dən f.is
f. 1. Sevinmək, fərəhlənmək, şadlanmaq, açılmaq; üzü gülmək. [Gəray:] Söyləmiş, biz onunla əyləndik; O da şənləndi, biz da şənləndik
“Şənləşmək”dən f.is
bax şənlənmək
“Şənlətmək”dən f.is
bax şənləndirmək. // məc. Canlandırmaq, can vermək. [Bəypolad Cəmil bəyə:] Turxan bəydən ayrıldığımız gecə gözlərim bağçanı şənlədən çiçəklərə ilişdi
is. 1. Şadlıq, sevinc, fərəh. O hara gəlsə şənlik gətirir. – İş keçsə bu surət bir müddət əgər; Qalmaz Qarabağda şənlikdən əsər
bax şənlik. Adət belədir – bayramda sevinib gülərlər, şənlik-şadlıq düzəldərlər. M.İbrahimov
sif. Şənlik olmayan, çalçağırsız, sakit, süst. [Mirzə Mahmud:] Mən də boynuburuq və peşman bir halda şənliksiz guşədə durub, aləmin böyük həngaməsinə
is. [ər.] 1. Pislik, yamanlıq, fənalıq, pis iş. Xeyir və şər. – Şər deməsən, xeyir gəlməz. (Ata. sözü)
is. [ər.] klas. Şəriət. [Şah:] Əhkamişərə mütabiq kimsənə nəzərdə varmı ki, səltənəti və təxtü tacı ona vagüzar edək? M
is. [ər.] Üzümdən hazırlanan spirtli içki; çaxır. Şərab şər gətirər. (Ata. sözü). [Qaraş] məclisdən-məclisə bir-iki qədəh şərab içsə böyük işdi
is. 1. Şərab hazırlayan, çaxırçı. 2. Şərabsatan. …Şərabçılar içəri girib ağızları yaşıl ipəklərlə sarınmış şüşələri açıb rətlin içinə tökməyə başladıl
is. 1. Şərab hazırlama, şərabçı peşəsi. Şərabçılıqla məşğul olmaq. 2. Üzüm və başqa meyvələrdən şərab hazırlama işi
is. [ər. şərab və fars. …xanə] Şərab çəkilən karxana; şərab çəlləklərinin saxlandığı yer. Girdi şərabxanəyə bir gün pişik; Ta ki, siçan tutmağa çəkdi
sif. [ər. şərab və fars. …xor] Şərab düşkünü, içki düşkünü, içkiçi. Alagöz Zərrintac xanıma, Cavanşirə sığınmaqla öz olan-qalan azadlığını da əlindən
is. [ər.] Şərəf, hörmət, etibar. Əql ilədir şərafəti-insan zəmanədə. S.Ə.Şirvani. Elm idi əgər bəxş edən insana şərafət; Millət nə səbəbdən ona göstər
sif. və zərf Şərəfli, hörmətə layiq, mübarək, əziz. Haman şərafətli ayın adı mahi-mübarəki-rəmazandır
is. [ər. “şərt” söz. cəmi] 1. Bir şeyin həyata keçməsi üçün lazım olan şərtlərin məcmusu; vəziyyət. Hər şey şəraitdən asılıdır