I
(Qax, Zaqatala)
qışda evin ortasında düzəldilən ocaq, kürsü. – Qişdə laxada yətmağın əyri ləzəti var (Qax); – Laxada od azdı (Zaqatala)
II
(Tovuz)
məc. çoxyeyən (adam)
III
(Qazax)
naqqa (balıq)
Calliandra laxa
Calliandra laxa (lat. Calliandra laxa) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin kalliandra cinsinə aid bitki növü.
Capsella laxa
Adi quşəppəyi (lat. Capsella bursa-pastoris) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin quşəppəyi cinsinə aid bitki növü.
== Botaniki xarakteristikası ==
Bir və ya ikiillik bitkidir. Milşəkilli kök sisteminə malikdir. Gövdəsinin uzunluğu 10-40sm, yarpaqlı, sadə və ya budaqlanan, səthi qabırğalı, çılpaq və ya zəif tüklü, çiçəkləri və yetişməmiş meyvələri olur. Kök üzərindəki yarpaqları uzunsov-neştərşəkilli, meyvələrinin bir tərəfi daralaraq üçbucağabənzər dişli girintili-çıxıntılı və ya lələyəbənzər bölümlüdür. Gövdəki yarpaqları növbəli, oturaq, girintili-çıxıntılı dişcikli və ya bütöv, zirvə yarpaqları isə getdikcə azalandir. Çiçəyinin quruluşu K4L4E4+2D1 bərabərdir. Meyvələri sıxılmış çəlləyəbənzər, tərsüçbucağabənzər və ya üçbucaq-ürəkşəkilli formalı, zirvədə isə dişli, uzunluğu 3-8mm, eni 2-5mm-dir. Zəif iyli, özünəməxsus acı dadlıdır.
Mentha laxa
Çəmən yarpızı (lat. Mentha arvensis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin nanə cinsinə aid bitki növü.
Nanə cinsinin Avrasiyada — Avropada, Qərbi və Orta Asiyada, Qafqazda, Hindistan və Nepalda yayılmış növüdür.
Əkin yerlərində, çəmənliklərdə, su hövzələri, çay, göl, arx və bataqlıq sahələri kənarında bitir.
Calamintha arvensis (L.) Garsault [Invalid]
Mentha agrestis Hegetschw. [Illegitimate]
Mentha agrestis Sole
Mentha agrestis var. subrotunda Schur ex Heinr.Braun
Mentha albae-carolinae Heinr.Braun
Mentha alberti Sennen
Mentha allionii Boreau
Mentha angustifolia Schreb.
Mentha anomala Hérib.
Mentha approximata (Wirtg.) Strail
Mentha arenaria Topitz
Mentha arguta Opiz
Mentha argutissima Borbás & Heinr.Braun
Mentha argutissima var. recedens Heinr.Braun
Mentha argutissima var.
Miconia laxa
Miconia laxa (lat. Miconia laxa) — melastomakimilər fəsiləsinin mikoniya cinsinə aid bitki növü.
Acacia laxa
Calliandra laxa (lat. Calliandra laxa) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin kalliandra cinsinə aid bitki növü.
Anemone laxa
Anemonastrum narcissiflorum (lat. Anemonastrum narcissiflorum) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin anemonastrum cinsinə aid bitki növü.
Persicaria laxa
Persicaria lapathifolia (lat. Persicaria lapathifolia) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin persicaria cinsinə aid bitki növü.
Polygonum lapathifolium L.
Polygonum persicaria var. lapathifolium (L.) Meisn.
Salvia laxa
Salvia ballotiflora (lat. Salvia ballotiflora) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin adaçayı cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Heterotipik sinonimləri ===
Salvia ballotiflora var. eulaliae Fernald
Salvia laxa Benth.
Carex saxatilis laxa
Carex acuta (lat. Carex acuta) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin topalaqkimilər fəsiləsinin cil cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Carex acuta f. prolixa (Fries) Sylven
Carex fuscovaginata Kük
Carex graciliformis V.I. Krecz.
Brassica rapa var. laxa
Şalğam-turp (lat. Brassica rapa) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Barbarea derchiensis S.S. Ying
Brassica amplexicaulis Hochst. ex A.Rich. [Illegitimate]
Brassica antiquorum H.Lév.
Brassica asperifolia Lam.
Brassica asperifolia var. esculenta Gren. & Godr.
Brassica asperifolia var.
Erythraea centaurium var. laxa
Kiçik qızılçətir (lat. Centaurium erythraea) — bitkilər aləminin acıçiçəklilər dəstəsinin acıçiçəkkimilər fəsiləsinin qızılçətir cinsinə aid bitki növü.
== Botaniki xarakteristikası ==
İkiillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 35-40 sm-dir. Kökü böyük olmayan, zəif inkişaf edən, gövdəsi düzqalxan, tək və ya bir neçə saylı, dördtilli, yuxarı hissəsi çəngəlşəkilli budaqlanaraq yuxarıya doğru istiqamətlənmişdir. Gövdədə yarpaqları qarşı-qarşıya, oturaq, uzunsov-neştərşəkilli, uzunluğu 3 sm, damarları yaxşı görünən, kök üstündə olan yarpaqları və çətiri vardır. Çiçəyin uzunluğu 1,5 sm, tünd-çəhrayı rəngli olub, çətirçəkilli-süpürgəvari hamaşçiçəkdir. Adətən ömrünün 2-3 ilində çiçəkləyir.
Gövdəsi yarpaqlı və çiçəkli olmaqla, düzqalxan, tək və ya budaqlanan, yaşıl və ya sarımtıl-yaşıl, çılpaq, oyuqlu, qabırğalı, uzunluğu 10-30 sm, qalınlığı isə 2mm-dir. Kökətrafı yarpaqları uzunsov-tərsyumurtaşəkilli, küt, əsasından daralmış, uzunluğu 4 sm, qalınlığı isə 2sm-dir. Yarpaqları oturaq, qarşı-qarşıya, uzunsov-neştərvari, itiuclu, bütövkənarlı, çılpaq, qalxanşəkilli-süpürgəvari, çiçəkləri isə çəhrayı-bənövşəyidir.
Anemone narcissiflora f. laxa
Anemonastrum narcissiflorum (lat. Anemonastrum narcissiflorum) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin anemonastrum cinsinə aid bitki növü.
Anemone narcissiflora var. laxa
Anemonastrum narcissiflorum (lat. Anemonastrum narcissiflorum) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin anemonastrum cinsinə aid bitki növü.
Laxar
Laxar (rus. лахар, ing. lahar) — vulkan materiallarının yağış suyu, kreyter gölünün suyu, yaxud vulkan yamacında qarın, və ya buzun ərinti suyu ilə qarışması nəticəsində əmələ gələn palçıq axını. İsti və soyuq L. ayrılır: isti L.-qaynar piroklastik məhsullardan əmələ gəlir, soyuq L.-püskürmə ilə bilavasitə əlaqəsi olma-yan kövrək vulkanik məhsullardan təşkil olunur.
Laxar brekçiyaları
Laxar brekçiyaları (rus. брекчии лахаровые, ing. lahar breccia, breccia volcanic mudflow) — püskürmə ilə eyni vaxtda baş verən palçıq axımı çöküntüləri; narın materiallarla sementləşmiş vulkan qırıntıları və qaymalarından təşkil olunur.
Mixail Laxanodrakon
Mixail Laxanodrakon (yun. Μιχαήλ Λαχανοδράκων) — Bizans sərkərdəsi və V Konstantin (hak. 741–775) hakimiyyəti dövründə ikonomaxiya tərəfdarı. O, ikonomaxist səylərinə görə yüksək vəzifəyə sahib olmuş, Frakisi femasının hakimi təyin edilmişdir. O, ixonofil əməllərə, xüsusilə də monastırlara qarşı sərt tədbirlər görmüşdür. Laxanodrakon həmçinin, 782-ci ildə vəzifəsindən azad edilənə qədər Abbasi xilafətindəki ərəblərə qarşı müxtəlif yürüşlər etmişdir. İmperiyadakı nüfuzunu geri qazanan Laxanodrakon 792-ci ildə, bulqarlara qarşı olan Markeli döyüşündə həlak olmuşdur.
Rochow, Ilse. Kaiser Konstantin V. (741–775). Materialien zu seinem Leben und Nachleben (German).