Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • TRİBÚN

    [lat.] 1. tar. Qədim Romada müxtəlif vəzifəli şəxslərin adı. Xalq tribunu. Hərbi tribun. 2. Görkəmli natiq və publisist olan ictimai xadim; natiq

    Tam oxu »
  • TRİBÚNA

    [fr. tribune, əsli lat. tribunal] 1. Stadionlarda, meydançalarda camaat, tamaşaçılar və ya parad qəbul edənlər, nümayişi təbrik edənlər və b

    Tam oxu »
  • TRİBUNÁL

    [lat.] 1. Hərbi və çox ağır mülki cinayət işlərinə baxan fövqəladə məhkəmə orqanı. Hərbi tribunal. // top

    Tam oxu »
  • TRİKÓ

    [fr.] 1. Üst paltar üçün naxışlı yun parça. Kostyumluq triko. – Məktəbə açıqsumağı trikodan qəşəng kostyum geymiş bir cavan gəlirdi

    Tam oxu »
  • TRİKOTÁJ

    [fr.] 1. Maşında toxunmuş parça; toxuma. İpək trikotaj. // Belə parçadan hazırlanmış. Trikotaj kofta

    Tam oxu »
  • TRİKOTAJÇI

    is. Trikotaj sənayesi işçisi

    Tam oxu »
  • TRİQONOMETRİ́K

    sif. [yun. trigonon və metreo] 1. Triqonometriyaya aid olan, triqonometriya ilə əlaqədar olan. Triqonometrik cədvəl

    Tam oxu »
  • TRİQONOMÉTRİYA

    [yun. trigonon – üçbucaq və metreo – ölçürəm] Həndəsənin, üçbucağın tərəfləri və bucaqları arasındakı münasibətləri öyrənən bəhsi

    Tam oxu »
  • TRİLÓGİYA

    [yun.] Bir müəllifin ideya ümumiliyi və mövzu ardıcıllığı ilə birləşən üç ədəbi və ya musiqi əsəri. Əzizə Cəfərzadənin “Eldən-elə”, “Aləmdə səsim var

    Tam oxu »
  • TRİLYÓN

    [fr.] Min milyarda bərabər say

    Tam oxu »
  • TRİ́O

    [ital.] 1. Hər birinin müstəqil partiyaları olan üç alət və ya üç səs üçün yazılmış musiqi əsəri. Çaykovskinin triosu

    Tam oxu »
  • TRİUMF

    is. [lat.] 1. Qədim Romada qalib sərkərdənin qoşunu ilə birgə paytaxta təntənəli surətdə daxil olması

    Tam oxu »
  • TROFİK

    sif. fiziol. İnsanın qidalanmasını və fəaliyyətini tənzim edən

    Tam oxu »
  • TROLLÉYBUS

    [ing.] Elektrik qüvvəsi ilə hərəkət edən çoxyerli sərnişin maşını; relssiz şəhər elektrik nəqliyyatı növü

    Tam oxu »
  • TROMB

    [yun. trombos – laxta] Qan damarlarında əmələ gələn qan laxtası

    Tam oxu »
  • TROMBOFLEBİ́T

    [yun.] tib. Vena divarlarında tromb əmələ gəlməsindən ibarət xəstəlik

    Tam oxu »
  • TROMBÓN

    [ital.] Aşağı və güclü tembrli nəfəslə çalınan boru şəklində musiqi aləti

    Tam oxu »
  • TROMBONÇU

    is. Trombonda çalan musiqiçi

    Tam oxu »
  • TROMBÓZ

    [yun.] tib. Damarlarda tromb (laxta) əmələgəlmə prosesi

    Tam oxu »
  • TRÓPİK

    [yun. tropikos] 1. Yer kürəsinin səthində ekvatora paralel və ondan 23°27ґ şimala və ya cənuba tərəf uzaqda olan iki xəyali dairədən hər biri

    Tam oxu »
  • TROPİ́K

    sif. [yun. tropikos] Tropiklərdə yerləşən, olan. Tropik qurşaq. Tropik təbiət. Tropik meşə. Tropik bitkilər

    Tam oxu »
  • TROYKA

    is. [rus.] Üçatlı minik arabası və ya kirşə

    Tam oxu »
  • TRUBÁ

    [rus.] Ucunda ağızlıq olan nəfəsli mis musiqi aləti

    Tam oxu »
  • TRÚPPA

    [fr. troupe] Teatr, sirk artistləri dəstəsi

    Tam oxu »
  • TRUSI

    [rus.] Gödək idman şalvarı (tumanı); bu cür kişi və ya qadın alt yay tumanı

    Tam oxu »
  • TRUSİK

    [rus.] Gödək idman şalvarı (tumanı); bu cür kişi və ya qadın alt yay tumanı

    Tam oxu »
  • TUALÉT

    [fr.] 1. Güzgülü və qutulu kiçik stol. [Oğlan] tualet önündə bir qadın qədər özünə yaraşıq verdi. A.Şaiq

    Tam oxu »
  • TUF

    [lat. tofus-dan] Vulkanik və ya çökmə mənşəli məsaməli dağ süxuru (tikinti materialı kimi işlədilir)

    Tam oxu »
  • TUFAN

    is. Çox şiddətli, küləkli qar və ya yağış; qasırğa, çovğun, boran, fırtına. Yox, bizim bağlarımız bunlara öyrəncəlidir; Dözəcək yellərə, tufanlara öyr

    Tam oxu »
  • TUFANLI

    sif. Qasırğalı, boranlı, tufan olan. On üçüncü ilin qış fəslində tufanlı bir gecənin səhərində Həsənağanın meyiti məscid divarının dibində bulundu

    Tam oxu »
  • TUFLİ́

    [rus.] Ayağın topuqdan aşağı hissəsini örtən ayaqqabı. Dabanlı tufli. Lak tufli. – [Qəhrəmanın] əynində bahalı kostyum, boğazında ipək qalstuk, ayağın

    Tam oxu »
  • TUĞ

    is. 1. Qədimdə: padşahların, vəzirlərin və ya yüksək rütbəli şəxslərin baş geyimlərinə taxdıqları tük və ya saçaq şəklində bəzək

    Tam oxu »
  • TUĞRA

    is. [ər.] 1. Gerb, dövlət nişanı. 2. Şah fərmanı

    Tam oxu »
  • TUL

    [ər.] köhn. dan. Uzun. [Ata:] Bu tul ömrümdə çox vilayətlər gəzib, cürbəcür adamlara rast gəlmişəm… Ə

    Tam oxu »
  • TULA

    is. 1. Hamar uzun tüklü, uzun qıçlı, iri ov iti cinsi. …Turac-qırqovul ovunda müvəffəqiyyət tulanın məharət və təcrübəsindən asılıdır

    Tam oxu »
  • TULANBAR

    is. köhn. Hamamda suyu qızdırmaq üçün ocaq; külxan. Yer üzündə ikicə şəhərdə hamamların tulanbarında peyin yandırırlar: bir Naxçıvanda, bir də Təbrizd

    Tam oxu »
  • TULANBARÇI

    is. köhn. Tulanbara xidmət edən adam; ocaqçı, külxançı. Konsul dərhal tulanbarçının gətirilməsinə əmr verdi

    Tam oxu »
  • TULANİ

    sif. [ər.] Uzun-uzun, çox uzun, uzun-uzadı, uzun. Tulani şikayətlər edərdin bizə, Seyyid; Bəs ağ şəhi görcək nə üçün müxtəsər etdin? S

    Tam oxu »
  • TULAPAYI

    is. dan. Birisini öz tərəfinə çəkmək, ələ almaq üçün ona verilən və ya təklif edilən cüzi pul və s., birinə saymazcasına verilən pul; dilənçipayı

    Tam oxu »
  • TULLAMA

    “Tullamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • TULLAMAQ

    f. 1. Bir şeyi az və ya çox şiddətli bir hərəkətlə yaxına və ya uzağa, yuxarıya və ya aşağıya atmaq; fırlatmaq

    Tam oxu »
  • TULLANIŞ

    is. 1. Tullanma işi, tullanma tərzi; tullanma. İdman tirində tullanış. 2. xüs. Qazın və ya mayenin quyudan fasilələrlə vaxtaşırı çıxması, dışarı vurma

    Tam oxu »
  • TULLANMA

    “Tullanmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • TULLANMAQ

    f. 1. Sıçramaq, hoppanmaq, atılmaq, atılıb-düşmək. Harın at qalxdı dik ayaq üstə; Ox dəyən ahu kimi tullandı

    Tam oxu »
  • TULLANTI

    is. Bir şeyin, işləndikdən sonra artıq qalan və həmin iş üçün yaramayan hissələri, qalıqları. Sənaye tullantıları

    Tam oxu »
  • TULUQ

    is. 1. İçində maye, yağ və s. saxlamaq, nehrə çalxalamaq üçün qab kimi işlədilən, aşılama ilə hazırlanmış bütöv qoyun və ya keçi dərisi

    Tam oxu »
  • TULUQBALABANI

    is. İçərisinə hava üfürülərək basdıqca uzun və yeknəsəq səs çıxaran bir-birinə bənd edilmiş tuluq və zurnadan ibarət primitiv musiqi aləti

    Tam oxu »
  • TULUQLANMA

    “Tuluqlanmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • TULUQLANMAQ

    f. 1. Şişmək. Rəisin tuluqlanmış (f.sif.) qəzəbli gözlərindən qığılcım töküldü. M.Hüseyn. 2. Nəmdən şişmək (toxum haqqında)

    Tam oxu »
  • TULUQZURNASI

    is. İçərisinə hava üfürülərək basdıqca uzun və yeknəsəq səs çıxaran bir-birinə bənd edilmiş tuluq və zurnadan ibarət primitiv musiqi aləti

    Tam oxu »