Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti

  • SİNİF

    \ – müəy-yən müştərək əlamətləri olan tək-tək obyektlərin daxil olduğu.

    Tam oxu »
  • SİNİFLƏNDİRMƏ

    \ – mövzuları və anlamları nizamlı olaraq təsnif etmə və sıraya düzmə. Dilimizdə daha çox təsnifat sözü işlədilir

    Tam oxu »
  • SİNİFLƏR

    \ – tarixən müəyyən ictimai istehsal siste-mində tutduqları mövqeyə görə, istehsal vasitələrinə olan \ münasibət-lərinə görə, ictimai əməyin təşkili

    Tam oxu »
  • SİNTETİK

    \ – təklif-lərin \ həqiqiliyinin müəyyənləşdirilməsinin müxtə-lif üsullarını ifadə edən anlayışlar

    Tam oxu »
  • SİNTEZ

    \. Nələrisə bir yerə cəm edib toplama, birləşdirmə, bir araya gətirmə. Müəyyən prinsiplərdən qaynaqlanaraq onların məntiqi nəticəsi olaraq digər prin

    Tam oxu »
  • SİNTOİZM

    \ - ibtidai icma quruluşunda Yaponiyada meydana gəlmiş və öz inkişafında xeyli dəyişikliklərə uğramış din

    Tam oxu »
  • SİRR

    \ – hisslərin xaricində olan, əqlin təbii seyrinı tabe olmayan, varlığı və özü bizə qapalı olan, gizli-saxlı olan şey

    Tam oxu »
  • SİSTEM

    \ – öz aralarında müəyyən münasibətdə və əlaqədə olan, müəyyən bütövlük, vəhdət əmələ gətirən ünsürlərin məcmusu yaxud öz daxilinə qapalı, sist

    Tam oxu »
  • SİVİLİZASİYA

    \ – barbarlıq halından çıxıb ənənələrə bağlı olaraq müəyyən bir yurd daxilində yaşamaq. Böyük bir cəmiyyətin bütün fəsillərində müştərək olan, di

    Tam oxu »
  • SİVİLİZASİYA

    \ – cəmiyyətin maddi və mənəvi nailiyyətlərinin məcmusu.

    Tam oxu »
  • SİYASƏT

    Siyasət‖ termini ilk dəfə qədim yunan mütə-fəkkiri Aristotel istifadə etmişdir. O, bu termini dövləti idarə etmək sənəti kimi müəyyən edirdi

    Tam oxu »
  • SİYASƏT

    \ –siniflər, millətlər və digər sosial qruplar arasındakı münasibətlərlə bağlı, əsas məqsədi dövlət hakimiyyəti-nin ələ keçirilməsindən, əldə saxlanı

    Tam oxu »
  • SKEPTİSİZM

    \ – dəqiq bir vəziyyətdə olmamaq, qərar verməmək, qərarsız davranmaq.

    Tam oxu »
  • SKEPTİSİZM

    \ – obyektiv gerçəkliyin dərki imkanını şüphə altına alan fəlsəfi konsepsiya. Dəqiq bir mövqedə olmamaq, qərarsız qalmaq, şübhələnmək, şübhə ilə ya

    Tam oxu »
  • SKOLASTİK

    \: Birsifət olaraq, xüsusilə ruhani məktəblərində və Avropa universitetlərində təxminən XIII-XVII – illər arası oxunan xristian fəlsəfəsinə verilən a

    Tam oxu »
  • SOFİSTİKA

    \ – mübahisədə və ya sübutlarda səhv dəlillərin, sofizmlərin, yəni xarici, formal düzgünlüklə pərdələnmiş hər cür fəndlərin şüurlu tətbiqi

    Tam oxu »
  • SOFİSTLƏR

    \ – ―müdriklik‖ və ―natiqlik‖ sahəsində peşəkar müəllimlər rolunda çıxış etmiş qədim yunan filosoflarını belə adlandırmışlar \

    Tam oxu »
  • SOFİZM

    \ – ümumi qəbul olunmuş təsəvvürlərə zidd hər hansı cəfəngiyyatı, yaxud paradoksal müddəanı əsaslandıran mühakimə və ya nəticə

    Tam oxu »
  • SOFİZM

    \ – Mugalata, safsatacılık: Başqalarını aldatmaq ucun irəli sürülən, ilk baxışda doğru, lakin əslındə doğru olmayan dəlil və ağıl iddiasıdır

    Tam oxu »
  • SOLİPSİZM

    \ – subyektiv idealist təlim. Təlimə görə ancaq insan və onun şüuru mövcuddur, obyektiv aləm isə, o cümlədən insanlar yalnız fərdin şüurunda mövcud

    Tam oxu »
  • SOLLİPSİZM

    \ – ―Yalnız mən varam, məndən başqa hər şey ancaq mənim ideyamdır‖ deyən obyektiv məni şüurlu mahiyyəti ilə birlikdə ancaq bir reallığı, yeganə varlı

    Tam oxu »
  • SONSUZ

    \ – sonunun düşünülməsi çətin olan. Sərhədləri qoyulmayan, verilmiş olan hər böyüklükdən daha böyük olan

    Tam oxu »
  • SORİT

    \ - əvvəlki solligizmin nəticəsinin ondan sonra gələn sillogizmin müqəddimələrindən biri kimi çıxış etdiyi və bu halda müqəddimələrdən birinin aydın

    Tam oxu »
  • SOSİAL FƏLSƏFƏ

    \ -

    Tam oxu »
  • Sosial Stereotip

    şüurda istər şəxsi həyati təcrübə əsasında və istərsə də müxtəlif informasiya mənbələrinin köməyilə əmələ gələn təsəvvürlərin sabit məcmusu

    Tam oxu »
  • Sosial Stratifikasiya

    cəmiyyətin strukturu haqqında sosioloji nəzəriyyə. Nəzəriyyəyə görə cəmiyyət sosial təbəqələrə və ya stratlara \ bölünür

    Tam oxu »
  • Sosial Struktur

    biliklər və onlar arasındakı məhsuldar qüvvələrin və istehsal münasibətlərinin inkişafının müvafiq səviyyəsi, ictimai əmək bölgüsü ilə şərtlənən

    Tam oxu »
  • SOSİALİZM

    ideologiyasının kökləri çox qədim zaman-lardan müşahidə edilib. Az-çox sistemli şəkildə sosializm ideya-ları böyük utopistlər T

    Tam oxu »
  • SOSİALİZM

    \ – ictimai iqtisadi formasiya. Geniş mənada insanların birlikdə yaşayışlarında sosial ədalətin təmin edilməsi üçün göstərdikləri hər növ fəaliyyət

    Tam oxu »
  • SOSİALLAŞMA

    fərd tərəfindən sosial-mədəni təcrübənin toplanılan və nəsildən nəslə verilən əmək vərdişlərinin, biliklərinin, normaların, dəyərlərin, ənənələrin mə

    Tam oxu »
  • SOSİOBİOLOGİYA

    insan da daxil olmaqla bütün canlı varlıqların davranışının bioloji əsaslarının elmi tədqiqi ilə məşğul olan istiqamət, insanın həyat fəaliyyətində

    Tam oxu »
  • SOSİOLOGİYA

    \ – istər qlobal \ və istərsə də xüsusi sosial sistemlərin inkişafı və fəaliyyət qanunauyğunluqları haqqında elm

    Tam oxu »
  • SPEKULYATİV

    Fəlsəfə \ – biliyin qurulmasının, təşkilinin spekulyativ tipinə, yəni praktikaya müraciət etmədən refleksiya-nın köməyi ilə yaradılmış fəlsəfi sistem

    Tam oxu »
  • SPEKÜLATİF

    \ – Nəzəri olan: Təcrübə edilməsi mümkün olmayan şeylərlə əlaqəli olan.

    Tam oxu »
  • SPİRİTUALİZM

    \ – bütün reallığın və həqiqətlərin əsasının ruhun təşkil etdiyini, hər bir gerçək olanın ruhi olduğunu və maddi olanın ancaq ruhi reallığın təzahü

    Tam oxu »
  • SPİRİTÜALİZM

    \ – Ruhçuluq - Tinselcilik: İnsanda onun orqanik quruluşundan ayrı mənəvi bir prinsipin yəni, ruhun öz-özünə bir gərçək olduğunu, maddəyə icra edil-

    Tam oxu »
  • SPONTANLIQ

    \ – öz-özünə baş verməklik; xarici təsirlərlə deyil, daxili səbəblər nəticəsində meydana gələn proseslərin xarakteristikasıdır; həmçinin özfəaliyyətd

    Tam oxu »
  • STOASİZM

    \ - əqlin hökmranlığını, təbiətə uyğun yaşamağı, ruhun sarsılmazlığını hissiyyatsızlığı və dünya yurddaşlığı ideyasını qayə olaraq qoyan Kipirli Zeno

    Tam oxu »
  • STOİKLƏR

    e.ə. IV əsrin sonunda Ellin mədəniyyəti zəmnində kosmopolit və fərdiyyətçilik ideyalarının və riyazi biliklər əsasında texnikanın inkişafı ilə əlaqədə

    Tam oxu »
  • STRUKTUR

    \ – sistemin təşkilinin ünsürləri arasındakı sabit qarşılıqlı əlaqələrin, bu əlaqələrin qanunlarının vəhdəti kimi çıxış edən quruluşu və daxili form

    Tam oxu »
  • STRUKTURALİZM

    \ – Son illərdə xüsusilə də Fransada inkişaf edən, əsas bir həqiqət olaraq sturktura əsaslanan struktur üzərində qurulan elm qaydası

    Tam oxu »
  • SUBLİMASİYA

    \ – enerjinin sosial cəhətdən əlverişli olmayan \ məqsədlərdən və obyektlərdən \ məqsəd və obyektlərə keçirilməsi

    Tam oxu »
  • SUBSTANSİALİZM

    \ – bir ya da çox substansiyanın varlığını qəbul edən təlimlər. Ruhun bir substan-siyası olduğunu qəbul edən təlim

    Tam oxu »
  • SUBSTANSİYA

    \ – bax: cövhər; özünün bütün formalarının, insan və onun şüuru da daxil olmaqla təbiət və tarix hadisələrinin daxili vəhdətində götürülmüş ob

    Tam oxu »
  • SUBSTRAT

    \ – müxtəlif predmetlərin və ayrıca, təkcə predmetin, şeyin müxtəlif xassələrinin və onların məcmusunun vəhdətinin, eyniyyətinin əsası \

    Tam oxu »
  • SUBYEKT

    \ – Subyekt termini Aristotelə görə sonra da Orta əsrlərdə cövhər mənasında işlədilirdi. Bugünkü mənasında isə XVII əsrdən sonra işlədilir

    Tam oxu »
  • SUBYEKTİV

    \ – subyektlə bağlı olan, subyektdə əsaslandırıla bilən, subyektlə müəyyənləşmiş olan, subyektə bağlı olan

    Tam oxu »
  • SUFLİ

    ərz \ – yerə Aydan fərqli olaraq sufli, yəni aşağı olan, alçaq.

    Tam oxu »
  • SUFLİ

    aləm – Ay altı aləmdir. Ruhani varlıqlara görə aparılan bu bölgüyə görə, ay altı aləm maddi varlıqların yaşadıqları mə-kandır

    Tam oxu »
  • SÜBUT

    \ – Sübutun tezisi olan hər hansı fikrin həqiqiliyini \ əsaslandırmaq məqsədi daşıyan mühakimə. Kökü ərəbcədəki səbutə-dən \ götürülmüşdür

    Tam oxu »