Mund

der; -(e)s, -¨er ağız; damaq; halt den ~! ağzını yum!, kəs səsini!; j-m nach dem ~e reden kiməsə yaltaqlanmaq; kein Blatt vor den ~ nehmen açıq demək, heç nəyi gizlətməmək; den ~ nicht aufmachen danışmamaq, susmaq, dinməmək; mach doch den ~ auf! sən də danış!, səndə bu haqda bir söz de!;den ~ voll nehmen özündən dəm vurmaq, öyünmək; von der Hand in ~ leben qənaətlə keçinmək, güc-bəla ilə dolanmaq
Mumps
Mundart
OBASTAN VİKİ
Mund döyüşü
Mund döyüşü — Qədim Romada vətəndaş müharibəsinin gedişində, e.ə.45-ci il 17 martda müasir İspaniyanın cənubunda yerləşən Mund vadisində Qay Yuli Sezarın respublikaçılara qarşı son döyüşü. E.ə.49–45-ci illərdə Qədim Romada baş vermiş vətəndaş müharibəsinin sonlarında İspaniyada, Pompeyin oğlanları Qney və Sekstə qarşı müharibələr gedirdi. Qay Yuli Sezarın canişini Kassi Lonqinin İspaniyadakı özbaşnalığından narazı olan yerli əhali də Pompeyin oğlanlarına köməklik göstərirdilər. Mund şəhəri yaxınlığında e.ə.45-ci il 17 martda baş vermiş həlledici döyüşdə Sezar qələbə qazandı. Pompeyin böyük oğlu Qney bu döyüşdə həlak oldu. Mund döyüşü Pompeyin tərəfdarlarına qarşı Sezarın son döyüşü idi. Sezarın son döyüşü Y. Həsənov. Qədim Roma tarixi. Bakı, 1975, səh.161 Appian. Roma tarixi:Vətəndaş müharibələri(II, 103–105).
Anima mundi
Anima mundi — yəni dünyanın saf, səmavi ruhu. Antik filosoflara görə təbiətin hər yanına nüfuz etdiyi irəli sürülmüşdür. Fikrin Platon ilə ortaya çıxdığı deyilsə də, qavramın kökəninin daha antik olduğu və ilk dəfə bəzi şərqli filosofların sistemlərində irəli sürüldüyü iddiası da vardır. Stoaçılara görə, o bəşəriyyətdəki tək mühüm, həyati gücdür. Bənzər qavramlara Parakelsus kimi hermetik filosoflar və daha sonra Fridrix Şellinq (1775–1854) də sahib olmuşdur. Anime mundi termini Ökult terminologiyasının termini olub, dünyanın tamamilə canlı varlıq olduğu qavramını dilə gətirmək üçün "Dünya canı" anlamında isifadə edilir. Latıncadan da tərcüməsi bu mənaya gəlir. Basilius Valentinusun "dünya ölü bir vücuddan ibarət deyildir" sözü ilə bildirdiyi Anima mundi Okultistlərin ardından Teozoflar tərəfindən də qəbul edilmişdir. Bu qavramı qəbul edən düşüncəyə görə, insan bədənində olduğu kimi Anime mundinin bədənində də sinir sistemi, hərəkət sistemləri, nəfəs sistemi mövcuddur. Anima mundinin insan varlığında olduğu kimi ruh, sübtil bədən və maddi bədən olaraq üçlü quruluşa sahib olduğu qəbul edilir.
Disarmonia Mundi
Disarmonia Mundi — İtaliyanın Turin şəhərində yaranan metal musiqi qrupu. Qrup 2000-ci ildə Ettore Rigotti tərəfindən yaradılmışdır. 2001-ci ildə ilk studio "Nebularium" adlı albomlarını çıxartdılar,bu albomu Ettore Rigotti öz evində yazmışdır. "Nebularium" albomu Rusiyada geniş surətdə satılmağa başlandı.Daha sonra Scarlet Records şirkəti ilə müqavilə imzalıyan Disarmonia Mundi 2004-cü ildə "Fragments of D-Generation" adlı ikinci studio albomlarını buraxdı.
El Mundo
El Mundo — 1989-cu ildə yaranan İspaniya qəzeti.
Euseius mundillovalis
Euseius mundillovalis (lat. Euseius mundillovalis) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin euseius cinsinə aid heyvan növü.
Mundu
Mundu (fr. Moundou) — Loqon çayının sahilində yerləşir, Çadın ikinci böyük şəhəridir. Bu şəhərdə gəzə biləcəyiniz "Premiyer Musee du Loqon Coğrafiya Muzeyi"dir. Muzeydə Çad əl sənətlərini və heyvan dərilərini sərgiləyirlər.
Nuk mundem pa ty
It's All About You (azərb. Mən sənsiz yaşaya bilmirəm‎) — Albaniyanı 2010 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil etmiş mahnı. Mahnını Yuliana Paşa ifa etmişdir. Mahnının bəstəkarı Ardit Gjebrea, sözlərinin müəllifi isə Ardit Gjebrea və Pirro Çakodur.
Protea mundii
Protea mundii (lat. Protea mundii) — proteyakimilər fəsiləsinin proteya cinsinə aid bitki növü.
Salvator Mundi
Dünyanın xilskarı (isp. Salvator Mundi) — Məşhur rəssam Leonardo da Vinçinin əsəri. Leonardo da Vinçi "Salvator Mundi" rəsmini 1506–1513-cü illərdə Fransa kralı XII Lüdovik üçün çəkib. XVII əsrdə əsərin sahibləri İngiltərə kralları I Karl və II Karl olub. Ancaq əsər XIX əsrin ikinci yarısında itib. Uzun müddət bu əsərin Leonardo da Vinçinin şagirdlərindən birinə məxsus olduğu ehtimal edilsə də, restavrasiyadan sonra mütəxəssislər əsərin dahi rəssama məxsus olduğu qənaətinə gəliblər. Əvvəllər "Salvator Mundi"nin sahibi amerikalı bir diller olmuşdur. Əsərin 2011-ci ilin noyabrında London milli qalereyasında auksiona çıxarılması gözlənilirdi. "Salvador Mundi" 2017-ci ilin noyabrında "Kristis" auksionunda 450 milyon dollara satılmaqla, ən bahalı rəsm əsəridir. Ən bahalı rəsm əsərlərinin siyahısı Qiyməti 201 milyon dollar olan portret!
Munda dilləri
Munda dilləri Hindistanda təxminən doqquz milyon insanın ana dil olaraq danışdığı, Mərkəzi Hindistan və Şərqi Hindistandan Banqladeşə qədər bir-biri ilə sıx əlaqəli qohum dillərin daxil olduğu dil qrupudur. Tarixdə onlara kolar dilləri adı ilə də adlandırılmışdır. Onlar Avstriya-Asiya dil ailəsinin bir qolunu təşkil edir Yə. əni Mon və Kxmer dilləri krlə, Vyetnam dili ilə, eləcə də Tayland və Laosdetnik akı azana lıq dilləri və Cənubi Ç etnikinin alarınzana dilləri olan lıq manq dilləri ilə daha yaxınqohumdurlarrlər. Bhumic, Ho, Mundari və Santali geniş yayılmış Munda dilləridir. Ailə ümumiyyətlə iki qola bölünür: Jharkhandın Çota Naqpur Yaylasında danışılan Şimali Munda əsasən Chhattisgarh, Odişa, Qərbi Benqal və Banqladeşdə yayılmışdır. Cənubi Munda qolu isə Odişanın mərkəzində və Andhra Pradeş ilə Odişa arasındakı sərhəddə danışılır. Santali dilinin ən çox danışdığı və Hindistanda rəsmi dil kimi tanınan Şimali Mundada qrupununa daxildir. Bu səbəbdən də Şimali qrupunda Cənubi Munda ilə müqayisədə iki dəfə çox danışan sayı var. Danışanların sayına görə Santalidən sonra Mundari və Ho dilləri sonra isə Korku və Sora dilləri gəlir.
Sic transit gloria mundi
Sic transit gloria mundi — "dünyanın şöhrəti belə keçir" mənasını verən latınca ifadə. Bu ifadə 1409-cu il (V Aleksandrın tacqoyma mərasimində istifadə edildiyi zaman) və 1963-cü illər arasında papanın tacqoyma mərasimlərində istifadə edilmişdir. Yeni seçilmiş papa öz sedia gestatorunda (mərasim taxtı) Müqəddəs Pyotr bazilikasının müqəddəs mərasimindən çıxış edərkən yürüş üç dəfə dayandı. Hər dəfə bir papanın mərasim ustası əlində gümüş və ya mis qamış tutaraq, yanan kətan yedəyində papanın qarşısında diz çökərdi. Ardıcıl olaraq üç dəfə parça yanan kimi o, yüksək və kədərli səslə deyirdi: "Pater Sancte, sic transit gloria mundi!" (“Müqəddəs Ata, dünya şöhrəti belə keçir!”). Papaya ünvanlanan bu sözlər həyatın keçici təbiətini və yer üzündəki şərəflərin xatırladıcısı olaraq xidmət etdi. İfadənin bir forması Tomas Kempisin 1418-ci ildə Məsihin Təqlidi adlı əsərində meydana çıxdı: "O quam cito transit gloria mundi" ("Dünyanın izzəti necə də tez keçib gedir"). İdiomatik kontekstlərdə bu ifadə "şöhrət keçicidir" mənasında istifadə edilmişdir. Amerikalı şair Emili Dikinsonun ilk nəşr olunan şeiri "Sic Transit Gloria Mundi" adlanırdı. İngilis illüstratoru Corc Kruikşank tərəfindən 1819-cu ildə çəkilmiş qravürü "Dənizçilərin Tərəqqi: Sic transit gloria mundi" adlanır.