İzahlı tərcüməşunaslıq terminləri lügəti

  • Ümumi birdilli lüğət

    eyni dildə sözlərin, anlayışların və predmetlərin mənasını təriflərin, təsvirlərin, nümunələrin və eləcə də sinonimlərin və antonimlərin köməyi ilə i

    Tam oxu »
  • Ümumi ensiklopediya

    məqalələr, çertyojlar, şəkillər, cədvəllər və s. təmin olunmuş sosial-iqtisadi elmlər, təbiətşünaslıq və texnika üzrə biliklərin sistemləşdirilmiş k

    Tam oxu »
  • Ümumi ikidilli lüğət

    müəyyən qaydada düzülmüş müvafiq (adətən əlifba üzrə) tərcümə və (yaxud) digər dildə (müəyyən kontekstdə mümkün ekvivalentlərinin) sözlərin

    Tam oxu »
  • Ümumi referat

    bir neçə mənbəyə görə bütün material haqqında tam təsəvvür yaratmaq məqsədinə istiqamətlənmiş referat

    Tam oxu »
  • Ümumi semantik komponent

    çoxmənalı söz, yaxud müxtəlif sözlərin mənasında iştirak edən eyni semantik komponent.

    Tam oxu »
  • Ümumi slenq

    emosiosnal-espressiv kolorit ifadəni səciyyələndirən danışıq leksikası.

    Tam oxu »
  • Ümumi tezlik lüğəti

    dilin bütün sferalarında eyni dərəcədə çox və ya daha az işlək olan leksika.

    Tam oxu »
  • Ünsiyyət

    intellektual və emosional informasiya mübadiləsinə qoşulmuş insanların qarşılıqlı verbal durumu.

    Tam oxu »
  • Üslub

    1.Dil vasitələrindən məqsədyönlü istifadə, seçim. 2. İşlədilmə priyomlarının cəmi, bu sahədə işlənmə vasitələrinin seçimi

    Tam oxu »
  • Üslubi çalar

    linqvistik vasitənin ekspressiv nailiyyətidir ki, onun əsas, yaxud predmet-məntiqi mənasına əlavə olunur

    Tam oxu »
  • Üslubi kod

    mətnin üslubi strukturunun qenerasiyası üçün nəzərdə tutulmuş təsviri vasitələr sistemi üslubi kod yaradır, əsas üslubi xüsusiyyətləri və mətndə

    Tam oxu »
  • Üslubi modifikasiya

    eyni funksional üsluba öz elementləri ilə birgə digər üsluba aid olan deyim elementlərinin tərcümə prosesində dəyişdirilməsi

    Tam oxu »
  • Üslubi sinonimiya

    bax: modulyasiya.

    Tam oxu »
  • Üslubi sinonimlər

    1. Yalnız üslubi cəhətdən seçilən sinonimlər. 2. Məna etibarı ilə üst-üstə düşən, lakin istənilən fərqli nitq üslubuna məxsusluğu ilə, istifadə d

    Tam oxu »
  • Üslubi transformasiyalar

    mətnin üslubunun üslubi mənasının tərcümədə eyni effekti yenidən yaratmaq məqsədi ilə verilməsi, daha doğrusu, oxucuda analoji reaksiya yaratmaq, t

    Tam oxu »
  • Üslubi transpozisiya

    üslubi nöqteyi-nəzərdən rəngli vahidlərin onun üçün qeyri-adi üslubi kontentdə istifadə olunması

    Tam oxu »
  • Verilməyən informasiya

    uyğunsuzluq nəzəriyyəsində informasiyadır - tərcümədə mətnlərin müqayisəli şəkildə öyrənilməsində ortaya çıxır ki, məhz məlumatlar ilkin mətndə veri

    Tam oxu »
  • Vərəqdən sinxron tərcümə

    sinxron tərcümə növlərindən biri. Bu tərcümə növündə tərcüməçi natiq nitqinin gedişatında ilkin mətndən kənara çıxırsa zəruri düzəlişlər edərək ç

    Tam oxu »
  • Vərəqdən tərcümə

    ilkin yazılı mətnlərin eyni zamanda göz qavrayışı vasitəsi ilə (vizual) həyata keçirilən şifahi tərcümə

    Tam oxu »
  • Yaddaş

    ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqə və təsir nəticəsində informasiya fəaliyyətinin ardıcıl olaraq saxlanılması və istifadə olunması ilə bağlı ümumfunksio

    Tam oxu »
  • Yalançı beynəlmiləlçilik

    yalançı beynəlmiləlçilik leksikası o sözlərə deyilir ki, hər hansı konkret dildə beynəlxalq morfemdən yaranmış və onun hüdudlarından (digər dillər tə

    Tam oxu »
  • Yalançıekvivalent söz cütlüyü

    bax: tərcüməçinin yalançı dostları.

    Tam oxu »
  • Yamsılama

    başqa dildə olub hər hansı ilkin mənbəyə əsaslanan, onunla bəzi ümumi xüsusiyyətlərə malik cəhətləri qoruyub saxlayan və dilin prototipik, potensial

    Tam oxu »
  • Yazı ilə ardıcıl tərcümə

    bu, mətnin bir dildən digərinə şifahi tərcüməsi zamanı dinlənildikdən sonra ilkin mətnin ardıcıl tərcümədə qavramasının sistemli yazılışı deməkdir

    Tam oxu »
  • Yazı sistemi

    ardıcıl tərcümə zamanı tərcüməçiyə çatdırılan seçim qaydasını və informasiyanın yazılışını özündə birləşdirən yaddaşın köməkçi vasitəsi; bax: ardıc

    Tam oxu »
  • Yazılı

    yazılı tərcümə - yazılı mətnin yazılı tərcüməsi. Hər iki dil - ilkin dil və tərcümə dili - burada yazılı formada istifadə olunur

    Tam oxu »
  • Yazılı

    şifahi tərcümə - yazılı mətnin şifahi tərcüməsi. İlkin dil yazılı formada istifadə olunur, tərcümə dili şifahi şəkildə

    Tam oxu »
  • Yazılı dil

    yazılı nitq üçün səciyyəvi olan söz və ifadələrin işlənilmə spesifikası ilə istifadə olunan və işlənən dilin növlərindən biri

    Tam oxu »
  • Yazılı kommunikasiya

    yazılı deyimlərin verilməsini və qavrayışını doğuran proses.

    Tam oxu »
  • Yazılı nitq

    1. Yazılı formada olan nitq. 2. Hər hansı konkret dildə ədəbi normanın daha ciddi əməl olunması ilə səciyyələnən nitqin üslubi müxtəlifliyi

    Tam oxu »
  • Yazılı tərcümə

    1. Yaddaşın ölçüsü məhdudlaşmayan tərcümə. 2. Görmə ilə qavranılan yazılı tərcümə. 3. Peşəkar tərümənin daha çox yayılmış növüdür ki, bu zaman

    Tam oxu »
  • Yazışma

    şəxsi ünsiyyət, biznes, elmi və digər fəaliyyət sistemi sahəsində müasir insanın əlaqələrində mühüm element olmaqla, cəmiyyətin elementi, sosial s

    Tam oxu »
  • Yazıyaalma metodu

    ardıçıl tərcümə metodudur, yazıyaalmanın əlavə yaddaş vasitəsi kimi istifadə olunmasını nəzərdə tutur

    Tam oxu »
  • Yeni sözlər lüğəti

    əvvəllər nəşr olunmuş lüğətlərə daxil edilməmiş yeni sözlərin izahını, şərhini verən lüğət.

    Tam oxu »
  • Yenidən kodlaşdırma

    bir məlum mənbədən və əvəzedici mənbədəki kod sistemindən hər hansı ünvançının kod sisteminə hər hansı informasiyanı tərcümə etmək (dəyişdirmək)

    Tam oxu »
  • Yenidən kodlaşdırma

    məlumatın bir dil sistemindən digərinə ötürülməsi və dəyişdirilməsi. Dil haqda söhbət gedən təqdirdə yenidən kodlaşdırmanı biz tərcümə adlandırırıq

    Tam oxu »
  • Yenidən sintaktik kodlaşdırma

    sintaktik kodlaşmaya, əks prosesə, daha doğrusu, sistemə çıxışda (nitq kommunikasiyası zamanı yenidən kodlaşdırma eşidənə məxsusdur) sintaktik zənciri

    Tam oxu »
  • Yerdəyişmə

    1. Tərcümə dilində ilkin dildəkinə nisbətən dil elementlərinin yerinin dəyişdirilməsi. 2. Tərcümə dili və ilkin dilin leksik-semantik sıralanmasında

    Tam oxu »
  • Zəmanət annotasiyası

    biblioqrafik göstərici və müxtəsər məlumatlardan başqa mətnin məzmunu, onun müəllifi, annotasiya edilmiş mənbənin istifadə üçün məsləhət olunması

    Tam oxu »
  • Zəruri seçim həcminin müəyyənləşdirilməsi

    linqvistik tədqiqatlarda nisbi səhvin həcmini müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunan metod. Bu, modelləşdiriləsi dilaltının lüğəti doğru statistika

    Tam oxu »