is. Dil dolaşmadan tez-tez deyilməsi çətin olan söz birləşməsi əsasında qurulan cümlə, ifadə (xalq yaradıcılığının məzəli formalarından biri); məs
f. Çaşdırmaq, aldatmaq, qəsdən fikrini azdırmaq. Əqlin aldın, yarım, deyin Vaqifin; Yanıltdın əlifin, beyin Vaqifin
“Yanımaq”dan f.is
f. dan. Hədələmək. Bu tərəf o oğlanı yanıdı, düşmən oldular. A.Divanbəyoğlu. Elə bil o, kimi isə yanıyırdı
is. Can yandırma, canıyananlıq göstərmə, biri üçün əlləşib-çalışma. Düzü, Murtuzaya elədikləri yaxşılıqları görəndən sonra, Gülqədəmə hörmətim birə yü
zərf 1. Öz yanı ilə, yanında, özü ilə bərabər. Oğlunu yanınca aparmaq. – Həmin vəkillər yanlarıyca uzun-uzadı ərizələr, siyahılar gətirmişdilər
zərf köhn. Yanakı (papağın başa qoyulması tərzi). Papağı yanqılıcı qoymaq. – Yoxsa ki papaq yanqılıcı; Əldə də bir quş, həm məst və bihuş
“Yanlamaq”dan f.is
f. Yan almaq, yanaşmaq, yaxınına, yanına gəlmək, yaxınlaşmaq. Anam mətbəxdə qurdalanırdı. Yanlayıb qulağına əyildim
sif. Yanı, tərəfi olan
is. Bir şeyin yan hissəsində olan şey; yan hissəsi; bir şeyin yanını təşkil edən, yanına qoyulan, əlavə edilən şey
sif. Yanlığı olan. Yanlıqlı araba
sif. Yanlığı olmayan
1. sif. Düzgün olmayan, doğru olmayan; səhv. Yanlış məlumat. Yanlış söz. Yanlış fikir. – Bilirdim ki, ilk təəssürat nə qədər güclü olsa da, çox vaxt i
sif. Yanlış (səhv, qələt) olan
is. Səhv etmə, xata və səhv etmə, yanlış söz və ya hərəkət; səhv, qələt. Onun sözündə bir yanlışlıq var
sif. Səhvsiz, qələtsiz; düzgün. Yanlışsız yazı. Yanlışsız (z.) yazmaq
is. Səhvsizlik, qələtsizlik
“Yanmaq”dan f.is
f. 1. Odlanmaq, alovlanmaq, od tutmaq, tutaşmaq. Odun yaxşı yanır. – Düşmən tərəfindən od vurulan kənd yanırdı
sif. Halına acımalı; halı şəfqət, mərhəmət doğuran, yazıq, zavallı (adətən “halına” sözü ilə). Halına yanmalı adam
sif. Yanmayan, alışmayan, yanmaq xassəsi olmayan, od təsir etməyən, odadavamlı, odda, alovda tələf olmayan
“Yanmaq”dan (1, 2, 3, 6, 7, 8 və 13-cü mənalarda) f.sif. Yanmış körpünün qalığı. Yanmış ev. Yanmış çörək (xörək)
zərf Yanı üstündə, yanakı, yan tərəfə əyilərək; çəpəki, çəpinə. Heybət yəhərin üstündə yanpörtü oturaraq Şamoya tərəf boynunu uzatdı
sif. Yanı olmayan
is. zool. Molyusklar tipinin ən primitiv qrupunu təşkil edən ilbizlər
sif. dan. 1. Çoxdanışan, zəvzək, uzunçu. Çox yanşaq adamdır. □ Yanşaqlıq etmək (eləmək) – həddən artıq çox danışmaq, zəvzəklik etmək, uzunçuluq etmək
is. dan. Çox danışmaq xasiyyəti; naqqallıq, zəvzəklik, uzunçuluq. Naşad sərxoşlara məxsus bir yanşaqlıqla (z
“Yanşamaq”dan f.is
f. dan. Həddindən artıq çox danışmaq, zəvzəklik etmək, uzunçuluq etmək. Ağa bəy Zeynalın qoluna girdi: – Yaxşı, yanşadın bəsdi, gedək Büləndgilin yanı
icb. Yanşatmağa, danışmağa məcbur etmək; söylətmək, danışdırmaq. [Fatma xala:] Yenə soruşdun: kimi? Məni yanşatmaqdan, deyəsən, balam, xoşun gəlir
is. dan. Yağışdan, gündən qorunmaq üçün dirəklər üzərində düzəldilən dam; talvar. Yağışdan yantayın altına sığınmış kolxozçular Poladı görən kimi səsl
zərf Yanakı, yan-yanı. Baş aqronom yantövrü qapıya baxdı… Mir Cəlal
is. zool. Xərçəngkimilərin şirin sularda yaşayan ən ali və böyük dəstəsi
[lat. Januarius] Təqvim ilinin birinci ayı. Şiddətli yanvar şaxtası kəsibtökürdü. Mir Cəlal
sif. Yaxası yan tərəfdə olan. Yanyaxa köynək
məh. 1. is. Yazda qırxılan qoyun yunu. 2. sif. Yapıxmış. Qışda bu atların tükləri bir qarışdan da artıq saçaqlanar, sonra da yanağı bir yapıncı kimi ü
is. 1. Bayquşlar dəstəsindən yırtıcı gecəquşu. Laçın seydgahə qılanda güzar; İlim-ilim itər bayquş, yapalaq
bax yapyalnız. [Qız] atasından acıq edib evlərindən çıxmış, kiçik bir otaqda yapayalnız yaşayır. A.Şaiq
“Yapdırılmaq”dan f.is
məch. 1. Bişmək üçün təndirin divarına yapışdırılmaq. Çörək yapdırılmaq. 2. Etdirilmək, düzəltdirilmək
“Yapdırmaq”dan f.is
icb. 1. Bişmək üçün təndirin divarlarına yapışdırtmaq. Çörək yapdırmaq. 2. Etdirmək, etməyə məcbur etmək
is. kit. Bina, tikinti. // məc. Təməl, bünövrə mənasında. Gözəl ölkəm! Sən gözəlsən, gözəlsən öz əməlində; Zəncirlərdən azad olan bir dünyanın yapısıs
“Yapıxmaq”dan f.is
f. Elastikliyini, yumşaqlığını, diriliyini itirərək yapışan kimi olmaq, basılıbsıxılmış kimi olmaq; yatmaq
f.sif. Yapışan kimi olmuş, yatmış, bir-birinə yapışmış; yatıq. Əzilib yapıxmış küləş [Tapdığın] ayaqları altında xışıldayırdı
sif. İşlənməkdən yaprıxmış
bax yapıxmaq