DİDƏ

is. [ fars. ] klas. Göz.
Gər inanmazsan ki, qəmzən yıxdı könlüm şəhrini; Bəs bu fəryadım nədəndir, didə qandan nəm durur? Nəsimi.
Ağla, didəm, qanlı yaşın sel olsun; Gizlin dərdin söyləməyə dil olsun. M.V.Vidadi.
Kim səni didəsi giryan eləmiş? Kim səni halı pərişan eləmiş? A.Səhhət.

□ Dideyi-giryan klas. – ağlar göz.
Həqq bilir, yar deyil canü-dilimdən qaib; Nola gər qaib isə dideyi-giryanımdan. Füzuli.
Parə-parə ciyərim şişə çəkib etdi kəbab; Dikdi göz dideyigiryanıma göyçək-göyçək. Ə.Nəbati.
Ağladım hicrinə, biganəni güldürdü mənə; Baxmadı dideyi-giryanıma, gözdən düşdüm. Ə.Vahid.

Синонимы

  • DİDƏ didə bax göz 1

Этимология

  • DİDƏ Farsca didən (görmək) məsdəri ilə qohumdur, “göz” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
DİDDİRMƏK
DİDƏLƏMƏ
OBASTAN VİKİ
Mirzə Nəsrulla bəy Didə
Mirzə Nəsrullah bəy Didə (1797, Şamaxı – 1870, Şamaxı) — şair. == Həyatı == Şeirlərini "Didə" təxəllüsü ilə yazan Mirzə Nəsrullah bəy Qurbanbəyov XlX əsrdə yaşamış istedadlı şairlərdən biridir. Onun doğum tarixi məlum deyil. İlk təhsilini Şamaxıda almış, sonra Təbrizə gedərək, mədrəsədə oxumuşdur. Şamaxıya qayıtdıqdan sonra şəhərdə mirzəlik etmiş, ömrünün sonlarında isə məktəbdarlıqla məşğul olmuşdur. Didə 1870-ci ildə Şamaxıda vəfat etmişdir. Didənin şeirləri tam halda əldə yoxdur. Onun əsərlərindən bəzi nümunələri Salman Mümtaz 1928-ci ildə Azərnəşrdə çap etdirdiyi "Mirzə Nəsrulla bəy Didə" kitabında vermiş, 2004-cü ildə şairin həmin nümunələr əsasında hazırlanmış "Bahariyyə" adlı şeirlər toplusu Bakıda çapdan çıxmışdır.
Mirzə Nəsrullah bəy Didə
Mirzə Nəsrullah bəy Didə (1797, Şamaxı – 1870, Şamaxı) — şair. == Həyatı == Şeirlərini "Didə" təxəllüsü ilə yazan Mirzə Nəsrullah bəy Qurbanbəyov XlX əsrdə yaşamış istedadlı şairlərdən biridir. Onun doğum tarixi məlum deyil. İlk təhsilini Şamaxıda almış, sonra Təbrizə gedərək, mədrəsədə oxumuşdur. Şamaxıya qayıtdıqdan sonra şəhərdə mirzəlik etmiş, ömrünün sonlarında isə məktəbdarlıqla məşğul olmuşdur. Didə 1870-ci ildə Şamaxıda vəfat etmişdir. Didənin şeirləri tam halda əldə yoxdur. Onun əsərlərindən bəzi nümunələri Salman Mümtaz 1928-ci ildə Azərnəşrdə çap etdirdiyi "Mirzə Nəsrulla bəy Didə" kitabında vermiş, 2004-cü ildə şairin həmin nümunələr əsasında hazırlanmış "Bahariyyə" adlı şeirlər toplusu Bakıda çapdan çıxmışdır.
Didəban (Mərənd)
Didəban (fars. ديده بان‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Mərənd şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 677 nəfər yaşayır (157 ailə).
Didərgin
Didərgin (ing. Outlander) — Diana Qaboldonun eyni adlı zamanda səyahət romanı əsasında çəkilmiş Britaniya-Amerikan teleserialıdır. Ronald D. Mur tərəfindən inkişaf etdirilmiş, Sony Pictures Television və Left Bank Pictures-in prodüserliyi ilə yaradılmış serial 9 avqust 2014-cü ildə Starz kanalında yayımlanmağa başladı. Mövzuda ikinci dünya müharibəsi illərində orduda tibb bacısı kimi çalışan evli Kleir Randall (Kaitriona Balf) bir gün möcüzəli şəkildə özünü 1743-cü ilin Şotlandiyasıda tapır və burada döyüşçü Ceymi Frase (Sem Hyuqen) ilə tanış olduqdan sonar hadisələr öz cərəyanı ilə davam edir.İkinci kitaba əsaslanan ikinci mövsüm 13 seriadan ibarət olaraq 1 iyun 2016-cı ildə yayımlandı. Starz serial üçüncü və dördüncü mövsümlər üçün yenilədi və mövsümlərin kitab serialarına uyğun müvafiq şəkildə üçüncü və dördüncü kitablara əsaslanacağı bildirildi. 13 serialı üçüncü mövsüm 10 sentyabr 2017-ci ildə yayımlanmağa başladı. == Rollarda == === Əsas === === Ardıcıl === == Musiqi == Serialın soundtrektləri Bear Makkreri tərəfindən bəstələnib. Taytl musiqisinin sözləri Robert Stevensonun Sing me a Song of a Lad that is Gone şeirini Şotland xalq musiqisi olan The Skye Boat Song-un musiqisi ilə əvəzləyərək hazırlanıb. İkinci fəsilin yarısına qədər serialda fransız abu havasına görə mahnı franzıca səsləndirildi.
Didərgin (film, 2000)
Didərgin (ing. Cast Away)— 2000-ci ildə macəra dramı janrında lentə alınmış film. Filmin rejissoru və prodüseri Robert Zemekisdir. Filmdə Tom Henks baş rolda FedEx-in işçisi kimi təyyarə qəzasından sonra kimsəsiz adada yaşamaq uğrunda mübarizə aparır. Film çox böyük uğur qazandı və yaratdığı obraza görə Tom Henks 73-cü Akademiya Mükafatları (Oskar) təqdimetmə mərasimində "Ən yaxşı aktyor" sahəsində nominasiya oldu. Ümumilikdə isə film iki Oskar mükafatına nominasiya göstərilmişdir. == Məlumat == Baş rolu ifa etmək üçün Tom Henks 20 kq. arıqlamalı olub. Onun sıx saqqal uzatması üçün çəkiliş prosesində bir il fasilə edilib. Adada çəkilən səhnələrdəki səs effektinin böyük hissəsi çəkiliş prosesindən sonra uyğunlaşdırılıb.
Didərgin (teleserial, 2014)
Didərgin (ing. Outlander) — Diana Qaboldonun eyni adlı zamanda səyahət romanı əsasında çəkilmiş Britaniya-Amerikan teleserialıdır. Ronald D. Mur tərəfindən inkişaf etdirilmiş, Sony Pictures Television və Left Bank Pictures-in prodüserliyi ilə yaradılmış serial 9 avqust 2014-cü ildə Starz kanalında yayımlanmağa başladı. Mövzuda ikinci dünya müharibəsi illərində orduda tibb bacısı kimi çalışan evli Kleir Randall (Kaitriona Balf) bir gün möcüzəli şəkildə özünü 1743-cü ilin Şotlandiyasıda tapır və burada döyüşçü Ceymi Frase (Sem Hyuqen) ilə tanış olduqdan sonar hadisələr öz cərəyanı ilə davam edir.İkinci kitaba əsaslanan ikinci mövsüm 13 seriadan ibarət olaraq 1 iyun 2016-cı ildə yayımlandı. Starz serial üçüncü və dördüncü mövsümlər üçün yenilədi və mövsümlərin kitab serialarına uyğun müvafiq şəkildə üçüncü və dördüncü kitablara əsaslanacağı bildirildi. 13 serialı üçüncü mövsüm 10 sentyabr 2017-ci ildə yayımlanmağa başladı. == Rollarda == === Əsas === === Ardıcıl === == Musiqi == Serialın soundtrektləri Bear Makkreri tərəfindən bəstələnib. Taytl musiqisinin sözləri Robert Stevensonun Sing me a Song of a Lad that is Gone şeirini Şotland xalq musiqisi olan The Skye Boat Song-un musiqisi ilə əvəzləyərək hazırlanıb. İkinci fəsilin yarısına qədər serialda fransız abu havasına görə mahnı franzıca səsləndirildi.
Didərginlər (1990)
== Məzmun == Film vaxtilə respublikadan didərgin salınmış idmançılar haqqındadır. Bu tanınmış idmançılara Vətəndə heç bir şərait yaradılmadığına görə onlar öz xoşbəxtliklərini ölkənin digər şəhərlərində axtarmalı olmuşlar. Minskdə yaşayan, üç dəfə dünya çempionu, Olimpiya oyunlarının qalibi, güləşçi Kamandar Məcidov, Avropa çempionu Natiq Bağırov, dzü-do və sambo üzrə idman ustası, moskvalı Kamran Məmmədov, Leninqraddan olan beynəlxalq dərəcəli idman ustası Raqif Məmmədov və başqaları ekrandan bu barədə danışırlar. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Rejissor: Miri Rzayev Ssenari müəllifi: Fəraməz Səfiyev Operator: Sədrəddin İsmayılov Səs operatoru: Şamil Kərimov == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 352.
Didərginlər (film, 1990)
== Məzmun == Film vaxtilə respublikadan didərgin salınmış idmançılar haqqındadır. Bu tanınmış idmançılara Vətəndə heç bir şərait yaradılmadığına görə onlar öz xoşbəxtliklərini ölkənin digər şəhərlərində axtarmalı olmuşlar. Minskdə yaşayan, üç dəfə dünya çempionu, Olimpiya oyunlarının qalibi, güləşçi Kamandar Məcidov, Avropa çempionu Natiq Bağırov, dzü-do və sambo üzrə idman ustası, moskvalı Kamran Məmmədov, Leninqraddan olan beynəlxalq dərəcəli idman ustası Raqif Məmmədov və başqaları ekrandan bu barədə danışırlar. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Rejissor: Miri Rzayev Ssenari müəllifi: Fəraməz Səfiyev Operator: Sədrəddin İsmayılov Səs operatoru: Şamil Kərimov == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 352.
Didəçay
Dudəçay və ya Didəçay (fars. دوده چاي‎) — İranın Qəzvin ostanının eyniadlı şəhristanının Kuhin bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı ildə əldə edilən məlumatına görə, kənddə 506 nəfər yaşayır (119 ailə).
İsmixan Didərgin
İsmixan Didərgin (tam adı:Məmmədov İsmixan Müseyib oğlu; 25 aprel 1933, Ağkilsə, Basarkeçər rayonu – 5 iyun 1994, Bayan, Daşkəsən rayonu) — Azərbaycan şairi, jurnalist, müəllim. == Həyatı == İsmixan Didərgin 25 aprel 1933-cü ildə Göyçə mahalının Ağkilsə kəndində anadan olub. 6 yaşından atadan yetim qalıb. Uşaqlıq və gənclik illərində ağır zəhmətə qatlanmalı olmuşdur. İbtidai təhsilini öz doğma kəndində, orta təhsilini qonşu Zod kəndində almışdır. Gənc yaşlarından şer yazmağa başlamışdır. 1957-1962-cı illərdə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsində oxumuşdur. Doğulduğu Ağkilsə kənd orta məktəbində müəllim kimi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. 1965-1970-ci illərdə Basarkeçər rayonununda çıxan "Bolluq uğrunda" qəzetində işləmişdir. 1970-1988-ci illərdə Ağkilsə kənd orta məktəbində dil-ədəbiyyat müəllimi işləmişdir.

Значение слова в других словарях

аквана́втка бобте́йль задо́рный задыха́ться расстоя́ньице скуде́льный сладкоре́чие яса́чный завя́зывание мучи́ца отёк сиде́ться уряди́ть цикламе́новый crack on Great Victoria Desert Jezebel melodiously Paul Pryism pillorize ramification self-indulgent Wood Green долой изречение