FİORD

Fyord - ensiz, dərin, yamacları dik və qayalıq dəniz körfəzi. Fyordlar 4-cü materik buzunun fəaliyyəti, sonralar isə çay dərələrini və tektonik çökəklikləri dənizin basması nəticəsində əmələ gəlmişdir. Belə körfəzlərin olduğu sahil fiord tipli sahil adlanır. Fyord tipli sahilə Norveç, Qrenlandiya, Yeni Torpaq, Alyaska, İslandiya, Çili sahillərində rast gəlinir.

Eyya-fiord (isl. Eyjafjörður — Ada fiordu) — İslandiya sahillərində yerləşən fiord. Eyya-fiord İslandiyanın şimalında, Tryodlaskaqi yarımadasının şərqində yerləşir. Sahillərini Qrenland dənizi yuyur. Fiordun uzunluğu 60 km, eni isə 24 km təşkil edir. Qərb istiqamətdə Hendis-fiord və Olafs-fiord adlı kiçik fiordlara bölünür. Aküreyri şəhəri fiordun cənub qutaracağında yerləşir. Qərb sahillərində isə Dalvik və Oulafsfordur şəhərçikləri qərarlaşır. Fiordda Hrisey adası yerləşir.

Geiranger fiord (norv. Geirangerfjorden) — Norveçin Sunnimyor bölgəsində fiord.

Stur-Fiord (norv. Storfjorden, nyunorsk Storfjorden) — Norveçin Myore-oq-Romstal rayonu ərazisində yerləşən fiord. Uzunluğuna görə 5-ci fiordudur. Fiord ölkənin daxilinə 110 km məsafəsə daxil olur. Maksimal dərinliyi 679 metrdir. Sahilləri sıldırımlıdır. Hündürlük 300-1200 metr arasında dəyişir. Sahillərində Olesunn və Stranda kimi yaşayış məntəqələri vardır. Norveş dilindəm tərçümədə «Böyük Fiord» anlamını verir.

Fiordlar — (rus. фиорды, фьорды, ing. fiord) on və yüz kilomertlərlə qurunun içərilərinə soxulan dar, dərin /1000 m və çox/ körfəz. Köndələn kəsimi təknəvari, sahilləri yüksək, dik və sıldırım olur.Yüksək enliklərdə yerləşən Pleytstosen buzlaşmasına məruz qalan sahillər üçün səciyyəvidir /Skandinaviya yarımadası, Qrenlandiya, Alyaska, Odlu Torpaq./ Çay dərələri və tektonik çökəkliklər buzlağı və sonradan onu örtmüş dənizin fəaliyyəti nəticəsində yaranır.

Uummannak fiordu (dan. Uummannaq Fjord) — Qrenlandiyanın qərb sahillərində yerləşən fiord. Fiord 70,57 ° ş. e., 53 ° q. u. yerləşir. Ununluğu 160 km, eni isə 24 – 45 km arasında dəyişir. Tektonik çuxurun dəniz suyu ilə dolması sayəsində meydana gəlmişdir. Oktyabrdan iyuna qədər buzla örtülü olur. Fiordda çoxlu sayda ada vardır.