MASKA

сущ. маска:
1. специальная накладка с изображением человеческого лица, звериной морды и т.п. , надеваемая на лицо человека. Ayı maskası маска медведя
2. накладка на верхнюю часть лица с отверстиями для глаз, надеваемая для того, чтобы не быть узнанным. Qara maska taxmaq надеть чёрную маску
3. перен. притворство, скрывающее истинную сущность кого-л., чего-л.
4. скульптурное изображение лица человека или головы животного
5. гипсовый слепок с лица человека чаще умершего
6. предохранительная покрышка на лице. Əleyhqaz maskası противогазовая маска
7. накладка специального назначения на лицо или часть лица. Oksigen maskası кислородная маска, tənzif maskası марлевая маска
8. в косметике: слой наложенного на лицо крема. Yumurta maskası яичная маска
9. воен. приспособление для военной маскировки. Top üçün maska маска для орудия
◊ maskası altında nəyin под маской чего , maskasını atmaq сбрасывать, сбросить, скинуть маску, maska taxmaq надевать, надеть маску, maskasını yırtmaq kimin срывать, сорвать маску с кого , maska geymək носить маску (скрывать своё истинное лицо)
MASIRA
MASKALAMA
OBASTAN VİKİ
Maska
Maska — tanınmamaq və ya müdəfiyə məqsədi ilə üzə geyinilən əşya. Maska öz forması ilə çox vaxt üz cizgilərini təkrarlayır, gözlər üçün və nadir hallarda ağız və burun üçün dəliklərə malik olur. Qədim zamanlarda maskalar pis ruhlardan qorunmaq üçün istifadı edilirdilər. “Maska” sözü fransız dilində olan masque sözü vasitəsi ilə olan italyan sözü maschera və ya ispan sözü máscara sözlərindən törəmədir. Bu sözlər latın sözü olan mascus, masca (kabus) və ya ərəb sözü olan maskharah (təlxək) sözlərindən əmələ gəliblər. Maskalar müxtəli materiallardan düzəldirirlər: ağac, metal, gips, parça, dəri və s.
Cərrahi maska
Cərrahi maska ― Tibbi üz maskası olaraq da bilinən bir maska.Səhiyyə işçiləri tərəfindən səhiyyə prosedurları zamanı istifadə edilmək üçün hazırlanmışdır. İstifadəçinin ağzından və burnundan maye damcı və aerozollara tökülən bakteriyaları tutaraq xəstələrdə və müalicə işçilərində infeksiyaların qarşısını almaq üçün hazırlanmışdır.
Komik maska
Komik maska – eybəcərliyin müxtəlif zahiri səciyyəvi şəkillərini özündə cəmləşdirən üzlüklər. Qədim dövrün bir çox tamaşalarında aktyorlar belə maskalarda, üzlüklərdə çıxış edirdilər. Deyilənə görə, Esxilin əsərlərinin tamaşalarında 28 maska (üzlük) var imiş. Bu kimi üzlüklər, məsələn, sifətin yastılığını, alnın qısalığını, ağzın yekəliyini, dodağın qalınlığını və s. bu kimi fiziki naqislikləri ifadə edirdi. Lakin bu naqisliklər, Aristotelin dediyi kimi, insanda mərhəmət duyğusu oyatmır. Belə qədim maskalara, üzlüklərə Azərbaycan xalq teatrının inkişaf tarixində də təsadüf etmək olar, məsələn, keçəl və kosa maskaları. Əli Sultanlıya görə Azərbaycan xalq teatrında “kosa müəyyən bir üzlükdür (maskadır), hətta oyunda üzlüklə çıxış edir" . Belə tamaşalar səhnə adlana biləcək bir yerdə yox, küçə və meydanlarda səyyari şəkildə nümayiş etdirilib. Bu mərasimlərdə təkcə oyunbazlar, təlxəklər, hoqqabazlar yox, bu və уa digər dərəcədə hamı deyib-gülür, zarafatlaşır və "oynayır".
Maska (informatika)
Maska(ing.mask, ru.маска)- Proqramlaşdırmada: qiymətin müəyyən bitlərinin seçmə yolu ilə götürülməklə əks etdirilməsi və ya göstərilməsi üçün istifadə olunan ikilik qiymət. Maskanın qoyulması, maskanın və verilənlərin qiymətinin münasibətini göstərən aşağıdakı məntiqi operatorlar vasitəsilə yerinə yetirilir: VƏ (AND), VƏYA (OR), EYNİ DEYİL (NOR), DEYİL (NOT).Məsələn, 00111111 maskası VƏYA operatoru ilə birlikdə istifadə olunduqda verilənlər qiymətində iki yuxarı biti silir, ancaq qalan bitlərə təsir etmir. Bax: LOGIC OPERATOR, MASK BIT. Rəsm proqramlarında: altda olan bir obyektin görünüşünə nəzarət etmək üçün üzərində dəlik olan obyektin yaradılması. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Maska (film, 1994)
Maska – Dark Horse Comics tərəfindən nəşr olunan və Maska komiksinə əsaslanan, ABŞ superqəhrəman komediya filmİ. Ssenarisi Maykl Fellona məxsus, prodüseri Bob Enqlman olan və rejissoru Çarles Rössel olan bu film 1994-cü ildə istehsal olunmuşdur. Maska franşizasının bu filminin ilk hissəsində baş rolları Cim Kerri, Piter Riqert, Piter Qrin , Emi Yazbek, Riçard Ceni və Kameron Dayz canlandırır. Kerri onu alter eqosunu dəyişən sehrli bir maskanı tapan bank məmuru Stenli Epkessin rolunu canlandırır. Maska, nadinc bir obraz kimi təsvir olunur. Sonra o supergücləri ilə superqəhrəman olur, lakin Qanqster Doryan Tayrell, maskadan istifadə etmək niyyətində olduqda mafiya tərəfindən onun qəhrəmanlığı sonlandırılır. Film 29 iyul 1994-cü ildə New Line Cinema tərəfindən nəşr olunub və ticari bir uğur qazanıb. Film 18–23 milyon $ büdcəyə məxsuskən, 351 milyon $-dan çox qazandı. Buna görə film Supermendən sonra komiks üzərində qurulan ikinci ən gəlirli film oldu. 1990-cı ilin əsas aktyoru olmaq Kerrinin nüfuzunu möhkəmləndirdi. Bununla da, o Dayzı aparıcı xanım kimi təyin etdi.
Afrika maskalı alabayquşu
Afrika maskalı alabayquşu (lat. Phodilus prigoginei) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin bayquşkimilər dəstəsinin alabayquşlar fəsiləsinin maskalı alabayquş cinsinə aid heyvan növü.
Aqostino Maskardi
Aqostino Maskardi (it. Agostino Mascardi; 2 sentyabr 1590, Sarsana[d], Liquriya – 1640[…], Sarsana[d], Liquriya) — İtaliya ritorik, tarixçi və şairi. == Həyatı == Aqostino Maskardi indiki İtaliyanın Sarsana şəhərində anadan olmuş, Romada təhsil alaraq Yezuitlər ordeninə qoşulmuşdur, lakin 1617-ci ildə oradan qovulmuşdur. Bu dövrdə o, Este sülaləsi üçün işləmişdir. Fəaliyyətinə davam edən Maskardi hüquq elmləri dərəcəsi almış, həmçinin əhəmiyyətli siyasi və dini şəxsiyyətlərin katibi olaraq bir neçə vəzifədə çalışmışdır. Maskardinin yazısı onu kameraman təyin edən Papa VIII Urbanın diqqətini çəkdi. Papa 1628-ci ildə ona Sapiensa Kollecində Ritorika üzrə professou vəzifəsini vermişdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Vasillov, M. "Rhetoric and Fragments of a High Baroque Art Theory". Marsyas (20). 1979–1980: 17–31.
Atatürk maskası (İzmir)
Atatürk maskası (türk. Atatürk Maskı) — İzmir şəhərində müasir Türkiyənin qurucusu Mustafa Kamal Atatürkün başı formasında beton relyefdən düzəldilmiş heykəl. O, tarixi Kadifekale qalasının cənubunda yerləşir. Onun üzərində işlər 2009-cu ildə tamamlanmışdır. 42 m yüksəklikdə olan Atatürk Maskası Türkiyənin ən yüksək relyef heykəlidir və dünyada onuncu yüksək relyef heykəldir. Meşələr üzərində qurulmuş və ABŞ-da yerləşən Raşmor dağından fərqli olaraq dağın yamacına həkk olunmayıb. Daha dəqiq təsvir etmək üçün dağ kosmik truss sistemini ehtiva edən polad konstruksiyasından ibarətdir. Tamamlanma işləri üç il çəkən maska, Braziliyanın Rio-de-Janeyrodaki İsa Məsihin heykəlindən daha yüksəkdədir.Hava və iqlimin dağıdıcı təsiri ilə əlaqədar təmirçilər kömək üçün təcrübəli alpinistlərə müraciət etmişdilər, çünki kran abidənin bəzi yerlərinə qalxa bilmirdi.
Cuzeppe Maskati
Cuzeppe Maskati (it. Giuseppe Moscati; 25 iyul 1880 — 12 aprel 1927) — Roma-Katolik kilsəsi tərəfindən ölümündən sonra müqəddəs kimi xeyir-dualanmış, italyan həkimi, alimi, Neapol xəstəxanasının baş həkimi, Neapol universitetinin professoru. Cuzeppe Maskati 25 iyul 1880-ci ildə Kampaniya (İtaliya) regionunun Benevento şəhərində çoxuşaqlı imkanlı bir ailədə (doqquz uşaqdan altıncısı) dünyaya gəlmişdir. Onun atası adlı sanlı vəkil olmuşdur. O, 4 yaşındaikən ailəsi Neapola köçür və o, ömrünün axırına qədər orada yaşayır. 1889-cu ildə Viktor Emmanuil litseyinə daxil olaraq, sonra Neapl universitetinin tibb fakultəsində təhsil almış, 1903-cü ildə doktor dərəcəsilə onu bitirmişdir. Neapol xəstəxanasında praktika keçməyə başlayır. 1906-cı ildə Vizuvi vulkanının püskürməsi zamanı ona Torro-del-Qreko xəstəxananın evakuasiyasını tapşırırlar. O, öz həyatını təhlükəyə ataraq bütün xəstələri xilas edir. 1908-ci ildə onu Neapol universitetinin fizioloji kimya kafedrasına assistent təyin edirlər.
Hippokrat maskası
Hippokrat maskası (lat. facies Hippocratica) — qarın boşluğu orqanlarının ağır xəstəliyi, orqanizmin tükənməsi, xroniki yuxusuzluğun əlamətidir. Ölümün yaxınlaşdığını bildirən əlamətlərdən biri hesab olunur.Əsas əlamətləri: batıq gözlər,solmuş yanaqlar, soyuq tərlə örtülmüş göyümtül-solğun dəri.
Komik maskalar
Komik maska – eybəcərliyin müxtəlif zahiri səciyyəvi şəkillərini özündə cəmləşdirən üzlüklər. Qədim dövrün bir çox tamaşalarında aktyorlar belə maskalarda, üzlüklərdə çıxış edirdilər. Deyilənə görə, Esxilin əsərlərinin tamaşalarında 28 maska (üzlük) var imiş. Bu kimi üzlüklər, məsələn, sifətin yastılığını, alnın qısalığını, ağzın yekəliyini, dodağın qalınlığını və s. bu kimi fiziki naqislikləri ifadə edirdi. Lakin bu naqisliklər, Aristotelin dediyi kimi, insanda mərhəmət duyğusu oyatmır. Belə qədim maskalara, üzlüklərə Azərbaycan xalq teatrının inkişaf tarixində də təsadüf etmək olar, məsələn, keçəl və kosa maskaları. Əli Sultanlıya görə Azərbaycan xalq teatrında “kosa müəyyən bir üzlükdür (maskadır), hətta oyunda üzlüklə çıxış edir" . Belə tamaşalar səhnə adlana biləcək bir yerdə yox, küçə və meydanlarda səyyari şəkildə nümayiş etdirilib. Bu mərasimlərdə təkcə oyunbazlar, təlxəklər, hoqqabazlar yox, bu və уa digər dərəcədə hamı deyib-gülür, zarafatlaşır və "oynayır".
Kədər maskası
Kədər maskası —— SSRİ-da siyasi repressiya qurbanı olanlara həsr olunmuş Maqadanda yerləşən memorial abidə. Nəzərdə tutulan "Kədər üçbucağı" abidələrindən birincisi. "Kədər üçbucağı"na aid olan ikinci abidə isə 2017-ci ildə Yekaterinburq ətrafında qoyulub. == Abidənin tarixi == 1990-cı ilin yayında ABŞ-də yaşayan heykəltaraş Ernst Neizvestnıy Maqadana gəlir. O özü ilə 1930–1950-ci illərdə stalin repressiyalarının qurbanlarının xatirəsinə həsr olunmuş abidənin eskizlərini gətirərək burada nümayiş etdirir. Nəzərdə tutulurdu ki heykəltaraş tərəfindən düşünülən "Kədər üçbucağı" (Maqadan, Vorkuta, Yekaterinburq) abidələrindən ilki Maqadanda ucaldılacaq. 23 iyul 1990-cı ildə Maqadan şəhər icraiyyə komitəsi Maqadanda Stalin repressiyaları qurbanlarına memorial abidənin ucaldılması ilə bağlı qərar verir. Memorialın mərkəzi abidəsi sol gözündən kiçik maskalar şəklində göz yaşı axan insan üzünə bənzədilib. Sağ göz isə dəmir barmaqlıqlı pəncərə formasında düzəldilib. Abidənin arxa tərəfində isə standart olmayan xaçın altında bürüncdən düzəldilmiş ağlayan qadın heykəli var.
Kəskin olmayan maskalama
Kəskin olmayan maskalama –( eng.unsharp masking ) tonal keçidlərin kontrastlığını gücləndirmək hesabına böyük kəskinliyə nail olmaq üçün fotoqrafik görüntünün işlənməsi üsulu. Peşəkar iş üçün nəzərdə tutulmuş proqram məhsullarının əksəriyyətində bu texnika gerçəkləşdirilib. Bu üsuldan lentli fotoqrafiyada da istifadə olunurdu. Ancaq XX əsrin başlanğıcında böyük zəhmət tələb edən bu işin nəticəsi, görüntülərin emalının müasir üsullarından istifadənin nəticələri ilə müqayisə oluna bilməz. Doğrusu, kəskin olmayan maskalama görüntünün kəskinlik dərəcəsini yüksəltmir. O, görüntünün yaradılması prosesinin müxtəlif mərhələlərində (çəkiliş, darama, ölçünün dəyişdirilməsi, poliqrafik canlandırma) itirilmiş detalları bərpa etmir. Kəskin olmayan maskalama görüntünün elə hissələrində lokal kontrastlığı gücləndirir ki, həmin hissələrdə əvvəldən rəngin dərəcələrinin kəskin dəyişiklikləri var idi. Bunun nəticəsində görüntü vizual olaraq daha kəskin qəbul olunur. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Maskalı alabayquş
Maskalı alabayquş (lat. Phodilus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin bayquşkimilər dəstəsinin alabayquşlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Bu cinsə 2 növ daxildir və bu növlərə yalnız Cənub-Şərqi Asiyada rast gəlinir.
Maskalı beşlər
Maskalı beşlər intiqam arxasında (film, 2005)
Maskalı beşlər: Kipr (film, 2008)
Maskalı Beşlər: Kipr — 2008-ci il istehsalı, Türkiyə komediya filmi. Baş rollarda Mehmet Əli Ərbil, Şafak Sezer, Pəkər Açıqalın, Dəniz Ağqaya, Səray Səvər, Hakan Ural, Məlih Əkənər, Cengiz Kiçikayvaz və Atilla Sarıhan çəkilmişdir. Şimali Kipr Türk Respublikası və Türkiyədə istehsal olunan filmin çəkimləri beş həftəyə ərsəyə gəlmişdir. == Mövzu == Gülməli bir qrup olan Maskalı beşlər bədbəxt keçirdiyi günlərindən sonra pisliyin daşın atır və ticarətlə məşğul olurlar. Oğru dünyasının əsas adlarından olan Roki Səlimə (Mehmet Əli Ərbil) əla bir təklif gəlir. Kiprdə bir qumarxana talan edəcəklərdi. Bir araya gələn qrup Kiprə gedirlər. Əməliyyat üçün etdikləri planlar və oğurluq təşəbbüsləri qrupu çox gülməli vəziyyətlərə salacaqdır.
Maskalı beşlər: İraq (film, 2006)
Maskalı beşlər: İraq — Murad Aslanın rejissoru olduğu, 2006-cı ildə çəkilən Türkiyə komediya filmi. == Mövzu == Kərkük-Yumurtalıq Neft Boru xətti işləmir. ABŞ ordusu İrak neftini ayrı xətlə öz xeyrinə daşıyır. Bu məsələ beş türk gəncini düşündürür. Bu xətti bərpa etsinlər, əvəzində İstanbulun ən yaxşı məhəllələrində benzindoldurma məntəqəsi açsınlar. Sən saydığını say...
Maskalı beşlər intiqam arxasında (film, 2005)
Maskalı beşlər intiqam arxasında (türk. Maskalı Beşler İntikam Peşinde) — 2005-ci il istehsalı Türkiyə komediya filmi.
Maskalı göydimdik
Maskalı göydimdik (lat. Nomonyx) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Maskalı iquanlar
Maskalı iquanlar (lat. Leiocephalidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
Maskaron
Maskaron (fr. mascaron, bəzən fr. macaron) it. mascherone — "böyük maska" Mascaron — dekorativ element, adi "maska" anlayışından fərqli olaraq, memarlıq və ya digər məkan mühitinə daxil olan təsvir deməkdir. Bir qayda olaraq, bu mifoloji personajın və ya mifik məxluqun maskasının, tağın ya sandrikin açardaşına qoyulmuş və ya pəncərənin ya qapının platbandına yerləşdirilmiş qorelyef təsviridir. Maskaronlar, qorxulu qarqoyllardan fərqli olaraq, komik, neytral və ya romantik ola bilər. Memarlıqdan əlavə, maskaronlar sənət və sənətkarlıqda istifadə olunur: gəmilərdə, boşqablarda; İtalyan İntibahının, Flamand Barokkosunun, XIV Lüdovikin fransız "böyük üslubu"nun və Regency üslubunun rəsmlərində və ornamental oymalarında. Maskaronlar, herms, telamonlar kimi, Renessans və Barok mebellərini bəzəyir. Fəvvarələrdə relyef və heykəltəraşlıq maskaronları su şırnaqları kimi istifadə olunur. Yaxın forma protomdur (heyvanın bədəninin ön hissəsi).
Maskarpone
Maskarpone (it. Mascarpone) — İtalyan pendir olan Maskarpone limon turşusu və ya sirkə turşusu ilə laxtalanmış krem ilə hazırlanır.Denaturasyondan sonra, süd zərdabı basaraq və ya yaşlanma olmadan çıxarılır.Maskarponeni krem, tartarik turşusu, limon turşusu və ya hətta limon suyu istifadə edərək, istehsal etmək olar.Maskarpone südlü ağ rənglidir və asanlıqla yayılır. İxtisası olduğu İtaliyanın Lombardiya məntəqəsində, müxtəlif yeməklərdə istifadə olunur. Müasir Tiramisunun əsas tərkib hissəsi dir.
Maskasız sima
Maskasız sima (ing. The Naked Face) — Sidni Şeldonun 1970-ci ildə yazdığı romandır.
Maskat
Maskat (ərəb. مسقط‎, ing. Muscat) — Omanın paytaxtı və ən böyük şəhəri. Maskat quberniyasının (mintaki) inzibati mərkəzi. 2010-cu il məlumatına görə əhalisi 650 min nəfərdir. == Coğrafiyası == Oman körfəzində yerləşir. Günəşli bölgə adlanan şəhərətrafı yaşayış məntəqələri ilə birlikdə ərazisi 1500 км². == İqtisadiyyatı == 1970-ci il modernləşdirilməsindən sonra şəhər infrastrukturu sürətlə inkişaf edir. Şəhər üç yerə bölünür : Qərbi Maskat, Mərkəzi Maskat və Şərqi Maskat.
Maskatın fəthi
Maskatın fəthi — Admiral Piri Rəisin komandanlığı altında Osmanlı ordusunun və donnanmasının hərbi əməliyyatı. Ədənin alınması ilə yanaşı, Osmanlı-Portuqaliya müharibəsi (1538-1557) müharibəsi zamanı əsas hadisələrdən biri. Piri rəisin komandanlığı altında olan bu qələbə Portuqaliyanın Hind okeanın şimal-qərb sahilində möhkəmlənməsinin qarşısını aldı. == Tarixi == XV əsrin sonlarındakı böyük coğrafi kəşflər, Portuqaliya zadəganlarının və ticarət elitassının güclü fəaliyyəti nəticəsi Portuqaliya dəniz imperiyasının yaradılmasına səbəb oldu. İnfant Gəmiçi Henri tez-tez Portuqaliya imperiyasının qurucusu olaraq adlandırılır. Onun himayəsi altında Portuqaliyalı dənizçilər, Afrika ətrafında dəniz yolu ilə Hindistana çatmaq istəyən yeni torpaqlar kəşf etməyə başladılar. 1497–1499-cu illərdə, Afrika sahilini dolanan Vasko da Qama komandanlığında dörd gəmidən ibarət bir donnanma Hindistan sahillərinə çatdı. Portuqallar onun sahilində bir neçə ticarət məntəqəsi qurdular. Hind okeanında portuqallar Misir Məmlüklərinin maraqları ilə toqquşdular. Bu da Portuqaliya-Misir müharibəsinə gətirib çıxardı.

Digər lüğətlərdə

Зазерка́лье мелоди́чный переобразо́вывать помпаду́рский телесериа́л токсеми́я трапезная ша́йка бронзиро́вка принц проре́живать рентгенографи́ческий Ankara dark rays duty en tous cas greedy Luxemburg overfly perovskite time measure мохнатый несвязно обеспечиваться прыщавый