DİAQONÁL

[ lat. əsli yun. ]
1. riyaz. Çoxbucaqlının və ya çoxüzlünün yanaşı olmayan təpələrini birləşdirən düz xətt. Dördbucaqlının diaqonalı.
2. Toxuma milləri çəpinə gedən sıx parça növü.
// Bu parçadan tikilmiş. Diaqonal şalvar. Diaqonal kostyum.
DİÁQNOZ
DİAQRÁM
OBASTAN VİKİ
Diaqonal
Çoxbucaqlının bir tərəfi üzərində olmayan ixtiyari iki təpə nöqtəsini birləşdirən düz xətt parçası onun diaqonalı adlanır. Deməli, üçbucağın diaqonalı yoxdur, dördbucaqlınin isə 2 diaqonalı var. Qabarıq çoxbucaqlıların diaqonalı onun daxilində yerləşir. Qabarıq n-bucaqlının d = n 2 − 3 n 2 {\displaystyle d={\frac {n^{2}-3n}{2}}} sayda diaqonalı var.
Diaqonal (voleybol)
Diaqonal — (ing. opposite, türk. pasör çaprazı) voleybolda mövqelərdən biri, voleybolçu ampluası. Bu mövqe voleybolda şərti olaraq hücumçu ampluasına bənzəyir. Hətta ismi diaqonal hücumçu da adlandırılır. Diaqonal oynayan voleybolçu toppaylayıcı servis atarkən önə gəlir və adətən uzun pasla hücum edir, 2-ci zonada qərarlaşır. Bu oyunçu "4-2" və "6-0" taktikasında istifadə edilmir. Sadəcə "5-1" sxemində yer alır. Çünki "5-1" taktikasında sadəcə 5 hücumçu və 1 toppaylayıcı yer alır. Burada toppaylayıcının da çaprazında bir hücumçuya ehtiyac duyulduğundan diaqonal oyunçudan istifadə edilir.
Anadolu diaqonalı
Anadolu diaqonalı, Aralıq dənizinin şimal-şərq küncündən Qara dənizin cənub-şərq küncünə qədər Türkiyənin mərkəzindən və şərqindən diaqonal olaraq keçən və Türkiyə sərhədləri daxilində yuxarı Fərat çayının məcrasının bir hissəsini təxminən kəsən nəzəri ayırıcı xətdir. == Biocoğrafi sədd == Diaqonal ilk dəfə 1971-ci ildə britaniyalı botanik Piter Hedlend Devis tərəfindən təklif edilmişdir. O, diaqonalın qərbində mövcud olan bir çox bitki növlərinin şərqdə, şərqdə tapılan digər növlərinin isə qərbdə mövcud olmadığına diqqət yetirdi. Təhlil edilən 550 növdən 135-i "şərqi" və 228-i "qərbi" idi. Bununla belə, Devis hesab edirdi ki, bu fenomeni izah edə biləcək heç bir fiziki, geoloji və ya iqlim fərqləri və yaxud torpaq tipində dəyişiklik yoxdur. Anadolu diaqonalı nəinki bitki biomüxtəlifliyinə sədd yaradır, həm də 400-ə yaxın bitki növü bu diaqonala endemikdir və başqa heç bir yerdə onlara rast gəlinmir. 1989-cu ildə türk botanikləri T. Ekim və A. Günər o vaxta qədər səkkiz cildi nəşr edilmiş özlərinin "Türkiyə florası" kitabında ətraflı tədqiq edərək növlərin yayılmasını araşdırdılar. Onlar diaqonalın həqiqətən də mövcud olduğu qənaətinə gəldilər və müəyyən etdilər ki, nəzərdən keçirilən bitki növlərinin 33%-i bu və ya digər şəkildə diaqonaldan təsirlənir. Daha sonra bu fenomenin səbəblərini nəzərdən keçirdilər. Diaqonalın iki tərəfi arasında hündürlük fərqi var idi, qərbdəki ərazi daha aşağıda idi.

Digər lüğətlərdə

вплета́ть жи́льный лощи́льщица Ни́цше пережига́ться растра́та ремни́ старопеча́тный стерженщи́к горнолы́жник дока́зывать дупли́стый повто́рность простя́га самоу́чка экрани́рование banco cupreous grenade lifting-bridge nitron perplex shiel обтяжка президентский