“Sup, umac” kimi hazırlanan xörək növüdür. Qazax dialektində “sup, umac” anlamında işlənir: - İsdi pişir, büyün hava soyuxdu
İçki növünün adıdır. Qərbi Azərbaycanın İrəvan şivəsində “kahı yemək üçün istifadə olunan qənd, nanə və su ilə bişirilib sirkə qarışdırılaraq hazırlan
Cənubi Azərbaycan mətbəxində qanı aşağı olanlar üçün bişirilir. Bu xörəkdə ispənah, soğan, ceviz və yumurtadan istifadə olunur (28, 308) Mürəkkəb quru
Azərbaycanın Qərb bölgəsində bu xörək növünə üstünlük verilir. Hazırlanma qaydası belədir: Əriştəni kəsərlər, onu yenə suda qaynadarlar, soğan da əlav
“Bozbaş, qovurma suyu, sup” mənasında Ordubad kənd şivələrində işlənir: İşgənə çox ləzzətli idi. (1, 238) Bu söz Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək şivəsində
Cənubi Azərbaycan mətbəxində buna “fətir” də deyirlər. Çörək növlərindən biri hesab olunur. Hazırlanma qaydası belədir: “ Bu çörəkdə un, su, xəmir may
Mürəkkəb quruluşa malik xörək adıdır. Təbriz mətbəxində daha çox bişirilir. “Bu kükü yeralma küküsü kimidir, amma buraya soğan, cəfəri, qovrulmuş ət a
Ərəb dilindən alınma sözdür. Kabab ət şişə keçirilərək odda bişirilir. İkinci komponenti “kabab” sözü ilə əlaqədar olan çoxlu sayda Azərbaycan dilində
İspan dilindən ingilis dilinə və bu dildən Azərbaycan dilinə keçmişdir. “Kakao” Amerikada bitən ağacın adıdır
Quba dialektində bu söz “yumurta, yağ və qoz vurulmuş xəmirdən bişirilən çörək” mənasında işlənir. –Kal yaxşi uladu, yiməli uladu çux
Sintaktik üsulla yaranmış xörək adıdır. İkinci növ ismi birləşmə modelindədir. Xörək adının birinci komponentində işlənən “kartof” sözü kənd təsərrüfa
Pitiyə bənzər xörək növünün adıdır. Məhdud dairədə işlənən bu sözə Balakən şivəsində “bozbaş, piti” mənasında rast gəliik: - Anam bazardan aldığı ətdə
Arxaikləşmiş çörək növünün adıdır. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrində müşahidə edilmir. Mahmud Kaşğarinin “Lüğət”ində bu söz ufalanmış çörək (k
“Qaymaq” mənasında Kaşğarinin “Divan”ında qeydə alınmışdır. Kaşğari qeyd edir ki, bu söz bu şeirdə də işlənmişdir: “Sedhramin olğun kayak, Sarmanış sü
Kabab növlərindən biridir. Keçi ətindən hazırlandığına görə belə adlandırılmışdır. Sintaktik üsulla formalaşmış bu xörək adı II növ ismi birləşmə mode
Bitki adı əsasında formalaşmışdır. Kəklikotu bitkisi əsasən dağlıq ərazilərdə bitir. Bunu çay kimi dəmlərlər
Xörək növünün adıdır. Unu südlə bişirib içinə əzilmiş qoz və qurut tökülməsi yolu ilə hazırlanır. Gəncə bölgəsində bu xörək növündən daha çox istifadə
Çörək növünün adıdır. “Fəsəlidən böyük, lakin bir qədər nazik çörək” mənasında Qazax dialektində işlənir
“ Öz yağında bişirilən ət” mənasında Gədəbəy şivəsində işlənir (1, 255). İmişli kənd şivələrində (Sərxanlı kəndi) “şalanfır” formasında işlənir
Bu xörək növüdür. Qoyunu kəsəndən sonra onun ayağını və başını ütüb təmizləyir, doğrayır, həmin heyvanın qarnının içərisinə yığır və tikirlər
Sintaktik üsulla yaranmış xörək adıdır. Təbriz mətbəxində bu xörək belə hazırlanır: kəngəri doğrayıb ona qovrulmuş soğan, sarımsaq artırıb yağlı suda
Sintaktik üsulla yaranmış xörək adıdır. Cənubi Azərbaycanda xuruşt kimi istifadə edilir. Hazırlanma qaydası belədir: “Kəngərləri doğrayıb, sonra yağda
Bu yemək növü qatıqla südün qarışığından hazırlanır. Kərəməz sözünün omonimliyi müşahidə olunur. Belə ki, bu söz Qazax dialektində “qatıqla çiy südün
Bu qida məhsulunun adı mürəkkəb quruluşa malik olub “kərə” və “yağ” sözləri əsasında formalaşmışdır. Müasir Azərbaycan dilində “kərəyağ” şəklində işlə
Geniş dairədə işlənən çörək növüdür. Biləsuvar, Cəbrayıl, Naxçıvan şivələrində “içərisinə ət və ya göyərti qoyulmuş çörək” mənasında işlənir: Bibim ya
Qazax dialektində və Zərdab şivəsində bu söz 2 mənada işlənir: 1) “ağıza un qatıb bişirilmiş yemək” mənasında; 2) “doğuşdan sonra birinci iki gündə in
Arxaikləşmiş xörək növünün adıdır. Mahmud Kaşğari “kəvgin aş – doyurmayan aş” mənasında qeydə almışdır
İçki növünün adıdır. Südün turşudulması yolu ilə hasil edilir. Hazırda bu söz qazax dilində işlənməkdədir
Bu şivə sözünün omonimliyi müşahidə olunur. Füzuli şivəsində “ağuz, süddən hazırlanan pendirə oxşar ağartı”, Cəbrayıl şivəsində isə “şaxələri kəsilmiş
Ehtimal ki, bu söz müasir dilimizdə işlənən “qiyma” (xırda, kiçik) sözünün fonetik variantıdır. Kaşğarinin “Divan”ında “kıyma ügrə = bir əriştə növü”
Bu dolma həm kələm, həm də üzüm yarpağından bişirilir. İçərisi isə ət yox, göyərti, düyü, ədvalar və xama ilə hazırlanır
Fransız dilindən alınma sözdür. Mal və qoyun əti xırda-xırda doğranır, küftə formasına (ellips şəklində) salınaraq tavada qızardılır
Bu yemək adının əsasında “qovurmaq” feili dayanır. Mahmud Kaşğari bu sözü “qovurma, qovrulmuş buğda” anlamında izah etmişdir
“koyuğ nənq = özlü maddə, qatı maye”, “koyuğ sücik = qatı şərab” mənasında Mahmud Kaşğarinin “Divan”ında qeydə alınmışdır
Bu çörək növü adi çörəkdən balaca olur. Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək, Kalinino, Vedi, Zəngibasar şivələrində “çörək” növü mənasında işlənir
“Külə basdırılaraq bişirilən çörək” mənasında Mahmud Kaşğarinin “Lüğət”ində qeydə alınmışdır (8, 366)
Çörək adının etimologiyası da maraqlıdır. M.Kaşğari qeyd edir ki, könbə külə və ya külə bənzər şeylərə bir nəsnə basdırıldığında işlədilən kömdi feili
Azərbaycan dilinin Qərb qurupu dialekt və şivələrində bu söz “könbəcə” formasında da işlədilir. Qazax dialektində və Tovuz kənd şivələrində də “yağda
Bu şivə sözünün əsasında “köpmək” feili dayanır. Qazax dialektində “un ilə yumutadan hazırlanmış xörək adı” mənasında işlənir: - Unnan murtdoyu yağda
Qərb qrupu dialekt və şivələrinin əksəriyyətində işlənən bu söz “süd ilə qatığın qarışığından hazırlanan xörək” mənasını ifadə edir
Mürəkkəb quruluşa malik bu xörək növünə daha çox Azərbaycanın qərb bölgəsində üstünlük verilir. Hazırlanma qaydası belədir: Adətən yayın isti aylarınd
Çəmbərək şivəsində bu söz eyni cür səslənib başqa-başqa mənalar verir. 1) köz üzərində bişirilən ət, kartof; 2) kömbə (10, 219)
Bu söz “közdəmə” formasında Azərbaycan dilinin bəzi dialekt və şivələrində işlənməkdədir. Mahmud Kaşğarinin “Lüğət”ində bu söz “közdə bişirilən çörək,
Bu şivə sözünün də omonimliyi müşahidə edilir. Bu söz Meğri şivəsində 2 müxtəlif mənalarda işlənir: 1) “küldə bişirilən çörək” , 2) ilanın qıvrılıb ya
Yağlı bir çörək növünün adıdır. Kaşğari onun hazırlanma reseptini belə vermişdir: xəmiri qədaif xəmiri kimi incəldilir, tavada qaynamaqda olan yağın i
Fars dilindən alınma sözdür. Çəkilmiş ət, qaynadılmış noxud, kartof və s. ədviyyatlarla hazırlanan və Azərbaycan xalqına xas bir yeməkdir
Müxtəlif göyərtilərin yumurta ilə birlikdə yağda qovrulması ilə hazırlanır. Zaqatala şivəsində bu söz “qayğanaq” mənasında işlənir: - Adiy, bir kükü b
Bu çörək növü adətən müxtəlif milli bayramlarımızda hazırlanır. Şamaxı və Şəki dialektlərində bu söz “təndirdə bişirilən yağlı çörək” mənasında işləni
Bu söz “basdırma” şəklində bəzi dialekt və şivələrimizdə işlənməkdədir. Mürəkkəb quruluşa malik olan bu xörək adı isim + feil modeli əsasında yaranmış
Arxaikləşmiş yemək adıdır. Azərbaycan dilinin dialekt və şivələrində müşahidə olunmur. Mahmud Kaşğari bu sözü “darı suda və ya süddə qaynadıldıqdan so