Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • XALAT

    is. [ər.] 1. Orta Asiya xalqlarının ətəkləri üst-üstə gələn, yaxası açıq üst geyimi. Zolaqlı xalat. Özbək xalatı

    Tam oxu »
  • XALATLIQ

    sif. 1. Xalat tikilməyə yarar. Xalatlıq parça. 2. Xalat tikiləcək parçanın miqdarı (adətən saylarda)

    Tam oxu »
  • XALÇA

    is. Divara vurmaq və ya döşəməyə salmaq üçün müxtəlif rəngli yun və ya iplik saplardan toxunmuş naxışlı döşənəcək

    Tam oxu »
  • XALÇA-PALAZ

    top. Xalça və palazdan ibarət döşənəcək. Ev xalça-palazla dolu idi. Otağa xalça-palaz döşəmək. – [Molla Xatın] sübh tezdən tut ağacının altını sulayıb

    Tam oxu »
  • XALÇAÇI

    is. 1. Xalça toxuyan usta. Qonşuluqda Şərif adlı bir xalçaçı usta var idi. Savadlı qızlardan xalça fabrikinə adam yığırdı

    Tam oxu »
  • XALÇAÇILIQ

    is. Xalça toxuma sənəti; xalça toxuma işi (bir istehsal sahəsi kimi). Xalçaçılıq sexi. Xalçaçılıq ustası

    Tam oxu »
  • XALÇAŞÜNAS

    is. [xalça və fars. …şünas] Xalçaçılıq işini yaxşı bilən adam, xalça mütəxəssisi

    Tam oxu »
  • XALÇATOXUYAN

    bax xalçaçı 1-ci mənada

    Tam oxu »
  • XALDAR

    sif. [fars.] Xallı, xalı olan (əsasən heyvanlar haqqında). Xaldar pələng. – [Pəricahan xanım:] Xaldar dayça mənim

    Tam oxu »
  • XALDARLAMA

    “Xaldarlamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • XALDARLAMAQ

    f. Xal-xal eləmək, xal salmaq, xallamaq. Xamırı yeyən siçanlar bu şəkilləri də xaldarlamışdılar. S.Rəhimov

    Tam oxu »
  • XALDARLANMA

    “Xaldarlanmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • XALDARLANMAQ

    məch. Xal-xal boyanmaq, xal-xal olmaq, xallarla örtülmək. Bu ortada uzanan mizin üstü təsadüfən tökülən mürəkkəblərdən boyanıb xaldarlanmışdı

    Tam oxu »
  • XALDLAR

    tar. Van gölü həvalisində yaşamış və miladdan əvvəl XIV-XII əsrlərdə Urartu dövlətində hakimiyyət sürmüş tayfa

    Tam oxu »
  • XALXAL₁

    is. Keçmişdə qadınların yaraşıq üçün topuqlarına taxdıqları gümüş, qızıl və s.-dən düzəldilmiş zınqırovlu halqa

    Tam oxu »
  • XALXAL₂

    is. Heyvanlara məxsus binalarda ayrıca bölmə. Xalxalı təmiz saxlamalı. – [Zərnigar xanım] əlində çatı, buzov dalınca qaçanları da, malları xalxala dol

    Tam oxu »
  • XALI

    is. Böyük xalça. Azərbaycan xalıları. İran xalısı. – [Hacı Qambay] divardakı xalılara, rəfdəki qablara və bütün otaqdakı şeylərə ötəri göz gəzdirdi

    Tam oxu »
  • XALI-XALÇA

    is. top. Xalı və xalçalardan ibarət döşənək. Otağa xalı-xalça döşəmək

    Tam oxu »
  • XALIÇI

    is. Xalı toxuyan usta, xalçatoxuyan

    Tam oxu »
  • XALIÇILIQ

    is. Xalı toxuma sənəti

    Tam oxu »
  • XALIYANI

    bax kənarə 3-cü mənada

    Tam oxu »
  • XALİ

    sif. [ər.] 1. Boş, adamsız, tənha. O qədər çıxmadın, gördü aqibət; Sən gəzən yerləri xali gözlərim. Q

    Tam oxu »
  • XALİQ

    is. [ər.] Xəlq edən, yaradan (Allahın adlarından biri). Yaxşılıq et, at dəryaya, balıq bilməsə də, xaliq bilər

    Tam oxu »
  • XALİS

    sif. [fars.] 1. Heç bir qatışığı olmayan, saxta olmayan; saf, təmiz. Xalis gümüş. Xalis yun. Xalis spirt

    Tam oxu »
  • XALİSLİK

    is. Qatışıqsızlıq, saflıq, təmizlik; xalis şeyin halı, keyfiyyəti

    Tam oxu »
  • XALQ

    is. 1. Ölkənin, dövlətin sakinləri, əhalisi. Azərbaycan xalqı. – Əsl qəhrəmandır; Əsl şair ki; Ömrü də xalqının ömrüylə birdir

    Tam oxu »
  • XALQÇI

    is. tar. Xalqçılıq tərəfdarı

    Tam oxu »
  • XALQÇILIQ

    is. tar. XIX əsrin ikinci yarısında Rusiyada xırda burjua ziyalılarının, kəndli icmasını idealizə və fəhlə sinfinin rəhbərlik rolunu inkar edən ictima

    Tam oxu »
  • XALQŞÜNAS

    köhn. bax etnoqraf

    Tam oxu »
  • XALQŞÜNASLIQ

    köhn. bax etnoqrafiya

    Tam oxu »
  • XALLAMA

    “Xallamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • XALLAMAQ

    f. Xal qoymaq. Üzünü xallamaq

    Tam oxu »
  • XALLANMA

    “Xallanmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • XALLANMAQ

    məch. 1. Xal qoyulmaq. 2. Xal-xal olmaq, xallar əmələ gəlmək. İstidən üzü xallandı

    Tam oxu »
  • XALLI

    sif. 1. Üzündə xalı olan. İki övlad anası, xallı … xanım vaxtilə demişdi ki, siz Cəmilə xanım, bizim sənətkarı dərk edin

    Tam oxu »
  • XALLICA

    sif. oxş. İncə xalları olan, xallı, xal-xal. Qaraca qız [pişiyə] yaxınlaşıb gördü ki, xallıca gözəl bir pişik balasıdır

    Tam oxu »
  • XALLILIQ

    is. Üzündə çoxlu xal olma

    Tam oxu »
  • XALSEDÓN

    [yun.] Kvars növündən mineral. Nazik laylı xalsedon əqiq adlanır

    Tam oxu »
  • XALTA

    is. Heyvanların (əsasən itin) boynuna keçirilən qayış; boyun halqası. Axırda ayı dartınıb xaltanı başından çıxartdı və ildırım kimi özünü Yusifin üstü

    Tam oxu »
  • XALTALAMA

    “Xaltalamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • XALTALAMAQ

    f. 1. Boynuna xalta keçirmək. İtin boynunu xaltalamaq. 2. məc. Özünə tabe etmək, öz itaətində saxlamaq

    Tam oxu »
  • XALTALI

    sif. Boynunda xalta olan. Xaltalı it

    Tam oxu »
  • XALTURA

    [rus.] 1. Əsas, adi qazancdan başqa asan və əyri yolla əldə edilən əlavə qazanc. Xaltura ilə məşğul olmaq

    Tam oxu »
  • XALTURAÇI

    is. 1. Başdansovma, atüstü iş görən, xaltura edən adam. 2. Xaltura yolu ilə pul qazanan adam

    Tam oxu »
  • XALTURAÇILIQ

    is. 1. Xaltura ilə məşğul olma, xaltura yolu ilə pul qazanma. 2. Başdansovma və bacarıqsız görülən iş

    Tam oxu »
  • XALVAR

    is. 1. Azərbaycanın müxtəlif yerlərində müxtəlif ağırlıqda (təxminən 400 kq ağırlığında) olan köhnə çəki ölçüsü

    Tam oxu »
  • XAM

    sif. 1. Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. – …Həmişə də qiymətli xam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim

    Tam oxu »
  • XAM-XAM

    1. sif. Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək. 2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan

    Tam oxu »
  • XAMA

    is. Çiy südün üzü, qaymağı, smetan. Həmayıl durub camışın xamasını, beçənin balını, buğdanın çörəyini gətirib qoydu Ələsgərin qabağına

    Tam oxu »
  • XAMAÇI

    is. Xama hazırlayan adam

    Tam oxu »