mayeləşdirilmiş qazların (propan, butan, amonyak və s.) daşınmasında istifadə olunan gəmi. Qaz sisternlərdə özünün qaynama temperaturuna bərabər tempe
Yer qabığında süxurları qazma aləti ilə dağıtmaqla quyu, lağım və ya şaxta lüləsinin qazılması prosesi
qazmada işlədilən alət. Qazma baltası, qazma ştanqı, genəldici və s. – qazma alətidir.
qazma zamanı quyu dibində süxuru mexaniki dağıdan qazma alətinin əsas elementi. Bir qayda olaraq qazıma kəmərinin ucuna bərkidilir, qazma qurğusunun y
bax: Qazıma baltası.
neft və qaz quyularının qazılmasında işlədilən xüsusi borular. Suxurdağıdan aləti quyuya endirmək və qaldırmaq, fırlanma hərəkətini ötürmək, baltaya d
quyuların qazılmasında qazma alətini, quyudibi mühərikləri və qoruyucu boruları quyuya endirib-qaldırmaq, həmçinin qazma prosesində aləti asılı vəziyə
bax: Qazma qurğusu.
dənizin dərinliyinin 100-200 m. olan yerlərində struktur-axtarış, dərin kəşfiyat işləri aparmaq, həmçinin çox dərin akvatoriyalarda dənizdibi süxurlar
quyuların qazılması üçün avadanlıq kompleksi. Qazma üsularına müvafiq olaraq növlərə ayrılır: fırlanma, vibrasiya vurma və s
bax: Gili məhlul.
qazıma gəmisinin mərkəzində olan açıq oyuq (oradan bilavasitə dənizdə qazıma işləri aparılması üçün istifadə olunur)
bax: Turbobur.
bax: Korataj.
bax: Karotaj.
neftin distiləsində və ya sənaye qazlarını tərkib hisələrinə ayırdıqda maye halında alınan yüngül karbohidrogenlər qarışığı
qaz– turbin mühəriki ilə işləyən gəmi.
qaz – turbin mühəriki ilə işləyən lokomativ.
neftin distiləsində kerosin fraksiyası ilə yüngül yağ fraksiyaları arasında alınan məhsul 200-4000C temperatur arasında qaynayır
qazın təzyiqini, ondan təhlükəsiz istifadə üçün lazımi səviyəyə qədər alçaldan stansiya.
sənaye qazlarının tərkibindəki qatışıqların təmizlənməsi. Qazı sənayedə mexaniki, elektrik və fiziki-kimyəvi üsularla təmizləyirlər
qədim çay dərələrinin linzavari qumlu çöküntülərindəki neft-qaz yatağı.
polad boru kəməri; yeni qazılmış neft quyularının divarlarını bərkitmək, onu süxur təzyiqindən qorumaq, neftli, sulu, qazlı layları bir-birindən ayırm
neft geologiyasında qaz, neft, su və palçıq xaric edən konus formalı kiçik çalalar. Bu cür Q.-lar palçıq vulkanlarının yayıldığı sahələrdə daha çox ol
neftin distiləsi prosesində yanacaq və yağ fraksiyaları çıxarıldıqdan sonra qalan (neftə görə 15-30%) özlü qara kütlə
qumun gili, karbonatlı və silisiumlu materialarla sementləşməsindən əmələ gələn çökmə süxur. Q. neft, qaz və yeraltı suların kolektor süxurlarındadır
Yer səthində mexaniki vasitələrlə qazılan, diametri uzunluğundan dəfələrlə kiçik olan silindrik gövdə
bax: Sementlənmə.
bax: Yeraltı təmir.
tamamlanmış quyuya bərpaedici və təmizlik işləri aparmaq məqsədilə təkrar müdaxilələr.
buruq qüləsinin üstündə işləyən, buruğ briqadasının üzvü.
meyenin və ya qazın nizamlı axını; bu zaman maye (qaz) sanki axın istiqamətinə paralel laylarla hərəkət edir
qalınlığı yayılma sahəsindən dəfələrlə az olan və iki təqribi paralel səthlə (üstdəki tavan, altdakı daban adlanır) hüdudlanan, eyni tərkibli geoloji
lay və mədən təzyiqinin təsiri ilə gərgin halda olan maye, qaz və layın elastiklik enerjisi. Yataq quyu vasitəsilə açıldıqda L
iki su keçirməyən süxur arasındakı layda olan və ya cərəyan edən sular adətən təzyiqli olur. Neft geologiyasında neft yataqlarında rast gələn sulara d
neft və qaz yataqlarında maye və qazın məruz qaldığı təzyiq. Neftli, qazlı və sulu layların enerjisini xarakterizə edən mühüm amil
metrik ölçü sistemində həcm və tutum vahidi. 111. = 1dm3 . kimi qəbul olunub.
yanar qazları çıxarılan yerdən işlədici məntəqələrə nəql etmək üçün boru kəmərləri və köməkçi qurğular kompleksi
nefti çıxarıldığı yerdən uzaq məsafədə yerləşən emal yerlərinə nəql etmək üçün kompleks qurğu. M.N.k
neft və qaz quyularının şaqula nisbətən müəyən bucaq altında qazılması. M.Q.- dən sahənin relyefi şaquli qazma üçün əlverişli olmadıqda, yəni neft və
qazılan quyunun dibində qazma nəticəsində qalan metal əlavələrin təmizlənməsi üçün nəzərdə tutulmuş qurğu
ştanqlı neft nasosunun intiqalı; mühərik valının fırlanma hərəkətini neft nasosu plunjerinin şaquli irəli-geri xəti hərəkətinə çevirmək, neft nasosunu
filtirat və neft məhsuları axarını bir neçə kanala bölüşdürməyə imkan verən klapan boru sistemi.
maye və qazların təzyiqini ölçmək üçün cihaz.
neftdən distilə yolu ilə benzin, liqroin, kerosin və dizel yanacağı fraksiyaları çıxarıldıqdan sonra qalan qalıq
tərkibində kükürd atomları olan az çəkili molekul birləşmələri.
rəngsiz və iysiz qazdır. –164,50C-də mayeləşir, -18-2,50C-də donur. M. neftlə birlikdə yerdən çıxan qazların (34- 40%) əsas komponentidir
yer altından kimyəvi xamal, filiz və s. faydalı qazıntı çıxaran sənaye müəsisəsi.
Yer təkindən faydalı qazıntıların çıxarılması proseslərini əhatə edən elm və texnika sahəsi. XIX əsrin 2-ci yarısından neft, XX əsrin əvəlindən isə tə