числ. двадцать:
1. название числа 20
2. количество в два десятка единиц. İyirmi il двадцать лет, iyirmi il ərzində в течение двадцати лет, iyirmi yaşı tamam olmuşdur kimin исполнилось двадцать лет кому, iyirmi ilə за двадцать лет, iyirmi kilometr двадцать километров, iyirmi litr двадцать литров, iyirmiyə qədər (iyirmiyədək) до двадцати, iyirmidən çox больше (свыше) двадцати, iyirmiyə yaxın около двадцати, ona iyirmi dəqiqə qalıb без двадцати минут десять, ona iyirmi dəqiqə işləyib двадцать минут десятого; iyirmi bir adam двадцать один человек, iyirmi iki kitab двадцать две книги, iyirmi beş tələbə двадцать пять студентов, ayın iyirmisi двадцатое число месяца
◊ iyirmi dəfə двадцать раз (много раз, неоднократно); iyirmi bir двадцать одно, очко (род азартной карточной игры)
İyirmi
İyirmi / Yirmi — say sistemində Sayaqlardan biridir. On doqquzdan sonra, iyirmi birdən Qabaq gəlir.
İyirmi / Yirmi Sayaqi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir. Belə ki, 1, 2, 4, 5, 10 və 20 ədədlərinə qalıqsız bölünür.
Ya Peyğəmbər! Möminləri döyüşə həvəsləndir (təşviq et). İçərinizdə iyirmi səbirli kişi olsa, iki yüz kafirə, yüz səbirli kişi olsa, min kafirə qalib gələr. Çünki onlar (həqiqətən, Allahın möminlərə olan köməyini) anlamayan bir tayfadır!
İyirmi altı
İyirmi altı — say sistemində saylardan biridir. İyirmi beşdən sonra, İyirmi yeddidən əvvəl gəlir.
İyirmi altı ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir.
İyirmi beş
İyiirmi beş — say sistemində ədədlərdən biridir. İyiirmi dörddən sonra, İyiirmi altıdan əvvəl gəlir.
İyirmi beş ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də tək ədəddir.
İyirmi bir
İyirmi bir — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmidən sonra, iyirmi ikidən əvvəl gəlir.
İyirmi bir ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də tək ədəddir.
İyirmi doqquz
İyirmi doqquz — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmi səkkizdən sonra, otuzdan əvvəl gəlir.
İyirmi doqquz ədədi — sadə ədəd olmaqla yanaşı həm də tək ədəddir.
İyirmi dörd
İyirmi dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmi üçdən sonra, iyirmi beşdən əvvəl gəlir.
İyirmi dörd ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir.
İyirmi iki
İyirmi iki — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmi birdən sonra, iyirmi üçdən əvvəl gəlir.
İyirmi iki ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir.
İyirmi səkkiz
İyirmi səkkiz — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmi yeddidən sonra, İyirmi doqquzdən əvvəl gəlir.
İyirmi səkkiz ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir.
Peykər xan İyirmi Dörd
Peykər xan İyirmi Dörd — XVI əsrin sonları XVII əsrin əvvəllərində Səfəvi imperiyası üçün xidmət etmiş Qızılbaş tayfa başçısı. Fəaliyyətinin əsas hissəsi Cənubi Qafqazla bağlıdır. O, bu zaman Bərdənin və Kaxetiyanın hakimi vəzifəsində xidmət etmişdir. Sonuncu vəzifəsindən Şah Abbas dövründə 1625-ci ildə Gürcü üsyanı ilə getmişdir.
Gələcəkdə xan olacaq Peykər xan İyirmi Dörd tayfasının başçısı kimi Qarabağda hakimiyyət uğrunda Qacar tayfası ilə rəqabətdə idilər. Şah II İsmayılın əmri ilə Peykər xan bəylərbəyi təyin olunması üçün öz qohumu və Qarabağ bəylərbəyisi olan Yusif xan Şahverdi Ziyadoğlunu, onun anasını, qardaşlarını qətlə yetirdi. Lakin II Şah İsmayıl vəzifəni rəqib Qacar tayfası mənsubuna verdi.
Peykər xan 1608-ci ildə Şah Abbas tərəfindən Bərdənin hakimi təyin edildi. 1620-ci ildə vəzifəsi daha da yüksəldi və şahın tam hakimiyyəti altına almaq istədiyi Kaxetiyanın hakimi təyin edildi. Bundan sonra şahın əmri ilə o, gürcü kraliyyət ailəsindən olan Fatma Sultan Bəgüm ilə evləndi.
İyirmi altıncı simfoniya (Motsart)
İyirmi altıncı simfoniya Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 30 mart 1773-cü ildə tamamlanmışdır.
Simfoniya aşağıdakı səciyyəvi xüsusiyyətlərə malikdir:
İtalyan bir uvertura üslubundadır, hissələr təkrarlanmır;
Birinci hissə: tərəzinin bir açarından digərinə (məsələn, E düz majordan F minor qədər) kəskin bir ahəngdarlıq, dinamikada kəskin dəyişiklik, melodik bir mövzunun olmaması;
Hissələr arasında güclü ziddiyyətlər: sürətli, mexaniki, enerjili (ilk hissə) - yavaş, kədərli (ikinci hissə) - sürətli, melodik, xoşbəxt (üçüncü hissə);
Simfoniya 4 hissədən ibarətdir.
Molto presto, 4/4
Andante, 2/4
Allegro, 3/8
Ноти на IMSLP
Dearling, Robert: The Music of Wolfgang Amadeus Mozart: The Symphonies Associated University Presses Ltd, London 1982 ISBN 0-8386-2335-2
Kenyon, Nicholas: The Pegasus Pocket Guide to Mozart Pegasus Books, New York 2006 ISBN 1-933648-23-6
Zaslav, Neal:Mozart's Symphonies: Context, Performance Practice, Reception OUP, Oxford 1991 ISBN 0-19-816286-3
E Symphony düz böyük, K. 184 : Score və tənqidi hesabat ilə New Mozart Edition
Wolfgang Amadeus Motsart: Eb KV-də Simfoniya 184. Bärenreiter Study Scores Cild 72; Bärenreiter-Verlag, Kassel 1986, 22 səh (Yeni Motsart nəşri).
W. Meves: WA Motsart simfoniyaları. Kolleksiya Litolff No. 168.
İyirmi beşinci simfoniya (Motsart)
İyirmi beşinci simfoniya 17 yaşlı Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1773-cü ilin oktyabr ayında yazılmış, iyirmi dördüncü simfoniyanın tamamlanmasından cəmi iki gün sonra, 5 oktyabrda Zalsburqda tamamlanmışdı. Simfoniyanın İlk hissəsi Miloş Formanın "Amadey" filmindəki açılış musiqisi olaraq məşhurdur.
Simfoniya 4 hissədən ibarətdir.
Allegro con brio, 4/4
Andante, 2/4
Menuetto və Trio, 3/4
Allegro, 4/4
W. A. Mozart: Symphonie No. 25 K. 183 Sol Mineur. Heugel et Cie, P. H. 193, Paris 1952 (Taschenpartitur; aktuelle Ausgaben sind z. B. bei den Verlagen Eulenburg oder Philharmonia erschienen).
W. Meves: Symphonies de W. A. Mozart. Collection Litolff No. 168.
İyirmi birinci simfoniya (Motsart)
İyirmi birinci simfoniya Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1772-ci ilin avqustunda yazılmışdır və ehtimal ki, bir Milan müştərisi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Simfoniyanın ifa müddəti 18 dəqiqədir.
Simfoniya 4 hissədən ibarətdir.
İyirmi birinci sülalə (Misir)
XXI sülalə - Qədim Misir tarixində üçüncü aralıq dövrə aid edilən sülalə.
XX sülalədən hökmdar III Ramzes hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün din xadimləri ilə yaxınlaşır. Kahinlər firondan geniş səlahiyyətlər və var-dövlət alırlar. Nəticədə onlar çox güclənərək artıq mərkəzin siyasəsitindən yayınmağa başlayırlar. III Ramzesdən başlayaraq Misirdə bölünmə gedikcə güclənir, mərkəzi hakimiyyət zəifləyir. Bu isə öz növbəsində ayrı-ayrı bölgələrin müstəqilləşməsinə şərait yaradır.
Tebesdəki Amon məbədi baş kahini o qədər güclənmişdi ki,artıq firona tabe olmurdu. Din xadimlərinin gücü baş kahin Amenhotepin zamanında daha da artır. Sonuncu firon XI Ramzesin hakimiyyəti dövründə baş kahin Herihor bütün vacib dövlət vəzifələrini əlində cəmləşdirmişdi. Artıq din xadimləri fironlarla yox, tanrı ilə insanlar arasında vasitəçi rolunu oynayırdı.
İyirmi doqquzuncu simfoniya (Motsart)
İyirmi doqquzuncu simfoniya Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1774-cü ildə 6 apreldə tamamlanmışdır. Bir sıra müəlliflərin fikrincə, Motsartın bu simfoniyası geniş şöhrət qazanan ilk simfoniyalarından biridir.
Simfoniya 4 hissədən ibarətdir.
Allegro moderato, 2/2
Andante, 2/4
Menuetto və Trio, 3/4
Allegro con spirito, 6/8
A-Dur, 3/4-Takt, 32 + 22 Takte
Wolfgang Amadeus Mozart: Sinfonie A-Dur KV 201. Ernst Eulenburg Ltd. No. 546, London / Mainz ohne Jahresangabe (Taschenpartitur)
W. Meves: Symphonies de W. A. Mozart. Collection Litolff No. 168. Henry Litolff´s Verlag, Braunschweig ohne Jahresangabe (Ausgabe von ca.
İyirmi dördüncü simfoniya (Motsart)
İyirmi dördüncü simfoniya Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1773-cü ilin oktyabr ayında yazılmışdır, italyan simfoniya tipinə uyğundur. Hazırda simfoniyanın əlyazması Berlində Preusisscher Kulturbesitz kitabxanasında saxlanılır. Simfoniyanın ifa müddəti təxminən 8-10 dəqiqədir.
Simfoniya 3 hissədən ibarətdir.
Allegro spiritoso, 4/4
Andantino grazioso, 2/4
Allegro, 3/8
Jean Massin və Brigitte Massin , Motsart , Fayard , coll. "Musiqinin əsasları",1 st Sentyabr 1990, 1270 səh. ( ISBN 2-213-00309-2 ) , səh. 697
François-René Tranchefort (istiqamət), Simfonik Musiqi Bələdçisi , Paris, Fayard , kol. "Musiqinin əsasları",1998-ci il( 1 st ed. 1986), 896 səh.
İyirmi ikinci simfoniya (Motsart)
İyirmi ikinci simfoniya Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1773-cü ildə yazılmışdır. O zaman gənc bəstəkarın 17 yaşı var idi. 1773-cü ilin mart ayından 1774-cü ilin noyabr ayınadək olan dövrdə Volfqanq Amadey Motsart Zalsburqda doqquz simfoniyanı yazmışdır. Bu əsər də həmin simfoniyalardan biridir. Motsartın bu simfoniyanı kimin və ya hansı səbəbdən bəstələdiyi məlum deyil. Mümkündür ki, o, italyan himayədarları arzusuna uyğun hərəkət etmişdir və ya tanınmaq məqsədilə özünü Zalsburq zadəganlarına təqdim etmək niyyətində olmuşdur. Simfoniyanın ifa müddəti təxminən 9 dəqiqədir.
Simfoniya 4 hissədən ibarətdir.
İyirmi ikinci sülalə (Misir)
XXII sülalə - Qədim Misir tarixində üçüncü aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş sülalə.
XX sülalənin süqutu ilə Qədim Misirdə yeni padşahlıq dövrü bitdi. Üçüncü aralıq dövrdə Misirdə sosial-iqtisadi vəziyyət pisləşmiş və ölkədə mərkəzi hakimiyyət dağılmışdı. Tebes və ətraf torpaqlarda Amon məbədinin baş kahini, Nil deltasında isə XXI xanədan hökmdarlıq edirdi. II Psusennesin ölümündən sonra liviyalı I Şeşonk Nil deltasında taxtı ələ keçirdi və yeni sülalənin əsasını qoydu. Onlar buna qədər Bubastis şəhərində yaşayırdılar. I Şeşonk oğlu I Osorkonu II Psusennesin qızı ilə evləndirdi. Bu izdivac I Şeşonkun fironluğunu möhkəmləndirmək məqsədi daşıyırdı.
Müəyyən bir dövrdə şimali torpaqları XXII, XXIII, XXIV sülaləri arasında bölünür. Birincilər yalnız Tanis və ətraf əraziləri idarə edirdilər.
İyirmi üçüncü sülalə (Misir)
XXIII sülalə - Qədim Misirdə hakimiyyətdə olmuş və üçüncü aralıq dövrə aid edilən sülalə. Liviyadan gəlmiş meşveş bərbərlərinin nəslindən idilər.
Arxeoloji tapıntıların azlığından bu sülalə barədə geniş məlumat yoxdur. Güman edilir ki, onlar Yuxarı Misirdə hökmranlıq ediblər. Və hakimiyyətlərinin bir hissəsi XXII sülalə ilə üst-üstə düşüb.
Məlumdur ki, XXIII sülalə Aşağı Misirdəki Tanis şəhərindən olublar. Ancaq bu şəhər XXII sülalənin hakimiyyəti altında idi. Buna görə yeni xanədanlıq doğma şəhərlərini tərk edərək Leontopolisə gəlmişlər. Pianxinin stelasında firon II İtupun Leontopolisi paytaxt kimi istifadə etdiyi qeyd edilir.
Bu dövrdə Tebes kahinləri Yuxurı Misirdə təsirlərini saxlayırdılar.
İyirmi dördüncü sülalə (Misir)
XXIV sülalə — üçüncü aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş Qədim Misir sülaləsi. Misir tarixində ən qısa müddət hökmranlıq etmiş xanədanlıqlardan biridir.
Üçüncü aralıq dövrdə Misirdə mərkəzləşdirilmiş dövlət yox idi. Ölkə bir neçə yerə bölünmüşdü və ayrı-ayrı sülalələr tərəfindən idarə olunurdu.
XXIV sülalənin yalnız iki fironu məlumdur. Onlar Sais şəhəri və ətraf bölgələrin hakimləri idilər. XXII sülalənin zəiflədiyi bir dövrdə Tefnaxt adlı şəxs Nil deltasının qərbini ələ keçirib, müstəqil idarə etməyə başladı. Onu stellalarda "qərbin böyük hakimi" kimi adlandırırlar. Tefnaxtın hakimiyyətini daha geniş ərazilərə yaymaq istəyi uğursuzluqla bitdi. Bu dövrdə Yuxarı Misirdə XIII sülalənin hökmdarları hakimiyyətdə idilər.
İyirmi səkkiz panfilovçu (film)
İyirmi səkkiz panfilovçu (rus. Двадцать восемь панфиловцев) — Andrey Şalyopa və Kim Drujininin çəkdiyi 1941-ci ildə Moskvanın müdafiəsi zamanı sovet əsgərlərinin əfsanəvi şücaətindən bəhs edən rus bədii filmi.
Filmdə Dubosekovo qovşağında müdafiəni həyata keçirən və 1941-ci il noyabrın 16-da Moskvaya gedən alman tanklarının hücumlarını dəf edən general İ.V.Panfilovun komandanlığı altında 316-cı atıcı diviziyasının əsgərlərinin fəaliyyəti göstərilir.
Başlanğıcda film üçün vəsait toplanması kraudfandinq köməyi ilə həyata keçirilib və sonda toplanan məbləğ 34.746.062 rubl təşkil edib. Daha sonra Rusiya Federasiyasının Mədəniyyət Nazirliyi və Qazaxıstan Mədəniyyət Nazirliyi maliyyələşdirməyə qoşulub. Film istehsalının müxtəlif mərhələlərində maliyyə, təşkilati və texniki dəstək Gaijin Entertainment tərəfindən təmin edilib.
Filmin premyerası 16 noyabr 2016-cı ildə Volokolamskda baş tutdu, geniş həcmli prokatı noyabrın 24-də başladı. 8 may 2020-ci ildə komanda filmin tam versiyasını ictimaiyyətə təqdim etdi.
Filmin vəsaitinin toplanması, istehsalı və yayımı onun tarixi dəqiqliyi ilə bağlı bloqqosferdə və mediada qızğın müzakirələrlə müşayiət olundu. Film sənət tarixçiləri və peşəkarlar tərəfindən qarışıq rəyləri alsa da, tamaşaçılar tərəfindən müsbət qarşılandı, MDB-də 385 milyon rubl topladı və VTSİOM-un sorğusunun nəticələrinə görə Rusiyada ilin ən yaxşı filmi oldu.
İyirmi yeddi
İyirmi yeddi — say sistemində ədədlərdən biri. İyirmi altıdan sonra, İyirmi səkkizdən əvvəl gəlir.
İyirmi yeddi ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də tək ədəddir.
İyirmi üç
İyirmi üç — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmi ikidən sonra, İyirmi dörddən əvvəl gəlir.
İyirmi üç ədədi — sadə ədəd olmaqla yanaşı həm də tək ədəddir.
İyirmi səkkizinci simfoniya (Motsart)
İyirmi səkkizinci simfoniya Volfqanq Amadey Motsartın "Zalsburq simfoniyaları"nın sonuncusudur. Bu simfoniyanın yazılma tarixi dəqiq müəyyənləşdirilməmişdir. Ehtimal olunur ki simfoniya noyabr 1774 və ya 1773-cü illərdə bəstələnmişdir.
Simfoniya 4 hissədən ibarətdir.
İyirmi yeddinci simfoniya (Motsart)
İyirmi yeddinci simfoniya Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1773-cü ilin aprel ayında yazılmışdır. Bu, Zalsburqda 1773-cü il və 1774-cü il arasında arasında Motsartın yazdığı doqquz simfoniyadan ikincisidir. O zaman Motsartın 17 yaşı var idi.
Simfoniya üç hissədən ibarətdir, "şərti olaraq forma və musiqi dili" olan bir konsert simfoniyasıdır.
Allegro, 3/4.
Andantino grazioso, 2/4.
Presto, 3/8.
Avstriya musiqişünası, bəstəkarı və dirijoru Paumqartner Bernxardın fikrincə, simfoniyanın üstünlük dərəcəsi incə bir xarakter daşıyır, onun sonluğu oynaq xarakterli bir lirik opera üçün bir uvertüra ilə müqayisə edilə bilər.
İyirmi üçüncü simfoniya (Motsart)
İyirmi üçüncü simfoniya Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1773-cü ildə yazılmışdır. O zaman müəllif on yeddi yaşında idi. Bu əsər İtalyan simfoniya tipinə (uvertüra növü) uyğundur.
Bu əsər Motsart tərəfindən 1773-cü ilin mart ayından 1774-cü ilədək olan dövrdə Zalsburqda yazılmış doqquz simfoniyadan biridir. Simfoniyanın əlyazması Vyanada şəxsi kolleksiyada saxlanılır. Bu simfoniya Volfqanq Amadey Motsartın vəfatından sonra Hamburqda Avqust Kranz tərəfindən nəşr olunmuşdu.
Musiqişünas Volkerin tədqiqatlarına əsasən (2005) bu simfoniyada Mannheim məktəbinin təsiri aydın şəkildə özünü göstərir. "Motsartın Mannheim üslubunun xarakterik üsusiyyətləri; məsələn, dar, şıltaq forte-fortepiano dəyişiklikləri və ya "Presto assai"nin birinci və ikinci skripkaları arasındakı dialoq hissələri kimi alətlərin işlənməsinin təfərrüatları qeyd edilə bilər".
Simfoniya üç hissədən ibarətdir.
Skripka üçün iyirminci sonata (Motsart)
Skripka üçün iyirminci sonata C Major- da (K. 303 / 293c) Volfqanq Amadey Motsartın 1778-ci ilin mart ayında Almaniyanın Mannheim şəhərində bəstələmişdir və həmin il Motsartın Mariya Yelizabetə həsr olunmuş Opus 1 kolleksiyasının bir hissəsi olaraq nəşr edilmişdir.
Əsər iki hərəkətdən ibarətdir:
Adagio — Allegro Molto — Adagio
Tempo di Menetto
Zaslaw, Neal; Cowdery, William (1990). Tamamilə Motsart: Wolfgang Amadeus Motsartın Musiqi əsərlərinə bələdçi . New York: WW Norton .
İyirmi ildən sonra (film, 1963)
Film müharibə illərində və 20 il keçəndən sonra Leytenant Şmidt adına Bakı Maşınqayırma Zavodu uşaq bağçasının qruplarından birinin tarixçəsi haqqında bəhs edir.
İyirmi min lye su altında
İyirmi min lye su altında (fr. Vingt mille lieues sous les mers) – Fransız yazıçı Jül Vernin 1870-ci ildə tamamladığı macəra romanı. Roman ilk dəfə Alfons de Neuville və Eduard Riou tərəfindən nəşr edilmişdir. Əsərdə hadisələr Kapitan Nemo onun sualtı gəmisi Nautilus və alim Piyer Aronaksın ətrafında cərəyan edir.
Əsər yazıldığı dövrdə müasir sualtı gəmilər mövcud deyildi. Əsərin başlanğıc mövzusu narval adlı əcinə haqqındadır. Narval müxtəlif ölkələrə aid olan gəmilər tərəfindən qeydə alınmışdır. Əcinənin gəmilərə hücum etməsindən sonra, Amerika hökuməti Narvalın tutulması üçün işçi qrupu hazırlamışdır. İşçi qrupuna alimlər, dənizçilər və hərbçilər qoşulur. Pyer Aronaks məşhur alim kimi işçi qrupuna dəvət olunur.
Kükrəyən iyirmilər
Kükrəyən iyirmilər (ing. Roaring Twenties, Roaring '20s) — Qərb dünyası və Qərb mədəniyyətində olduğu kimi musiqi və dəbdə 1920-ci illərin on illiyini ifadə edir. ABŞ və Avropada, xüsusilə də Berlin, Buenos-Ayres, Çikaqo, London, Los-Anceles, Mexiko, Nyu-York, Paris və Sidney kimi böyük şəhərlərdə üstün mədəniyyətə malik iqtisadi tərəqqi dövrü idi. Bu on illik Fransada dövrün sosial, incəsənət və mədəni dinamikasını vurğulayan "çılğın illər" (fr. années folles) kimi tanınır. Caz çiçəklənmiş, flepper ingilis və amerikan qadınlarının müasir görünüşünü yenidən təyin etmiş və ar-deko zirvəyə çatmışdı.
İyirmidörd eli
İyirmidördlər (kürd. Yirmîdortler) — Azərbaycanda tayfa ittifaqı. İyirmidördlər tayfa ittifaqına həm türk (azərbaycanlı), həm də kürd tayfaları daxil idi. Mərkəzi Bərdə olan, Tərtər çayı sahili ərazi XVI əsrdən etibarən bu köçəri tayfalara verilmişdir. Tayfa ittifaqına daxil olan kürd tayfaları getdikcə azərbaycanlılara assimilyasiya olunmuşdur. Qarabağ elatlarından olmuş, 1736-cı ildə Muğan qurultayında Nadir xanın şah elan edilməsinə qarşı çıxmışdır.