İYUL

\[lat.\] июль, чиле (лезги календарда); // июлдин, чиледин (мес. чимивилер).
İYŞƏKİLLİ
İYUN
OBASTAN VİKİ
10 iyul
10 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 191-ci günü. (uzun ildə 192-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 174 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 27 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1890 — Vayominq ABŞ-nin 44-cü ştatı olub. === 1901–cari === 1960 — SSRİ milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 1991 — Boris Yeltsin ilk seçilmiş Rusiya prezidenti kimi vəzifəyə başlayıb. 2016 — Portuqaliya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2019 — Sonuncu Volkswagen Beetle Meksikanın Puebla şəhərində istehsal edilib. 5961 "Xüsusi buraxılış" avtomobilindən sonuncusu muzeydə sərgilənib. 2021 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
11 iyul
11 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 192-ci günü. (uzun ildə 193-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 173 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1804 — ABŞ-nin vitse-prezidenti Aaron Burr dueldə keçmiş maliyyə naziri Aleksandr Hamiltonu ölümcül yaralayıb. === 1901–cari === 1960 — ABŞ-də ilk dəfə Harper Linin "Bülbülü öldürmək" romanı nəşr olunub. 1979 — Paraqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1982 — İtaliya milli futbol komandası 1982 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 2010 — İspaniya milli futbol komandası 2010 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 2021 — İtaliya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb.
12 iyul
12 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 193-cü günü. (uzun ildə 194-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 172 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 29 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1975 — San-Tome və Prinsipi Portuqaliyadan müstəqilliyini elan edib. 1987 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — Azərbaycan və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında Tovuz döyüşləri baş vermişdir. == Doğumlar == === 1600-cü ildən əvvəl === E.ə.
13 iyul
13 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 194-cü günü. (uzun ildə 195-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 171 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1977 — Somali Efiopiyaya müharibə elan edərək Oqaden müharibəsinə başlayıb. 2014 — Almaniya milli futbol komandası 2014 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2012 — ASAN xidmət təsis edilib.
14 iyul
14 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 195-ci günü. (uzun ildə 196-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 170 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1950 — Koreya müharibəsi: Taecon döyüşünün başlanması. 2002 — Yeni Zelandiya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. 2015 — NASA-nın Yeni Üfüqlər zondu Plutona ilk uçuşunu həyata keçirir və bununla da Günəş Sisteminin ilkin tədqiqatını tamamlayır. 2016 — Fransanın Nitsa şəhərində Bastiliya Günü münasibətilə keçirilən mərasimdə terrorçu yük maşını kütlənin üstünə sürüb və avtomobildən enərək insanlara atəş açıblar. Terror hücumu nəticəsində 867 nəfər ölüb, 434 nəfər yaralanıb.
15 iyul
15 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 196-cı günü. (uzun ildə 197-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 169 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1799 — Rozetta daşı Misirin Rosetta kəndində Napoleonun Misir yürüşü zamanı fransız kapitan Pyer-Fransua Buşard tərəfindən tapılıb. === 1901–cari === 1983 — ASALA Parisin Orli beynəlxalq hava limanında terror aktı törətmişdir. 2007 — Braziliya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2015 — Çili milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2018 — Fransa milli futbol komandası 2018 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1997 — "Azpetrol" neft-qaz şirkəti təsis edilib.
18 iyul
18 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 199-cu günü. (uzun ildə 200-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 166 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1925 — Adolf Hitler "Mein Kampf" kitabını nəşr edib. 1968 — Kaliforniya ştatının Mauntin Vyu şəhərində Intel təsis olunub. 1999 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2013 — 20 milyard dollara qədər borcu olan Detroyt hökuməti ABŞ tarixində ən böyük bələdiyyə iflasını elan edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1988 — SSRİ Ali Sovetinin Prezidiumu Dağlıq Qarabağın Azərbaycan tərkibində qalmasına qərar verir.
19 iyul
19 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 200-cü günü. (uzun ildə 201-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 165 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1870 — İkinci Fransa imperiyası və Prussiya arasında Fransa–Prussiya müharibəsi başlamışdır. 1900 — Paris metrosunun ilk xətti fəaliyyətə başlayıb. === 1901–cari === 1952 — XV Yay Olimpiya Oyunları Helsinkidə keçirilib. 1980 — XXII Yay Olimpiya Oyunları Moskvada keçirilib. 1996 — XXVI Yay Olimpiya Oyunları Atlantada keçirilib. 2019 — Əlcəzair milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Mavriki arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
1 iyul
== Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1903 — İlk Tur de Frans velosiped yarışı keçirilib. 1904 — III Yay Olimpiya Oyunları Sent-Luisdə keçirilib. 1908 — SOS beynəlxalq təhlükə siqnalı kimi qəbul edilib. 1979 — Sony Walkman-ı təqdim edib. 1991 — Soyuq müharibə: Varşava müqaviləsi Praqada keçirilən iclasda rəsmi olaraq ləğv edilib. 2002 — Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi fərdləri soyqırım, insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri və təcavüz cinayətlərinə görə mühakimə etmək üçün yaradılıb. 2012 — İspaniya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və İrlandiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 1998 — Azərbaycan və Tunis arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
27 iyul
27 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 208-ci günü. (uzun ildə 209-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 157 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 14 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1890 — Vinsent van Qoq özünü güllələyir və iki gün sonra ölür. === 1901–cari === 2003 — Meksika milli futbol komandası KONKAKAF Qızıl Kubokunu qazanıb. 2012 — XXX Yay Olimpiya Oyunları Londonda keçirilib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1898 — Bibiheybətdə neft fontanı yanğını baş vermişdir. 2014 — Azərbaycan və Ermənistan Silahlı Qüvvələri arasında döyüşlər baş vermişdir.
28 iyul
28 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 209-cu günü. (uzun ildə 210-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 156 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1914 — Birinci Dünya müharibəsi başlamışdır. 1928 — IX Yay Olimpiya Oyunları Amsterdamda keçirilib. 1984 — XXIII Yay Olimpiya Oyunları Los-Ancelesdə keçirilib. 2013 — ABŞ milli futbol komandası KONKAKAF Qızıl Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1989 — Bakıda Vaqif Mustafazadənin ev-muzeyi açılıb.
29 iyul
29 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 210-cu günü. (uzun ildə 211-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 155 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1836 — Parisdə Zəfər tağının açılış mərasimi keçib. === 1901–cari === 1948 — XIV Yay Olimpiya Oyunları Londonda keçirilib. 1957 — Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik təsis olunub. 1958 — ABŞ Prezidenti Duayt Eyzenhauer Milli Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar İdarəsini (NASA) yaradan Milli Aeronavtika və Kosmos Aktını imzaladı. 2001 — Kolumbiya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2007 — İraq milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb.
2 iyul
2 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 183-cü günü. (uzun ildə 184-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 182 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1990 — Məkkə şəhərinin yaxınlığında yerləşən Mina dağında ziyarət zamanı yaranan izdiham nəticəsində 1426 zəvvar həlak olmuşdur. 2000 — Fransa milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2002 — Stiv Fossett hava şarında dayanmadan təkbaşına dünya ətrafında uçan ilk insan oldu.
30 iyul
30 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 211-ci günü. (uzun ildə 212-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 154 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1930 — Uruqvay milli futbol komandası 1930 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1932 — X Yay Olimpiya Oyunları Los-Ancelesdə keçirilib. 1966 — İngiltərə milli futbol komandası 1966 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1980 — Vanuatu müstəqillik qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — Tokioda keçən 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında cüdoçu İrina Kindzerskaya bürünc medal qazanıb.
31 iyul
31 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 212-ci günü. (uzun ildə 213-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 153 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 18 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1917 — Birinci Dünya müharibəsi: Üçüncü İpr döyüşü Belçikanın Qərbi Flandriyadakı İpr yaxınlığında başlayıb.
4 iyul
4 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 185-ci günü. (uzun ildə 186-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 180 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 21 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1776 — Amerika inqilabı: ABŞ istiqlal bəyannaməsi İkinci Kontinental Konqres tərəfindən qəbul edilib. === 1901–cari === 1946 — Filippin ABŞ-dən müstəqilliyini qazanıb. 1954 — Qərbi Almaniya milli futbol komandası 1954 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1993 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2004 — Yunanıstan milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2012 — CERN böyük adron sürətləndiricisində Hiqqs bozonuna uyğun gələn hissəciklərin kəşfini elan edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Qarabağ müharibəsi: Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Mardakerti ələ keçirmiş, və həmin yerin adını dəyişərək Ağdərə qoymuşdur.
5 iyul
5 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 186-cı günü. (uzun ildə 187-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 179 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 22 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1975 — Kabo-Verde Portuqaliyadan müstəqilliyini qazanıb. 1995 — Ermənistan Sovet İttifaqından ayrıldıqdan 4 il sonra öz konstitusiyasını qəbul edib. 1996 — Dolli adlı qoyun yetkin bir hüceyrədən klonlanan ilk məməli olub.
8 iyul
8 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 189-cu günü. (uzun ildə 190-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 176 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 25 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1497 — Vasko da Qama Hindistan səfər etmək üçün ilk Avropa səyahətinə çıxmışdır. === 1601–1900 === 1709 — İsveç və Rusiya imperiyası arasında Poltava döyüşü baş vermişdir. 1889 — Wall Street jurnalı ilk dəfə nəşr olunub. === 1901–cari === 1990 — Qərbi Almaniya milli futbol komandası 1990 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Boliviya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
İyul
İyul— Qriqorian təqvimi ilə ilin yeddinci ayıdır. 31 gündən ibarətdir.
16 iyul
16 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 197-ci günü. (uzun ildə 198-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 168 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 3 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 622 — Məhəmməd və onunla birlikdə ilk müsəlmanlar Məkkədən Mədinəyə hicrət etdilər. Bu hadisə hicri təqviminin başlanğıcı kimi qəbul edilir. 1212 — Las Navas de Tolosa döyüşü: Rekonkista zamanı, Papa III. İnnokentin çağırışı ilə İspaniyadakı Xristian krallıqları bir araya gələrək Məhəmməd Nasirin rəhbərliyi altında müsəlman Əl-Mühədlərini məğlub etdilər. 1377 — II Riçardın tacqoyma mərasimi keçirilmişdir. === 1601–1900 === 1661 — Avropada ilk əskinas "Stockholms Banco" adlı İsveç bankı tərəfindən çap edilib və dövriyyəyə buraxılıb. 1782 — Volfqanq Amadey Motsartın "Saraydan qaçırılma" operası ilk dəfə səhnəyə qoyuldu. 1880 — Emily Stowe Kanadada ilk lisenziyalı qadın həkim olur.
17 iyul
17 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 198-ci günü. (uzun ildə 199-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 167 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 4 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1916 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1942 — Tarixdə ən qanlı döyüş olan Stalinqrad döyüşü başlayıb. 1955 — Anahaymda ilk Disneyland Uolt Disneyə həsr olunmuş və onun tərəfindən açılmışdır. 1976 — XXI Yay Olimpiya Oyunları Monrealda keçirilib. 1989 — B-2 Spirit ilk uçuşunu edib. 1994 — Braziliya milli futbol komandası 1994 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 2014 — Donetsk vilayətində "Malaysia Airlines" aviaşirkətinə məxsus "Boeing-777" təyyarəsi qəzaya uğramışdır.
20 iyul
20 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 201-ci günü. (uzun ildə 202-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 164 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 7 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === 1402 — Osmanlı sultanı İldırım Bəyazid ilə Teymurləng arasında Ankaranın Çubuq düzənliyində Ankara döyüşü baş vermişdir. === 1601–1900 === === 1901–cari === 1944 — İkinci Dünya müharibəsi: Adolf Hitler ona qarşı Almanya Ordusu polkovniki Klaus von Stauffenberq tərəfindən cəhd edilən sui-qəsd cəhdindən sağ qurtuldu. 1969 Apollon proqramı: Apollon 11-in ekipajı Aya ilk insan enişini uğurla həyata keçirib. Amerikalılar Nil Armstronq və Bazz Oldrin altı saat yarım sonra Aya ayaq basan ilk insanlar oldular. Futbol müharibəsinin başlamasından 6 gün sonra Honduras və El Salvador arasında atəşkəs elan edilib. 1974 — Türkiyənin Kipə işğalı: Yunanıstan diktatoru tərəfindən prezident III Makariosa qarşı təşkil edilən dövlət çevrilişindən sonra Türkiyədən gələn qüvvələr Kiprə basqın edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 2014 — Bakı bulvarında Park Bulvar ticarət mərkəzinin açılışı olub.
21 iyul
21 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 202-ci günü. (uzun ildə 203-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 163 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 8 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1969 — Apollon proqramı: 02:56 UTC-də astronavt Nil Armstronq Aya ayaq basan ilk insan olmuşdur. 1983 — Yaşayış məntəqəsində dünyanın ən aşağı temperaturu Antarktidanın Vostok stansiyasında −89,2 °C (-128,6 °F) səviyyəsində qeydə alınıb. 1991 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.
22 iyul
22 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 203-cü günü. (uzun ildə 204-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 162 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 9 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 2011 — Norveçin paytaxtı Oslo şəhərində terrorçu Anders Berinq Breyvik terror aktları törətmişdir. === Azərbaycana aid hadisələr === 1875 — Həsən bəy Zərdabinin başçılığı ilə "Əkinçi" qəzeti nəşr edilmişdir.
25 iyul
25 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 206-cı günü. (uzun ildə 207-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 159 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 12 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1799 — Fransa və Osmanlı imperiyası arasında Əbukir döyüşü baş vermişdir. === 1901–cari === 1976 — Vikinq proqramı: Vikinq 1 məşhur Marsda üz fotosunu çəkib. 1984 — Salyut 7 kosmonavtı Svetlana Savitskaya kosmosda gəzinti edən ilk qadın olub. 1992 — XXV Yay Olimpiya Oyunları Barselonada keçirilib. 1993 — Meksika milli futbol komandası KONKAKAF Qızıl Kubokunu qazanıb. 2004 — Braziliya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1992 — Azərbaycan və Sudan arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.
14 iyul inqilabı
14 iyul inqilabı (ərəb. 1958 حركة 14 تموز‎) və ya 1958-ci il İraq inqilabı — İraqda kral ailəsinin güllələnməsi və respublika qurulması ilə sona çatan silahlı çevriliş. 1958-ci ildə ildə reallaşan qanlı hərbi çevriliş nəticəsində 1921-ci ildən İraqı idarə edən Haşimilər sülaləsi devrilərək, bütün kral ailəsi güllələndi. Krallıq ləğv edilib, respublika elan edildi. General Əbdülkərim Qasım respublika başçısı oldu. İraq bu inqilabın ardından Bağdad paktından çıxdığını açıqladı. İnqilab həmçinin İraq və İordaniya arasında 6 ay əvvəl qurulan Haşimilər Ərəb Federasiyasına da son verdi. Üsyanın başçılarından olan general Əbdülkərim Qasım 1963-cü il hərbi çevrilişinə qədər İraqın baş naziri oldu. Bu dövr isə xüsusilə kommunizm və etnik milliyyətçiliyin sürətlə yayıldığı illərdir. == Tarixi == İraq Haşimilər sülaləsinin rəhbərlik etdiyi konstitusiyalı monarxiya idi.
15 iyul Şəhidlər Körpüsü
Boğaziçi körpüsü və ya Bosfor körpüsü (türk. Boğaziçi Köprüsü, Boğaz Köprüsü; ing. Bosphorus bridge, First Bosphorus Bridge) — Bosfor boğazı üzərindən salınan ilk asma körpü. Körpü İstanbulun Avropa və Asiya hissələrini birləşdirir.Körpünün uzunluğu 1560 metr, əsas aşırımın uzunluğu 1074 metr, körpünün eni 33 metr, suyun üstündə dayaqların hündürlüyü 165 metr, yoldan ötən hissədən suyun səthinə qədər 64 metrdir.Hər gün körpüdən təxminən 600 000 sərnişin daşıyan 200 000-dən çox nəqliyyat vasitəsi keçir. Uzunluğuna görə körpü dünyada 13-cü yerdədir. Körpüdən geçiş pulludur, piyada keçişi isə qadağandır (körpüdən özünü atıb intihar etməyə cəhd göstərənlərin sayının çoxluğu üzündən). Osmanlı İmperatorluğu dövründən bəri boğazı körpü ilə keçmək fikri Boğaziçi körpüsünün inşasına qədər illər ərzində tez-tez gündəmə gəlmişdir. Cümhuriyyətin ilk illərində varlı bir iş adamı olan Nuri Demirağ körpü üçün fərdi layihələr hazırladı və 1931-ci ildə San Fransiskoda Qızıl Qapı körpüsünü inşa edən Bethlehem Polad Şirkəti üçün bir layihə çəkdi. Demirağın həyata keçirilməyən layihəsindən başqa, 1951-ci ildə bir alman şirkəti tərəfindən hazırlanan bir layihə də reallaşmadı. == Körpünün tikintisi == Dövlət 1953-cü ildə edilən bir araşdırmadan sonra körpünün inşasında maraqlı oldu.
15 İyul Kızılay Milli İradə meydanı
Qızılay meydanı və ya 15 Temmuz Kızılay Milli İrade Meydanı (türk. Kızılay Meydanı) — Ankaranın mərkəzində yerləşən meydan. == Tarixi == Əvvəllər Taşhan meydanı olaraq adlandırılan meydan 1920-ci illərdən sonra bugünkü adıyla xatırlanmağa başlanmışdır. 15 iyul 2016-cı ildə hərbi çevriliş cəhdindən sonra, Ankara Bələdiyyəsinin verdiyi qərarla meydanın adı 15 İyul Qızılay Milli İradə Meydanı (15 Temmuz Kızılay Milli İrade Meydanı) olaraq rəsmi şəkildə dəyişdirilmişdir. == Xüsusiyyətləri == Şərqdən Ziya Göyalp Prospekti (Kollec, Qurtuluş), qərbdən Qazi Mustafa Kamal Bulvarı (Qısaca GMK Bulvarı) (Demirtəpə, Maltəpə, Tandoğan), şimal-cənub oxunda isə Atatürk Bulvarı (Sıhhiyə, Ulus, Bakanlıklar, Kavaklıdərə) yollarının kesişimindedir.
2015-ci il iyul ayında vəfat edənlər
=== 17 iyul === Jül Byanki — 25 yaşında vəfat edib.
2016-cı il iyul ayında vəfat edənlər
=== 31 iyul === Fazil İsgəndər — 87 yaşında vəfat edib. Seymur Peypert — 88 yaşında vəfat edib. === 25 iyul === Xəlil İnalcık — 100 yaşında vəfat edib. === 16 iyul === İsmayıl İbrahimov — 100 yaşında vəfat edib. === 8 iyul === Əbdül Səttar Ədhi — 88 yaşında vəfat edib. === 7 iyul === Fazil Osmanov — 80 yaşında vəfat edib. === 5 iyul === Abbas Kiarostami — 76 yaşında vəfat edib. === 2 iyul === Mişel Rokar — 85 yaşında vəfat edib. Eli Vizel — 88 yaşında vəfat edib.
2018-ci il iyul ayında vəfat edənlər
2018-ci il iyul ayında vəfat edənlərin siyahısı.
Baqramda təyyarə qəzası (6 iyul 2011)
== Məlumat == Yük tutumu 40 ton olan təyyarə 2005-ci ildə hazırlanıb və 2011-ci ilin fevralında tam texniki baxışdan keçib. 2011-ci ilin iyununda o, növbəti texniki baxışdan keçib. Bakı-Baqram marşrutu ilə hərəkət edən və 5 iyul 2011-ci il tarixində, saat 21:26-da (yerli vaxtla) havaya qalxan təyyarənin göyərtəsində Heydər Əliyev adına beynəlxalq hava limanından qəbul etdiyi 18 ton yük olub. Baqrama uçuşdan qabaq həmin gün təyyarə Küveyt-Bakı marşrutu üzrə uçuş yerinə yetirib və hər hansı nasazlıq qeydə alınmayıb. Azərbaycan Mülki Aviasiya Administrasiyasından bildiriblər ki, İL-76 4K-AZ 55 yük təyyarəsinin göyərtəsində 9 nəfər heyət üzvü olub. Təyyarənin kapitanı 1969-cu il təvəllüdlü Kuzmin Sergey Viktoroviç 4576 saat uçuş həyata keçirmiş təcrübəli pilotdur. Əfqanıstanın Hava Məkanının İdarə Edilməsi Xidmətinin məlumatına görə, iyulun 6-da saat 00:10-da (Bakı vaxtı ilə saat 02:10) Baqram aeroportu yaxınlığında yerə enməli olan Azərbaycanın "Silk Way" aviaşirkətinin İL-76 4K-AZ 55 yük təyyarəsi ilə əlaqə kəsilib və təyyarə radarlardan itib. Eyni zamanda, təyyarənin uçuşunu idarə edən dispetçer Kabil aeroportundan təxminən 25 kilometr məsafədə 4 kilometr yüksəlikdə alov gördüyü barədə məlumat verib. Əlaqə kəsilənədək hava gəmisindən nasazlıq və ya qəza vəziyyəti ilə bağlı hər hansı məlumat daxil olmayıb. "Taliban" hərəkatının nümayəndəsi Zəbibulla Mücahid Əfqanıstan KİV-inə bildirib ki, "Azərbaycan Hava Yolları"nın təyyarəsini "Taliban" vurub.

Значение слова в других словарях

балага́нно бе́рег кольчу́жный кура́жистый ливмя́ отсло́йка семи́тка запове́дать индекси́рование миссионе́рство отсе́ль повыше́ние порусе́ть привива́ть feather-cut jodel plague-bill rhesus monkey sea-anchor strutter syndicalist tractor-drawn легкомыслие платёж резаться