v 1. doldurmaq, qədərindən artıq / çox / ağzınacan doldurmaq; to ~ a bucket with water vedrəni su ilə ağzınacan doldurmaq; 2. dolmaq; Her eyes filled with tears Onun gözləri yaşla doldu; 3. töküb doldurmaq; to ~ a hole with sand çalaya qum töküb doldurmaq; 4. tutmaq (vəzifəni, vakansiyanı); His place will not be easily filled Onu əvəz etmək asan olmayacaq; 5. icra etmək, yerinə yetirmək (vəzifəni); He fills the office satisfactorily O, vəzifəsini yaxşı yerinə yetirir
Asiya filləri
Asiya fili (lat. Elephas) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Cinsə bir çox kökü kəsilmiş və bir hazırda mövcud olan növ daxildir.
== Növləri ==
Cinsə yalnız bir müasir növ daxildir.
Dərman fillantusu
Dərman fillantusu (lat. Phyllanthus emblica) - fillantus cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Cicca emblica Kurz
Emblica officinalis Gaertn.
Mirobalanus embilica Burm.
Phyllanthus mairei Lév.
Ebiqeyl Fillmor
== Həyatı ==
Abigail əvvəllər müəllim işləyirdi. onun şagirdlərindən ən böyüyü on doqquz yaşlı Millard Fillmore olmuşdur. 5 fevral 1826-cı ildə Abigail iyirmi yeddi yaşında ikən ailə qurdu. Qadın ilk övladı dünyaya gələnə qədər müəllim işləməyə davam etdi. Cütlüyün iki uşağı Millard Powers Fillmore (1828-1889) və Meri Abigail Fillmore (1832–1854) idi. 1849-cu ildə Millard Fillmore vitse-prezident seçildi və həyat yoldaşı Abigail ilə birlikdə Vaşinqtona köçdü. On altı ay sonra, Zachary Taylor-un ölümündən və Fillmorun yeni təyinatından sonra ikisi də Ağ Evə köçməli oldu. Bununla birlikdə, Abigail Fillmore, səhhəti pis olduğu üçün birinci xanım vəzifələrinin qızı Meri Abigailə tapşırdı. 30 mart 1853-cü ildə Abigail Fillmore sətəlcəmdən öldü və beş il sonra əri varlı dul qadın olan Caroline Carmichael ilə evləndi və 1874-cü ildə ölənə qədər onunla evli qaldı.
Ebiqeyl Pauers Fillmor (ing.
Enliyarpaq fillireya
Enliyarpaq fillireya (lat. Phillyrea latifolia) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin zeytunkimilər fəsiləsinin fillireya cinsinə aid bitki növü.
== Təbii yayılması ==
Vətəni Aralıq dənizi sahilləri, Ön Asiya, Qərbi və Cənubi Zaqafqaziyadır.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 9 m-ə qədər olan, sıx, yumru çətirli, həmişəyaşıl kol və ya kiçik ağacdır. Yarpaqlarının uzunluğu 6 sm, enli-yumurtavari və ya oval formalı, tünd yaşıl rənglidir. Çiçəkləri ətirli, yaşımtıl-ağ rəngli, diametri 1 sm olan qalxanlara yığılmışdır. May-iyun aylarında çiçəkləyir. Meyvələri oktyabr ayında yetişir, dairəvi, mavi-qara rəngli və çəyirdəklidir. Qələmlə çoxaldılır.
== Ekologiyası ==
Drenajlı torpaqlarda, günəşli və küləkdən qorunan yerlərdə yaxşı bitir.
Fillantkimilər
Fillantkimilər (lat. Phyllanthaceae) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.
== Təsnifatı ==
Antidesmatoideae yarımfəsiləsi — 22 cinsi varTriba Antidesmateae — 9 cinsi varYarımtriba Antidesmatinae
Yarımtriba Hieronyminae
Yarımtriba Hymenocardiinae
Yarımtriba Leptonematinae
Yarımtriba MartretiinaeTriba Bischofieae —1 cinsi var Bischofia Blume
Triba Jablonskieae — 2 cinsi var
Triba Scepeae — 8 cinsi var
Triba Spondiantheae — 1 cinsi var Spondianthus Engl.
Fillantus
Fillantus (lat. Phyllanthus) - fillantkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Növləri ==
Dərman fillantusu (Phyllanthys emblica)
== İstinadlar ==
Fillantus:The Plant List saytında takson barədə məlumat.
Fillantuskimilər
Fillantkimilər (lat. Phyllanthaceae) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.
== Təsnifatı ==
Antidesmatoideae yarımfəsiləsi — 22 cinsi varTriba Antidesmateae — 9 cinsi varYarımtriba Antidesmatinae
Yarımtriba Hieronyminae
Yarımtriba Hymenocardiinae
Yarımtriba Leptonematinae
Yarımtriba MartretiinaeTriba Bischofieae —1 cinsi var Bischofia Blume
Triba Jablonskieae — 2 cinsi var
Triba Scepeae — 8 cinsi var
Triba Spondiantheae — 1 cinsi var Spondianthus Engl.
Filler
Filler (mac. fillér) — 1892-ci ildən 1999-cu ilə qədər dövriyyədə olan Macarıstanın xırda sikkəsi.
Müxtəlif dövrlərdə filler Avstriya-Macarıstan kronu, Macarıstan kronu, pengö və forintin yüzüncü hissəsi olmuşdur. Adı "dörd" mənasını verən Vierer alman sözündən gəlir, bu termin həmçinin 4 kreytser dəyərində olan Avstriya-Macarıstan sikkəsinin adı idi.
Son fillerlər 1999-cu ildə zərb olunmuşdur, hal-hazırda real pul dövriyyəsində iştirak etmirlər, lakin yenə də Macarıstan forintinin ayrılmaz hissəsi hesab olunurlar.
== Avstriya-Macarıstan kronu ==
Avstriya-Macarıstan kronu 1892-ci ildə Avstriya-Macarıstanın pul vahidi kimi dövriyyəyə daxil oldu. İmperiyanın Avstriya hissəsində xırda pula "heller", Macarıstan hissəsində isə "filler" deyilirdi. 1900-cü ilə qədər köhnə sikkələr də dövriyyədə idi, onların nisbətləri: 1 qulden (florin) = 2 krona, 1 kreytser = 2 filler (heller). Filler sikkələri Kremnitsa zərbxanasında zərb olunurdu və onlar (heller sikkələri kimi) imperiyanın bütöv ərazisində qanuni ödəniş vasitəsi sayılırdı.
Birinci Dünya müharibəsinin başlaması 2, 10 və 20 filler dəyərində sikkələr dəmirdən zərb olunmağa başlandı və 1 filler sikkələrin zərb edilməsi dayandırıldı.
Fillip Kinono
Fillip Kinono (d. 10 dekabr 1997) — Marşall adalarını təmsil edən üzgüçü. Fillip Kinono Marşall adalarını 2017-ci ildə XXXVII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında təmsil etdi.
== Karyerası ==
Fillip Kinono birinci dəfə Dünya Çempionatına 2017-ci ildə qatıldı. O, Budapeştdə baş tutan XXXVII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında kişilər 100 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 1:12.94 saniyəlik nəticəsi ilə 119 üzgüçü arasında 112-ci oldu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.
Fillip Noys
Fillip Noys (ing. Phillip Noyce) - Avstraliyalı rejissor, ssenarist, aktyor və kino prodüseri.
== Həyatı ==
Fillip Noys 29 aprel 1950-ci ildə Avstraliyanın Yeni Cənubi Uels əyalətinin Qriffit şəhərində anadan olub. 1975-ci ildə Noys özünün ilk filmini, 50 dəqiqəlik Tanrı bilir niyə, amma bu işləyir sənədli filmini çəkib. Noysun ilk tammetrajlı filmi tanınmış avstraliyalı aktyor Bill Hanterin iştiraki ilə çəkilmiş Backroads filmi olur. Daha sonra Kinofront filmində rol alır.
Film Avstraliya Kinematoqrafiya və Televiziya Akademiyası tərəfindən “Ən yaxşı film”, “Ən yaxşı rejissor” və “Ən orijinal ssenari” kateqoriyaları üzrə mükafatlara namizəd göstərilib.
London kinofestivalının açılışı bu filmlə olub, həmçinin Nyu-York kinofestivalında da iştirak edib. Nikol Kidmanın iştirakı ilə çəkilən Ölü sakitliyi filminin beynəlxalq uğuru Fillip Noysun Hollivuda gedən yollarını açmış olur. Burada o, altı film çəkib.
Fillip Remler
Fillip Remler (ing. Philip Remler; 7 may 1958) — ABŞ alimi.
== Həyatı ==
Fillip Remler ABŞ Dövlət Departamentində xarici xidmət əməkdaşı olaraq çalışmışdır. O, eyni zamanda ABŞ-nin Moskvadakı səfirinin baş müşaviri vəzifəsində işləmişdir. Bundan sonra Remler 2007-ci ilin dekabrından 2012-ci ilin yanvarınadək ATƏT-in Moldovadakı missiyasının rəhbəri olmuşdur.Remler 1983-cü ildə ABŞ Dövlət Departamentinə işə düzəlmişdir. O, karyerasının əvvəlində Türkiyə, SSRİ və Azərbaycanda xidmət etmişdir. Remler həmçinin, Milli Təhlükəsizlik Şurasında İraq üzrə, o cümlədən Amerikanın Gürcüstandakı səfirliyindəki vəzifələrdə olmuşdur. Regional Münaqişələr üzrə Xüsusi Danışıqçının Dövlət Departamenti Başçısının müavini vəzifəsində çalışarkən Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı ATƏT-in Minsk qrupu ilə sıx əməkdaşlıq etmişdir. O, hal-hazırda Karnegi Beynəlxalq Sülh Fondunun qeyri-rezident alimidir.
Fillips əyrisi
Fillips əyrisi — inflyasiya və işsizlik arasında asılılığın mövcudluğu göstərən əyridir. Əyrinin ilkin variantını ilk dəfə Uilyam Fillips irəli sürmüşüdür. Fillips əyrisi iqtisad ədəbiyyatında qısamüddətli və uzunmüddətli olmaqla iki variantı mövcuddur. İlk dəfə Milton Fridmen tərəfindən irəli sürülən fikrə görə, inflasiya gözləntilərinin mövcudluğu səbəbi ilə işsizlik ilə inflasiya arasında əlaqə yalnız qısa müddətdə mümkündür. İnflasiya gözləntiləri uzun müddətdə faktiki inflasiya gözləntiləri ilə uyğunlaşacağı üçün uzun müddətdə işsizlik ilə inflasiya arasına əlaqə mövcud deyil və beləcə pul siyasətinin uzun müddətdə inflasiyanı yüksəldərək işsizliyi azaltmaq cəhdi alınmayacaqdır.:
== Fillips əyrisinin qısa tarixçəsi ==
1958-ci ildə Yeni Zellandiyalı iqtisadçı A.U.Fillips "Economica" adlı ingilis jurnalında "1861-1957-ci illər arasında Böyük Britaniyada nominal əməkhaqqının dəyişmə sürəti ilə işsizlik arasındakı asılılıq" adlı məqaləsini dərc etdirdi. Fillips bu məqalədə işsizlik səviyyəsi və əmək haqqı artım tempi arasında əks asılılığın mövcudluğunu sübut etdi. Ancaq, bizim anladığımız müasir mənada inflasiya və işsizlik arasında münasibəti göstərən Fillips əyrisini iqtisadçılar Pol Samuelson və Robert Solou "American Economic Review" jurnalında "Antiinflyasiya siyasətinin təhlili" adlı məqalə aşkar şəkildə ortaya qoydular. Bu məqalədə onlar ABŞ iqtisadiyyatı üçün də inflyasiya və işsizlik arasında analoji əks asılılığın mövcudluğu haqda xəbər verdilər. Onlar göstərdi ki, işsizliyin səviyyəsinin aşağı olduğu dövrlərdə iqtisadiyyat üçün yüksək inflyasiya və onun əksi xarakterik haldır.
=== Fillips əyrisinin ilkin variantı ===
Fillipsin irəli sürdüyü münasibət işsizlik ilə inflasiya arasında deyil, nominal əmək haqqının artım tempi ilə işsizlik arasında olmuşdur.
Fillipsit
Fillipsit — mineral, seolit, (0,5 Ca, Na, K)3 [Al3Si5O16]×6H2O.
== Haqqında ==
Filipsit - monoklinik, psevdorombik, {001}, {021}, {110} üzrə keçmə ikiləşmə. Aqreqat: radial-şüalı, sfelorit. Bazaltların badamcıqlarında, istisu bulaqlarında çökür. Okeanların pelaqik çöküntülərinin xarakterik autigen mineralı. Tək-tək prizmatik kristallar, həmçinin onların, adətən, xaçabənzər bitişmələri şəklində rast gəlinir. Kiçik sürətli çöküntütoplanma şəraitlərində palaqonitin dəyişməsi nəticəsində yaranır. Növ müxtəlifliyi: Uelsit.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Fillit
Fillit — sıx qara ipək parıltılı şist süxurları; kvars, bəzən xlorit qarışıqlı silisit və biotit, albitdən təşkil olunmuşdur. Gil şistlərinin metamorfizmi nəticəsində əmələ gəlir, lakin onlardan fərqli olaraq, tərkibində gil mineralları olmur. Metamorfizləşmə dərəcəsinə görə gil şistlərilə mika şistləri arasında keçid təşkil edir.
== Fillitləşmə ==
Fillitləşmə gil şistlərinin regional metamorfizm şəraitində dəyişilmə prosesidir; süxurun sıxlaşması, maddənin yenidən kristallaşması, kristal dənələrinin böyüməsi və gil minerallarının serisit, biotit və xloritə çevrilmə prosesləri. Fillitləşmə nəticəsində fillitlər əmələ gəlir.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Fillobiont
Fillobiont — ağac və kolun çətirində yaşayan orqanizmlər.
== Ədəbiyyat ==
R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.
Fillokladiya
Fillokladi (lat. Phyllocladus) — bitkilərin tumurcuq və ya budaqları şəklini dəyişərək yarpaq formasını alır və fotosontintez funksiyasını yerinə yetirir.
== Etimalogiyası və morfologiyası ==
"Phylloclade" termini Yeni Latıncada olan phyllocladium sözündəndir, Yunancada phyllo-yarpaq və clados-budaq sözlərindən yaranmışdır. "Phylloclade" və "cladode" terminləri dəyişkəndir. Hamı onların yarpaq formasında budaqlar olduğunu və fotosintetik funksiya daşadıqları ilə razıdırlar. Bir tərifdə göstərilir ki, fillokladi, yarpaqlara çox bənzəyən və funksiyasını yerinə yetirən cladodlardır. Məsələn: Hirkan bigəvəri (Ruscus hyrcanus), tikanlı bigəvər (Ruscus aculeatus) eləcə də bəzi qulançar növlərdə rast gəlinir.
Alternativ bir tərifə görə, kladotlar məhdud böyüməsi ilə fərqlənir və yalnız bir və ya iki buğumarasını əhatə edir. Bu tərifə görə ən çox yarpağa bənzər quruluşlar fillokladi deyil, klododlardır.
Başqa bir tərifdə "phyllocladi" çoxlu buğum və ya buğumarası olan bir yarpağa bənzər gövdə və ya budağın bir hissəsi, "cladode" isə filloklaidin ayrıca buğumarası mənasında istifadə olunur.
Fillospermidlər
Fillospermidlər (Phyllospermidae) - çılpaqtoxumlu bitkilərin (Gympospermae) yarımsinfi; 3 sıraya ayrılır: Cycadales, (sikadlar), Bennettitales (bennettitlər) və Pentoxyales (pentoksillər). Permdə, güman ki, bir qədər əvvəl meydana gəlmişdir. Mezozoyda, orta trias - gec təbaşir bitkilərinin tərkibində böyük rol oynamışlar. Sikadların müasir nümayəndələri (Kukas cinsi - palmalar) tropik və subtropik qurşaqlarda yayılmış, bennittit və pentoksillər təbaşirin sonunda məhv olmuşdur.
== Həmçinin bax ==
Çılpaqtoxumlular
== Mənbə ==
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. — Bakı: Nafta-Press, 2006.
Fillər
Fillər (Elephantidae) — Məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsindən fəsilə. Bitkilərlə qidalanan Fillər quruda yaşayan ən böyük məməli heyvanlardır, yəni bala doğurur və onu südlə bəsləyir. Fillərin böyük cüssəsindən dolayı ovçusu yoxdur. Şirlər ancaq bala, xəstə, yaxud çox yaşlı filləri ovlaya bilirlər. Dişi fillər sürü halında yaşayır və bu baxımdan sosial canlılar olaraq qəbul olunurlar. Erkək fillər cinsi yetişkənliyə yetişəndə qruplara atılır. Erkək fillər də bəzən sürülər şəklində də yaşayır.
Onların tük örtüyü seyrəkdir, sadəcə quyruğun ucunda bir qədər sıx və uzundur.
== Afrika fili ==
Hazırda Afrikada cəmi 600 min fil yaşayır, ancaq hər il onların sayı 38 min azalır. Fillərin azalmasının əsas səbəbi onların dişlərinə görə qanunsuz yolla ovlanmasıdır.
Fillər (rəsm əsəri)
Fillər (isp. Los Elefantes) — ispan sürrealist rəssam Salvador Dali tərəfindən çəkilmiş rəsm əsəri.
== Dalinin əsərindəki fillər ==
Fillərə Dalinin əsərlərində tez-tez rast gəlinir. Onun "Bir narın ətrafında uçan arının səbəb olduğu yuxudan oyanmadan bir saniyə əvvəl", "Müqəddəs Antoninin cazibəsi" və "Filləri əks etdirən qu quşları" əsərlərində fillərə rast gəlinir. "Fillər" sadə arxa fona sahib olması və digər mövzuların çatışmazlığı ilə Dali tərəfindən çəkilmiş heyvanların əsas fokus nöqtəsi olduğu digər əsərlərdən fərqlənir. Belə ki, Dalinin bir çox əsərlərində çoxlu detallar və maraq nöqtələri mövcuddur. Məsələn, "Filləri əks etdirən qu quşları" əsəri "Fillər" ilə müqayisədə Dalinin repertuarında daha çox tanınır. Leyləkayaqlı fil Dalinin yaradıcılığında ən məşhur simvollardan biridir və İspaniyada yerləşən Dali muzeyinin divarlarını bəzəyir.
== Simvolizm ==
Fillərin müxtəlif mədəni təsvirləri vardır. Onlar tez-tez iri cüssə və çəkilərinə görə güc və üstünlük simvolu kimi qəbul edilir.
Hovard Fillips Lavkraft
Hovard Filips Lavkraft (ing. Howard Phillips Lovecraft, 20 avqust 1890[…], Providens[d] – 15 mart 1937[…], Providens[d]) — ABŞ yazıçısı, şairi və jurnalistjurnalisti. Mistika, dəhşət və fentezi janrlarında yazaraq, onları orijinal stilə uyğunlaşdırmışdir. Ktulhu miflərinin banisidir. Robert Hovardla bərabər fentezi janrının əsasını qoyanlardan biri sayılır. Lavkraftın sağlığında onun yaradıcılığı böyük populyarlıqla istifadə olunmurdu, amma vəfatından sonra onlar bizim çağdaşımız olan kütləvi mədəniyyətin formalaşmasına güclü təsir göstərdi. Onun yaradıcılığı o qədər unikaldır ki, Lavkraft əsərləri xüsusi "lavkraft dəhşətləri" adlanan podjanra ayrılırlar.
== Həyatı ==
Lavkraft Providensdə doğulub (ABŞ, Rod-Aylend ştatı). O ticarət agenti Uilfid Skott Lavkraft və Sara Syüzan Filips Lavkraftların ailəsində yegənə uşaq idi. Məlumdur ki, onun əcdadları Massaçusets körfəzi koloniyası vaxtından Amerikada yaşayırdılar (1630).
Kalvin Fillips
Kalvin Mark Fillips (2 dekabr 1995, Lids) – İngiltərə Premyer Liqasında çıxış edən "Mançester Sitinin" futbolçusu.
== Karyerası ==
=== Lids Yunayted ===
"Lids Yunayteddə" ilk matçına 6 aprel 2015-ci ildə keçirilən "Vulverhempton"-"Lids Yunayted" matçında çıxıb. Matç "Vulverhemptonun" 4–3 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. "Lids Yunayteddə" ilk qolunu 11 aprel 2015-ci ildə keçirilən "Lids Yunayted"-"Sardiff Siti" matçının 17-ci dəqiqəsində vurub. Matça start heyətdə başlayan Fillips 65-ci dəqiqədə əvəzlənib. Matç "Sardiff Sitinin" 1–2 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. 4 iyul 2022-ci ildə "Lids Yunayteddən" ayrıldı.
=== Mançester Siti ===
4 iyul 2022-ci ildə "Mançester Siti" ilə rəsmi müqavilə imzaladı. "Mançester Sitidə" ilk matçına 21 iyul 2022-ci ildə keçirilən "Mançester Siti" — "Amerika" matçının 46-cı dəqiqəsində çıxıb. Matç "Mançester Sitinin" 2–1 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb.
Kapitan Fillips
"Kapitan Fillips" — 2013-cü ildə ABŞ tərəfindən istehsal olunmuş və Pol Qrinqrass tərəfindən çəkilmiş triller filmi.
Baş rollarda Tom Henks və Barkad Abdi oynamışdır. Ticari dənizçi kapitan Riçard Fillipsin 2009-cu ildə Somalili quldurlar tərəfindən girov götürülməsindən bəhs edən bioqrafik filmdir.
Kapitan Fillips (film)
"Kapitan Fillips" — 2013-cü ildə ABŞ tərəfindən istehsal olunmuş və Pol Qrinqrass tərəfindən çəkilmiş triller filmi.
Baş rollarda Tom Henks və Barkad Abdi oynamışdır. Ticari dənizçi kapitan Riçard Fillipsin 2009-cu ildə Somalili quldurlar tərəfindən girov götürülməsindən bəhs edən bioqrafik filmdir.
Kapitan Fillips (film, 2013)
"Kapitan Fillips" — 2013-cü ildə ABŞ tərəfindən istehsal olunmuş və Pol Qrinqrass tərəfindən çəkilmiş triller filmi.
Baş rollarda Tom Henks və Barkad Abdi oynamışdır. Ticari dənizçi kapitan Riçard Fillipsin 2009-cu ildə Somalili quldurlar tərəfindən girov götürülməsindən bəhs edən bioqrafik filmdir.