hafnium

Hafnium (Hf) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 72-ci element. == Kəşfi == Hafniumun kəşfi atomun quruluşu haqqında kvant nəzəriyyəsinin praktiki surətdə isbatı ilə əlaqədar olaraq, elm tarixində böyük əhəmiyyətə malikdir. Dövri sistemdə 72-ci elementin mövcudluğu atom quruluşunun kvant nəzəriyyəsinin müddəaları əsasında əvvəlcədən müəyyən edilmişdir. Elementi macar kimyaçısı D.Heveşi və holland alimi Koster 1923-cü ildə sirkon mineralının tərkibində kəşf etmiş və ona Kopenhagen şəhərinin adı ilə əlaqədar olaraq, hafnium adı vermişlər. Hafniumun Yer qabığında miqdarı 3,2-10-4%-dir. O səpələnmiş element olub, fərdi minerala malik deyil. Hafnium sirkonium minerallarında izomorf qatışıq (20%-ə qədər olur) şəklində rast gəlir. Bu elementlərin Yer qabığında birlikdə yayılması onların ion radiuslarının çox yaxınlığı (Zr+ - 0,74 A, Hi+-0,74A) və kimyəvi oxşarlıqları ilə əlaqədardır. == Alınması == Hafnium, HfO2-in 1300oC-də natrium ilə reduksiyası nəticəsində alınır: HfO2 + 4Na = 2Na2O + Hf == Fiziki xassələri == Hafnium kompakt halda poladaoxşar ağ metaldır. O çətin əriyir.