Толковый словарь философских терминов

  • SEPTİSİZİM

    \ – Şüphecilik: Həqiqətin yoxluğu-nu, ağlın qəti bir məlumatı əldə edə bilməyəcəyini, həqiqətin tapılsa belə tam və davamlı bir şübhə içində qalınac

    Полностью »
  • SEVGİ

    \ – ümumi olaraq xoşagələn bir şeyə münasibət, ehtirasa qədər vara bilən bur ruh vəziyyəti. Fərqli növləri vardır: qarşı cinsə duyulan sevgi, uşağa-

    Полностью »
  • SƏBƏB

    \ - həqiqi səbəb, bir hadisənin ortaya çıxmasında qaynaqlandığı şey, nəyəsə təsir edən, onu əmələ gətirən şey

    Полностью »
  • SƏBƏBİYYƏT

    \ –biri \ digərinin \ şərti olan hadisələrin zəruri genetik əlaqəsini ifadə edən fəlsəfi kateqoriya.

    Полностью »
  • SƏBƏBİYYƏT

    \ –biri \ digərinin \ şərti olan hadisələrin zəruri genetik əlaqəsiniifadə edən fəlsəfi kateqoriya.

    Полностью »
  • SƏBƏBİYYƏT

    \ – səbəblə təsir arasındakı əlaqə. Bu baxışa görə hər hadisənin bir səbəbi vardır ki, bu da səbəbiyyət məsələsidir

    Полностью »
  • SƏHİH

    \ – sözün anlatmaq istəyilənə tam qarşılıq olması, tam uyğun düşməsi forması. Ölçünün ölçülənə çox az da olsa bir bölgü aparmadan birəbir uyğun

    Полностью »
  • SƏHV

    Səhv halı səkr halının ziddidir. Mənəvi sərxoşluq halından uzaq olmaq, yaxud belə bir sərxoşluğa düşmədən daima ayıq olmaq, təmkin və şüurlu olmaq

    Полностью »
  • SƏKR

    mənəvi sərxoşluq halıdır. Mənəvi ayıqlıq və ağıllılıq halı olan səhv halından fərqli olaraq səkr halında sufidə müvəqqəti olaraq özündən keçmə halı

    Полностью »
  • SƏMA

    eşitmək, dinləmək deməkdir təsəvvüf terminlərindən biri olan səma şer və ilahilərə qulaq asmaq surəti ilə vəcdə gələrək bəzi hərəkətlər etmək, rəqs e

    Полностью »
  • SƏMA

    hədis elmində müəllimin, yaxud təriqət başçısı olan şeyxin öz müridlərinə hədis öyərtdiyi zaman, hədisləri öz yad-daşından, yaxud yazılı bir mənbədə

    Полностью »
  • SƏNƏT

    \ - yun. Tekhne ilə eyni mənalı yunan dilində tekhne kəlməsi, məqsədi bir şey ortaya qoyma olan, yaratma olan, doğru bir plana görə istiqamətləndirilm

    Полностью »
  • SƏNƏT

    fəlsəfəsi \ – sənəti, sənət incilərini və mənasını fəlsəfi yöndən problem kimi qarşısına qoyan fəlsəfi təlim

    Полностью »
  • SXOLASTİKA

    \ – iman ilə elmi, kilsə təlimi ilə Aristotel fəlsəfəsini bir-birinə uyğun formada birləşdirməyə çalışan orta əsrlər fəlsəfəsi

    Полностью »
  • SIÇRAYIŞ

    predmetin və ya hadisənin əsaslı keyfiyyət dəyişməsi, kəmiyyət dəyişmələrinin nəticəsində köhnə keyfiy-yətin yeni keyfiyyətə çevrilməsi \

    Полностью »
  • SİENTİZM

    = sayəntizm \ – elmlə bağlı olan dünyagörüşü yaxud da elmi düşüncənin təktərəfli dəyərləndirilməsinə deyilir

    Полностью »
  • SİLLOGİSTİKA

    sillogistik əqli nəticə haqqında təlim. Aristotel tərəfindən formulə edilmiş tarixən birinci məntiqi de-duksiya sistemidir

    Полностью »
  • SİLLOGİZM

    \ ortaq bir terminlə bir-birinə bağlanan iki prinsipdən \ çıxarılan nəticə. Verilmiş iki təklifdən bu təkliflərin ehtiva etdiyini daxilində mövcud ola

    Полностью »
  • SİMPATİYA

    \. 1. Birgə hiss etmə, nəyisə birgə yaşama, kiminsə hisslərini paylaşmaq; 2. Kiminsə kiməsə özündə birbaşa, vasitəsiz olaraq bir təmayül hiss etməsi

    Полностью »
  • SİMVOL

    \ – hər hansı bir insan təbəqəsinin uzlaşma yolu ilə özünə müəyyən bir məna verdiyi işarə. Yaxud da bir şeyi göstərən, bir mənanı bir düşüncəni mu

    Полностью »
  • SİMVOLİK

    \ – bir simvol ilə dilə gətirilən, simvollarla istifadə edən yaxud simvollar qoyan. Simvolika \ – simvolların istifadə edilməsi, işarələr elmi

    Полностью »
  • SİNİF

    \ – müəy-yən müştərək əlamətləri olan tək-tək obyektlərin daxil olduğu.

    Полностью »
  • SİNİFLƏNDİRMƏ

    \ – mövzuları və anlamları nizamlı olaraq təsnif etmə və sıraya düzmə. Dilimizdə daha çox təsnifat sözü işlədilir

    Полностью »
  • SİNİFLƏR

    \ – tarixən müəyyən ictimai istehsal siste-mində tutduqları mövqeyə görə, istehsal vasitələrinə olan \ münasibət-lərinə görə, ictimai əməyin təşkili

    Полностью »
  • SİNTETİK

    \ – təklif-lərin \ həqiqiliyinin müəyyənləşdirilməsinin müxtə-lif üsullarını ifadə edən anlayışlar

    Полностью »
  • SİNTEZ

    \. Nələrisə bir yerə cəm edib toplama, birləşdirmə, bir araya gətirmə. Müəyyən prinsiplərdən qaynaqlanaraq onların məntiqi nəticəsi olaraq digər prin

    Полностью »
  • SİNTOİZM

    \ - ibtidai icma quruluşunda Yaponiyada meydana gəlmiş və öz inkişafında xeyli dəyişikliklərə uğramış din

    Полностью »
  • SİRR

    \ – hisslərin xaricində olan, əqlin təbii seyrinı tabe olmayan, varlığı və özü bizə qapalı olan, gizli-saxlı olan şey

    Полностью »
  • SİSTEM

    \ – öz aralarında müəyyən münasibətdə və əlaqədə olan, müəyyən bütövlük, vəhdət əmələ gətirən ünsürlərin məcmusu yaxud öz daxilinə qapalı, sist

    Полностью »
  • SİVİLİZASİYA

    \ – barbarlıq halından çıxıb ənənələrə bağlı olaraq müəyyən bir yurd daxilində yaşamaq. Böyük bir cəmiyyətin bütün fəsillərində müştərək olan, di

    Полностью »
  • SİVİLİZASİYA

    \ – cəmiyyətin maddi və mənəvi nailiyyətlərinin məcmusu.

    Полностью »
  • SİYASƏT

    Siyasət‖ termini ilk dəfə qədim yunan mütə-fəkkiri Aristotel istifadə etmişdir. O, bu termini dövləti idarə etmək sənəti kimi müəyyən edirdi

    Полностью »
  • SİYASƏT

    \ –siniflər, millətlər və digər sosial qruplar arasındakı münasibətlərlə bağlı, əsas məqsədi dövlət hakimiyyəti-nin ələ keçirilməsindən, əldə saxlanı

    Полностью »
  • SKEPTİSİZM

    \ – dəqiq bir vəziyyətdə olmamaq, qərar verməmək, qərarsız davranmaq.

    Полностью »
  • SKEPTİSİZM

    \ – obyektiv gerçəkliyin dərki imkanını şüphə altına alan fəlsəfi konsepsiya. Dəqiq bir mövqedə olmamaq, qərarsız qalmaq, şübhələnmək, şübhə ilə ya

    Полностью »
  • SKOLASTİK

    \: Birsifət olaraq, xüsusilə ruhani məktəblərində və Avropa universitetlərində təxminən XIII-XVII – illər arası oxunan xristian fəlsəfəsinə verilən a

    Полностью »
  • SOFİSTİKA

    \ – mübahisədə və ya sübutlarda səhv dəlillərin, sofizmlərin, yəni xarici, formal düzgünlüklə pərdələnmiş hər cür fəndlərin şüurlu tətbiqi

    Полностью »
  • SOFİSTLƏR

    \ – ―müdriklik‖ və ―natiqlik‖ sahəsində peşəkar müəllimlər rolunda çıxış etmiş qədim yunan filosoflarını belə adlandırmışlar \

    Полностью »
  • SOFİZM

    \ – ümumi qəbul olunmuş təsəvvürlərə zidd hər hansı cəfəngiyyatı, yaxud paradoksal müddəanı əsaslandıran mühakimə və ya nəticə

    Полностью »
  • SOFİZM

    \ – Mugalata, safsatacılık: Başqalarını aldatmaq ucun irəli sürülən, ilk baxışda doğru, lakin əslındə doğru olmayan dəlil və ağıl iddiasıdır

    Полностью »
  • SOLİPSİZM

    \ – subyektiv idealist təlim. Təlimə görə ancaq insan və onun şüuru mövcuddur, obyektiv aləm isə, o cümlədən insanlar yalnız fərdin şüurunda mövcud

    Полностью »
  • SOLLİPSİZM

    \ – ―Yalnız mən varam, məndən başqa hər şey ancaq mənim ideyamdır‖ deyən obyektiv məni şüurlu mahiyyəti ilə birlikdə ancaq bir reallığı, yeganə varlı

    Полностью »
  • SONSUZ

    \ – sonunun düşünülməsi çətin olan. Sərhədləri qoyulmayan, verilmiş olan hər böyüklükdən daha böyük olan

    Полностью »
  • SORİT

    \ - əvvəlki solligizmin nəticəsinin ondan sonra gələn sillogizmin müqəddimələrindən biri kimi çıxış etdiyi və bu halda müqəddimələrdən birinin aydın

    Полностью »
  • SOSİAL FƏLSƏFƏ

    \ -

    Полностью »
  • Sosial Stereotip

    şüurda istər şəxsi həyati təcrübə əsasında və istərsə də müxtəlif informasiya mənbələrinin köməyilə əmələ gələn təsəvvürlərin sabit məcmusu

    Полностью »
  • Sosial Stratifikasiya

    cəmiyyətin strukturu haqqında sosioloji nəzəriyyə. Nəzəriyyəyə görə cəmiyyət sosial təbəqələrə və ya stratlara \ bölünür

    Полностью »
  • Sosial Struktur

    biliklər və onlar arasındakı məhsuldar qüvvələrin və istehsal münasibətlərinin inkişafının müvafiq səviyyəsi, ictimai əmək bölgüsü ilə şərtlənən

    Полностью »
  • SOSİALİZM

    ideologiyasının kökləri çox qədim zaman-lardan müşahidə edilib. Az-çox sistemli şəkildə sosializm ideya-ları böyük utopistlər T

    Полностью »
  • SOSİALİZM

    \ – ictimai iqtisadi formasiya. Geniş mənada insanların birlikdə yaşayışlarında sosial ədalətin təmin edilməsi üçün göstərdikləri hər növ fəaliyyət

    Полностью »