Şəxsiyyətin eyniliyi
Şəxsiyyətin eyniliyi (identikliyi) problemi — fəlsəfi problem olub, insanın müxtəlif zamanlarda özünü eyni insan hesab etdiyini, eyni zamanda bədəninin və şüurunun daim dəyişməsini ehtiva edir. Bu sahədə rəqabət aparan əsas nəzəriyyələr bunlardır:
Con Lokk tərəfindən tərtib edilmiş psixoloji meyar. Lokk yazır ki, “rasional bir varlıq keçmiş hərəkətin ideyasını əvvəllər olduğu kimi eyni şüurla və indiki hər bir hərəkətin eyni şüuru ilə təkrarlaya bildiyi qədər, o, bir və eyni şəxsdir. Ağıllı varlıq indiki düşüncə və hərəkətlərini dərk etməsi sayəsində indi özü üçün şəxsiyyətə çevrilir; o, gələcəkdə eyni insan olaraq qalacaq, çünki o, eyni şüuru keçmiş və ya gələcək hərəkətlərə genişləndirə biləcək.
Bu gün ilk növbədə Erik Olsen tərəfindən müdafiə olunan bioloji meyar. Bu nəzəriyyə, kobud desək, biz bədənimizik və yaddaşımız, şəxsiyyətimiz bu orqanların həyatında yalnız epizodlardır - kimi səslənir.
Özümüzün və başqalarının bizim haqqımızda danışdığı bir hekayə olduğumuzu bildirən narrativ meyar. Bu nəzəriyyənin tərəfdarları D. Dennet, P. Rikoeur, Dmitri Volkovdur .
D.Parfitin şəxsi şəxsiyyətin əhəmiyyətini inkar edən nəzəriyyəsi onu “sağ qalmaq” anlayışı ilə əvəz edir.
Professor G.İ.Çelpanovun tərifinə görə, “Mən şəxsi kimliyimi indiki “ mən ”imi illər əvvəl malik olduğum “mən”lə eyniləşdirməyimi hesab edirəm.
