KEÇMƏK

I. f. 1. (müxt. mənalarda) to pass; basıb üstündən ~ to run* / to move over (d.); üstündən sürüb ~ to override* (d.); üstündən addımlayıb ~ to overstep (d.); arxasına ~ to go* behind; daxilinə ~ to pass / to penetrate into; başqa əllərə ~ to pass into other hands; başqa məsələyə ~ to go* on to the next / other question / point; əldən ələ ~ to pass through many hands, to change hands (many times); bir kəsin əlinə ~ to fall* into smb.’s hands; yan ~ to avoid (d.), to leave* out (d.); məsələdən yan ~ to by-pass / to side-step the question; üstündən ~ (nəzərə almamaq) to overlook (d.), to pass over, to disregard (d.); Bu məsələnin üstündən keçmək olmaz This problem cannot be passed over / disregarded; 2. (bir tərəfdən o biri tərəfə) to cross (d.), to get* across (d.); sudan ~ to wade through the water; körpüdən / sərhəddən / çaydan ~ to get* across / to cross the bridge / river / frontier; düşmən(in) tərəf(in)ə ~ to desert to the enemy; bir kəsin tərəfinə ~ to come* over to smb.’s side; 3. (yol, məsafə qət etmək) to cover / to traverse (d.); O, uzun və şərəfli bir yol keçib He has covered / traversed a long and glorious path; 4. (zaman, vaxt, haq.) to pass, to elapse, to go*, to wear* on / away; İki saat keçdi, amma o gəlmədi Two hours passed but he didn’t come; Sən oyanana qədər bir neçə saat keçdi Several hours elapsed before you woke up; Vaxt keçir Time is moving on; zaman keçdikcə... by the lapse of time...; başqa işə (peşəyə) ~ to change one’s work (profession); sözdən işə ~ to pass from words to deeds; hücuma ~ to launch an attack, to take* / to assume the offensive; o biri sinifə ~ (məktəbdə) to get* one’s remove; başqa mövzuya ~ to turn to other things; 5. (ötmək, arxada qoymaq) to outrun, to outdistance (d.), to leave* (d.) behind, to pass (d.); (uçuşda) to outfly* (d.); (cıdırda) to forge ahead (off); 6. (olmaq, baş vermək) to be*; Müzakirə müvəffəqiyyətlə keçdi The discussion was successful; 7. (yoluxmaq, sirayət etmək) to infect (d.); Xəstəlik uşağa da keçmişdi The disease had infected the child too; təsiri ~ to affect (d.), to influence (d.), to impact (d.), 8. (sovuşmaq, qurtarmaq) to be* over, to pass; Onun xəstəliyi keçib His illness is over / has passed; 9. (öyrənmək) to study (d.); Onlar iki xarici dil keçirlər They study two foreign languages; təcrübə ~ to do* practical work; to practice; 10. (təlim etmək) to conduct (d.); dərs ~ to conduct a lesson; hərbi taktiki / təlim ~ to conduct / to carry out tactical exercises; 11. (qiymətdə güzəşt etmək) to bate, to abate, to take* off (d.), to come* down; O, bir qəpikdən də kecməz He / She won’t take a farthing less; günahından (təqsirindən, suçundan) ~ to absolve smb. from sin (guilt; blame); Sənin bütün günahlarından (təqsirindən, suçundan) keçirəm I absolve you from all sins (blame); Tarix günahımızdan keçər History will absolve us

II. f. (sönmək) to go* out, to be* out, to die out

KEÇİRTMƏK
KEÇMİŞ
OBASTAN VİKİ
Rubikonu keçmək
E.ə. 49-cu ildə təxminən yanvarın 10-da Yuli Sezar Qalliyadan qayıdarkən XIII Legion Gemina ilə Romaya doğru irəliləyirdi. Bu, həmin dövrdə respublika qanunlarına zidd idi. Tarixçi Svetoni bu hadisəni təsvir edərkən qeyd edir ki, Sezar Rubikon çayını keçməzdən əvvəl xeyli tərəddüd içində idi, lakin fövqəltəbii bir hadisə nəticəsində bu addımı atmağa qərar verdi. Svetoninin dediyinə görə, Sezar məşhur ālea iacta est ("Püşk atılmışdır") ifadəsini həmin vaxt işlədir. "Rubikonu keçmək" ifadəsi isə bu hadisədən sonra bir şəxs və ya qrup tərəfindən geri dönüşü olmayan riskli addım atmaq mənasında istifadə edilir. Sezarın sürətli hərəkətini görən Senat və konsullar ona qarşı döyüşməyə hazır deyildilər, buna görə də, Romanı tərk edərək Pompeyə ordu yığmaq səlahiyyəti verdilər.
Qış vaxtına keçmək
Yay vaxtı və ya qış vaxtı Hər il oktyabrın son bazar günü dünyanın bir sıra ölkələrində saatları qış vaxtına keçirirlər. Qış vaxtına keçid müsbət iqtisadi effekt verir. Belə ki, bu qanunun tətbiq olunduğu 110 ölkənin hər birində, o cümlədən Azərbaycanda elektrik enerjisinin illik istifadəsinə 2 faizədək qənaət olunur. Bu qənaət eyni zamanda ekologiyaya da müsbət təsir göstərir. Çünki elektrik enerjisinin istifadəsini azaltdıqca, ölkələr, atmosferə atılan tullantıların miqdarını da azaltmış olur. Dünyanın bir sıra ölkələrində hər il martın son bazar günü 23 saat, oktyabrın son bazar günü isə 25 saat çəkir. Avropa Birliyi ölkələri və ABŞ-nin əksər ştatları hər il bu üsuldan faydalanır. Saatlar ilk dəfə 1908-ci ildə Böyük Britaniyada çəkilib. Rusiya isə ilk dəfə 1917-ci ildə yay vaxtına keçib. 1981-ci ildən isə saatların əqrəbi hər il dünyanın 110 ölkəsində geri çəkilir.
Yay vaxtına keçmək
Yay vaxtı və ya qış vaxtı Hər il oktyabrın son bazar günü dünyanın bir sıra ölkələrində saatları qış vaxtına keçirirlər. Qış vaxtına keçid müsbət iqtisadi effekt verir. Belə ki, bu qanunun tətbiq olunduğu 110 ölkənin hər birində, o cümlədən Azərbaycanda elektrik enerjisinin illik istifadəsinə 2 faizədək qənaət olunur. Bu qənaət eyni zamanda ekologiyaya da müsbət təsir göstərir. Çünki elektrik enerjisinin istifadəsini azaltdıqca, ölkələr, atmosferə atılan tullantıların miqdarını da azaltmış olur. Dünyanın bir sıra ölkələrində hər il martın son bazar günü 23 saat, oktyabrın son bazar günü isə 25 saat çəkir. Avropa Birliyi ölkələri və ABŞ-nin əksər ştatları hər il bu üsuldan faydalanır. Saatlar ilk dəfə 1908-ci ildə Böyük Britaniyada çəkilib. Rusiya isə ilk dəfə 1917-ci ildə yay vaxtına keçib. 1981-ci ildən isə saatların əqrəbi hər il dünyanın 110 ölkəsində geri çəkilir.

Значение слова в других словарях

благоро́дить ва́фельщик дава́й нако́лочка неучти́вость обе́денный подру́ливать те́мбровый штабс-капита́н корьево́й ми́ни-пека́рня осла́бнуть принуждённо сво́дник умолча́ние far-flung harmonogram hui masochist pongo shunpike кощунственный раскрутить расстрелять розоцветные