ETİMOLÓGİYA

[ yun. etymon – həqiqət və logos – elm] dilç.
1. Dilçiliyin, sözlərin qohumluq əlaqələri və mənşəyindən bəhs edən şöbəsi.
2. Sözün mənşəyi və onun eyni dildə, yaxud başqa dillərdəki sözlərlə qohumluq münasibəti. Sözün etimologiyası yaxşı məlum deyil.
◊ Xalq etimologiyası dilç. – başqa dildən keçmə sözün ana dilinin səs qanunlarına uyğunlaşdırılıb işlənməsi.

Etimologiya

  • ETİMOLOGİYA Yunan sözüdür, “sözün əsl mənası” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
ETİMADVERİCİ
ETİMOLOJİ́
OBASTAN VİKİ
Etimologiya
Etimologiya — sözün mənşəyini öyrənən dilçilik sahəsi. Cəmiyyətin ictimai iqtisadi təcrübəsi olub, dərk etmənin mənbəyi, hipotez və nəzəriyyənin həqiqilik meyarı. Etimologiya – [yunan.etymologia – həqiqət] 1)cəmiyyətin ictimai iqtisadi təcrübəsi olub, dərk etmənin mənbəyi, hipotez və nəzəriyyənin həqiqilik meyarı; 2)sözlərin mənşəyini öyrənən tarixi dilçilik sahəsi. Etimologiyada sözlər və ya dil vahidləri qohum, yaxud qonşu dillərin oxşar vahidləri ilə tutuşdurulur, qanunauyğunluq əsasında ayrı-ayrı sözlərin milli mənsubiyyəti, inkişaf yolu, fonetik və məna dəyişmələri müəyyən edilir. Etimologiyada sözlər və ya dil vahidləri qohum, yaxud qonşu dillərin oxşar vahidləri ilə tutuşdurulur. == Mənbə == == Xarici keçidlər == Rus dilində etimologiya elmi haqqında Arxivləşdirilib 2009-10-02 at the Wayback Machine Borçalı - etimologiya Arxivləşdirilib 2010-04-27 at the Wayback Machine == Həmçinin bax == Etimoloji sözlük Mirəli Seyidov. XIII əsr erməni tarixçisinin əsərində türk-monqol sözləri. - "Известия АН Азербайджанской ССР. Серия общественных работ". Баку, 1962, № 1, стр. 91-94.
Etimologiya lüğəti
Etimoloji lüğət — sözlərin mənşəyini (kökənini) göstərən lüğət. == Altay dillərinin etimoloji lüğətləri == Сравнительный словарь тунгусо-маньчжурских языков. Материалы к этимологическому словарю. В 2 т. / Отв. ред. В. И. Цинциус, сост.: В. А. Горцевская, В. Д. Колесникова, О. А. Константинова, К. А. Новикова, Т. И. Петрова, В. И. Цинциус, Т. Г. Бугаева — Л: Наука, 1975—1977. — 672 с.+471с. Sergey Starostin, Anna Dıbo, Oleq Mudrak. Etymological Dictionary of the Altaic Languages, 3 Vol.
Kimyəvi elementlərin etimologiyası
== Kalium == Kalium Ərəbcə al-qili – "kül", həmçinin nəsə közərdilmiş deməkdir. Bitkilərin külündən alınan məhsul – kalium karbonat da belə adlandırıldı. O vaxtdan kəndlərin sakinləri bitkiləri kalium ilə qidalandırmaq üçün belə küldən istifadə edirlər; məsələn, günəbaxan bitkisinin külündə 30%-dən çox kalium var. Ərəb sözündən (artiklsiz) "kalium" adı alınmışdır. Elementin belə adı "kaliy" rus dilində, kaliyum serb dilində, kalium makedon dilində, kalij sloven dilində adlanır. Elementin ingiliscə adı (potassium) german dili qrupu dillərindən götürülmüşdür. İngilis ash – "kül", pot – "dipçək", almanca uyğun olaraq Asche və Pott, holland dilində as və pot, yəni potaş – "dipçəkdən kül". == Radium və radon == Bu adlar bütün dillər üçün ümumidir, latın radius – "şüa" və ya radiare – "şüa buraxmaq" sözündəndir. Pyer Küri və Mariya Küri radiumu kəşf edərək onun görünməyən hissəciklər buraxması xassəsini müəyyən etdilər. Radium parçalandıqda radioaktiv qaz alınır ki, onu radiumun emanasiyası (latınca emanatio – "axmaq") sonra radon adlandırmışlar.
Xəzər dənizinin etimologiyası və formalaşması
İran sözünün etimologiyası
İran sözü, ilk dəfə Nəqşi-Rüstəmdəki I Ərdəşirin qabartmalı yazılarında Orta farscada Ērān, Pəhləvicə ʼyrʼn sözlərindən əmələ gəlmişdir. Burada Orta Farscadakı yazılarda müşahidə edilən Parf dilindəki yazıda kral üçün ardašīr šāhān šāh aryān (Pahlavi: ... ʼryʼn) ifadəsi istifadə edilərkən, kralın Orta Farscadakı yazılardakı adı ardašīr šāhān šāh ērāndır.
Ölkə adlarının etimologiyalarının siyahısı
Ölkə adlarının mənası və ya ölkə adlarının etimologiyası - dünya ölkə adlarının mənasını ifadə edir.

Digər lüğətlərdə