is. Qoşqu heyvanlarının boynuna keçirilən üstü yumşaq boyunduruq. Qoca … atların xamıtını düzəltmək bəhanəsilə yerə düşüb arabanın qabağında bir xeyli
sif. dan. Ayaqları (qıçları) əyri, əyriqıç, xamıtpaça. Qızın anadangəlmə qüsuru var idi – qılçaları əyri idi (el arasında belələrinə xamıtqıç deyirlər
“Xamıtlamaq”dan f.is
f. Boynuna xamıt keçirmək
“Xamıtlanmaq”dan f.is
məch. Boynuna xamıt keçirilmək
sif. Boynuna xamıt keçirilmiş. Xamıtlı at
“Xamlamaq”dan f.is
f. 1. Uzun müddət məşğul olmadığı üçün yaddan çıxarmaq, yadırğamaq, unutmaq. [Qədir:] Haçandan minik görmədiyi üçün xamlayacağını yəqin etmişdi
“Xamlaşmaq”dan f.is
bax xamlamaq 1-ci mənada
is. 1. İşə yaxşı bələd olmama; təcrübəsizlik, naşılıq, nabələdlik. Planların alt-üst olmasına səbəb Kəşaninin [qanmazlığı] və xamlığı olmuşdu
is. Sonradan sənayedə müxtəlif şeylər emal edilmək üçün yerdən çıxarılan və ya istehsal edilən material
is. Xam, işlənməmiş ipək
zərf [fars.] Dinməz, susmuş, sakit (halda). Xamuş dayanmaq. Xamuş olmaq. – Nadir daxil oldu, qeybət kəsildi, hamısı xamuş oturub çay içməyə məşğul old
klas. bax xamuşluq. Dərə, təpə sakitlikdir, xamuşan; Yoxdur kənd içində bir nəfər insan. A.Səhhət
köhn. bax xamuşluq. Ətraf tamam xamuşanlıq idi. S.M.Qənizadə
is. Sakitlik, sükut, səssizlik. Gecə ortasından aşmışdı və yayın isti xamuşluğunu pozan ancaq minarədən gələn minacat səsi idi
is. tar. 1. Orta əsrlərdə Şərq ölkələrinin bir çoxunda feodal hakimlərin titulu və bu titulu daşıyan şəxs
is. 1. Xırda dördbucaqlara bölünmüş bir şeyin qisimlərindən hər biri; dama, kvadrat, göz, bölgü. Şahmat taxtasının xanaları
sif. 1. Xanalardan ibarət, xana şəklində; xanalı; dama-dama. Xanaxana dəftər. 2. Göz-göz, otaqlardan ibarət
sif. Xanası olan, xanalara bölünmüş, xana-xana. 64 xanalı dama taxtası
is. İti oynanılan Azərbaycan xalq rəqsi və bu rəqsin havası
is. dan. Dayı, əmi və başqa qohumların arvadlarına hörmət üçün verilən ad. Xandostu, amandı, qoyma gəldi! Didarı yamandı, qoyma gəldi! M
is. [fars.] 1. Ev, məskən. …Rəşid Abxazlı yedəyində kəhər at dar və qorxulu cığırla dağ başına, öz xanəsinə tərəf dırmaşırdı
is. [fars.] 1. Qohumluq, ya vərəsəlik hüququna əsasən taxtda ardıcıl surətdə bir-birini əvəz edən hökmdarlar sülaləsi
is. tar. Böyük bir sülaləyə mənsubiyyət
is. [fars.] Bir şeyx və ya mürşidin rəyasəti altında olan dərvişlərin yaşadıqları və ibadət etdikləri yer; təkyə, ibadətgah
sif. [fars.] klas. Bədbəxt, zavallı, yazıq, evi yıxılmış (adətən təəssüf, mərhəmət məqamında işlənir)
is. [fars.] Toylarda, məclislərdə, konsertlərdə və s.-də oxuyan peşəkar müğənni. Bir tərəfdə tarzən və xanəndə oturub, musiqi çalınır
is. Xanəndə sənəti, müğənnilik. Musiqi məktəbinin xanəndəlik sinfi. – Xanəndəliyin hörməti var, yaxşı sənətdir; Xalqa, səni bil, sevdirən ancaq bu cəh
sif. [fars.] Evdən bayıra çıxmayan, gününü evdə keçirən, daim evdə olan, adamlar arasına çıxmayan. Xanənişin adam
is. dan. Uzun intizardan sonra gəlib çıxan adam haqqında zarafatla deyilən söz. Sənin gəlməyin lap xangəldiyə döndü
is. zool. Şirin sularda yaşayan qara zolaqlı, qırmızıya çalar alt üzgəcli balıq
is. zool. Xanı tipli balıqlar sinfi
is. 1. Hörmət və şərəf üçün qadınlara verilən ad; bəyim. [Murad:] Ah, xanım, bir sənsən mənim pənahım; Mən qərib kimsəyəm, yox bir günahım
bax xanım 1-ci mənada. [Xəlil:] Gəncədə elə sizin kimi xanımxatın bir doktor vardı. S.Rəhman
zool. bax uçağan2
is. köhn. Qadına hörmət və nəvazişlə müraciət. [Qurban:] Xanımcan, bağışla, sənə ağır gəlməsin, bu dünyadır, elə də olar, belə də
is. bot. İriyarpaqlı, gözəl ətirli bir çiçək və bu çiçəyin kolu
is. 1. Xanım olma, xanım kimi yaşama, hörmətdə olma. Xanımlıq eləmək. – [Çəpəl:] Bəxtəvər qurulu evə gedir, açıq qapıya xanımlığa gedir
is. bot. Yarpaqlarında və kökündə atropin olan çoxillik ot bitkisi. Xanımotu çoxillik ot bitkisidir, hündürlüyü 1-2 m-ə çatan bir neçə düz gövdəyə mal
is. köhn. Parlaq ipək saplardan toxunmuş bahalı parça. Keçmişdə xanımlar toylara xanımsallandı geyinərdilər
bot. bax ərikgülü
is. [fars.] 1. Ev-eşik, ata yurdu, ocaq, dudman, məskən. Yolunda keçmişəm şirin canımdan; Tərk oldum vətəndən, xanimanımdan
sif. Xanimanı, yurdu, məskəni, ev-eşiyi olan
sif. Xanimanı, yurdu, məskəni, ev-eşiyi olmayan; yurdsuz. Ölürəm imdi burda qürbətdə; Xanimansız, yetim, əsarətdə
is. 1. Hakimlik. Xanlıq sürmək. Xanlıq eləmək. – Bilmirəm neyləyir ol xanlığı ya dünyanı; Hər kimin dövləti vardır, odur əsrin xanı… S
is. [xan və fars. …zadə] Xan oğlu, xan balası, xan nəslindən olan adam. [İbrahim:] Bu saat hamı xanzadələrin, şahzadələrin qızları sənə həsəd aparır