paytaxt

Paytaxt — Dövlətin və ya dövlət daxilində muxtar ərazinin inzibatı mərkəzi olan şəhər Paytaxt sözü fars dilindən gəlir. Taxt sözünün bir mənası "şahlıq" deməkdir. Fars dilində sözün sinonimi təxtgah (taxtın yeri) kəlməsidir. Sözün mənası "şahın oturduğu yer" deməkdir.

Paytaxt: Əbdülhəmid (türk. Payitaht Abdülhamid) — 24 fevral 2017 – 4 iyun 2021-ci il tarixləri arasında TRT 1-də yayımlanmış Türkiyə teleserialı. Serial 34-cü Osmanlı sultanı və 113-cü İslam xəlifəsi II Əbdülhəmidin hakimiyyəti dövrünü anladır (1876-1909). Bülent İnal — II Əbdülhəmid Özlem Conker — Bidar Qadınəfəndi Can Sipahi — Mehmed Əbdülqadir.

Paytaxt: Əbdülhəmid (türk. Payitaht Abdülhamid) — 24 fevral 2017 – 4 iyun 2021-ci il tarixləri arasında TRT 1-də yayımlanmış Türkiyə teleserialı. Serial 34-cü Osmanlı sultanı və 113-cü İslam xəlifəsi II Əbdülhəmidin hakimiyyəti dövrünü anladır (1876-1909). Bülent İnal — II Əbdülhəmid Özlem Conker — Bidar Qadınəfəndi Can Sipahi — Mehmed Əbdülqadir.

Seul Paytaxt Bölgəsi(SCA), Sudoqvon (Koreya dili: 수도권; Hança: 首都圈; RR: Sudogwon) və ya Qyonqqi regionu (Koreya dili: 경기 지방; Hança: 京畿地方; RR: Gyeonggi Jibang) — Seul, İnçxon və Kyonqido daxil olan, Cənubi Koreyanın şimal-qərbində yerləşən bir metropoliten ərazisidir. 25 milyon əhalisi(2017-ci ilə görə) ilə dünyada 5-ci ən böyük metropoliten ərazisi yerini tutur. Sahəsi 11704km²(4519 kv mi)-dir. Cənubi Koreyanın mədəni, ticarət, maliyyə, sənaye və yaşayış mərkəzini təşkil edir. Ən böyük şəhəri təxminən 10 milyon əhalisi olan Seuldur, 2-ci yerdə isə 3 milyon əhalisi olan İnçxon. Paytaxt Bölgəsi Han çayı vadisində bir düzənliyi tutur. Koreya yarımadasındakı ən məhsuldar torpaqlardan bəzilərini ehtiva edir, halbuki nisbətən az hissəsi kənd təsərrüfatı üçün istifadə olunur. Qimpo beynəlxalq hava limanı, ölkənin daha böyük əkin sahələrindən biri, Qimpo və Buçxon şəhərlərinin çox hissəsini təşkil edir.

İnter (Kardif) — Uelsin futbol klubu == Tarixi == == Avropa kuboklarında iştirak == 3 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib. == Uğurları == Uels Liqası İkinci (2): 1992-93, 1993-94. Uels Kuboku Qalib (1): 1998-99.

Avstraliya Paytaxt Ərazisi (ing. Australian Capital Territory) - Avstraliya ərazisində yerləşən inzibati ərazi.

Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ, ing.: United States of America (USA), Şimali Amerikada (əsas qitə hissəsi) dövlət. Sərhədlərini şimalda Kanada, cənubda Meksika ilə (Şimali Amerika hissəsində Alyaska təkcə Kanada ilə) bölüşür. ABŞ federativ respublikadır. ABŞ Konstitusiyası 1787-ci ildə qəbul edilmişdir (1789-cu ildən qüvvədədir). Konstitusiyaya bu günə qədər 26 dəyişiklik edilmişdir, onlardan 10-u 1789-cu ildə Hüqüqlar haqqında Bill adı ilə qəbul olunmuşdur. Ali qanunverici hakimiyyət orqanı olan Konqres Senatdan və Nümayəndələr Palatasından ibarətdir. Məhkəmə sistemi federal və yerli məhkəmlərdən təşkil edilib. Dövlət 50 ştat və bir federal mahaldan ibarətdir. Hər bir ştatın öz himni, gerbi və paytaxtı var.

Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ, ing.: United States of America (USA), Şimali Amerikada (əsas qitə hissəsi) dövlət. Sərhədlərini şimalda Kanada, cənubda Meksika ilə (Şimali Amerika hissəsində Alyaska təkcə Kanada ilə) bölüşür. ABŞ federativ respublikadır. ABŞ Konstitusiyası 1787-ci ildə qəbul edilmişdir (1789-cu ildən qüvvədədir). Konstitusiyaya bu günə qədər 26 dəyişiklik edilmişdir, onlardan 10-u 1789-cu ildə Hüqüqlar haqqında Bill adı ilə qəbul olunmuşdur. Ali qanunverici hakimiyyət orqanı olan Konqres Senatdan və Nümayəndələr Palatasından ibarətdir. Məhkəmə sistemi federal və yerli məhkəmlərdən təşkil edilib. Dövlət 50 ştat və bir federal mahaldan ibarətdir. Hər bir ştatın öz himni, gerbi və paytaxtı var.

Moda paytaxtı Beynəlxalq moda meyillərinə böyük təsir göstərən və moda məhsullarının dizaynı, istehsalı və pərakəndə satışının, moda həftələri, mükafatlar və ticarət yarmarkaları kimi tədbirlərin hamısının əhəmiyyətli iqtisadi nəticə verdiyi bir şəhərdir. XXI əsrin qlobal "Böyük Dördlük"ü moda paytaxtı sayılan şəhərlər Milan, Paris, London və New Yorkdur. Yorkdur == Moda Kapitalinin Tərifi == Moda paytaxtı geyim və dizaynda liderlik rolunu öz üzərinə götürür. Bundan əlavə, moda paytaxtları ümumiyyətlə geniş bir iş, bədii, əyləncə, mədəni və asudə fəaliyyət qarışığına sahibdirlər və beynəlxalq səviyyədə bənzərsiz və güclü bir şəxsiyyətə sahib olduqları üçün tanınırlar. Bir moda paytaxtı statusunun getdikcə bir şəhərin daxili və beynəlxalq profili ilə əlaqəli olduğu qeyd edildi. Moda paytaxtları, ehtimal ki, dizayn məktəbləri, moda jurnalları və varlı istehlakçıların yerli bazarı ilə daha geniş bir dizayn səhnəsinin bir hissəsidir. XVI əsrdən bəri Paris, dünyanın Moda Paytaxtı kimi qəbul edilir. Hal-hazırda moda paytaxtı termini, moda həftələrini keçirən şəhərləri, xüsusilə Paris, Milan, London, Roma və New Yorku təsvir etmək üçün istifadə olunur , sənayesini nümayiş etdirmək üçün. Digər müxtəlif şəhərlər də diqqətəlayiq moda tədbirlərinə ev sahibliyi edir və qlobal modada nüfuz sahibidirlər. == Tarixi == Tarixən bir neçə şəhər öz növbəsində moda paytaxtı olmuşdur.

Əddis-Əbəbə (amh. አዲስ አበባ) — Efiopiyanın paytaxtı və ən böyük şəhəri. Ölkənin mərkəzi hissəsində yerləşir. Əhalisi 2023-ci ilin hesablamalarına görə 5,461,000 nəfərdir. Şəhərin dəniz səviyyəsindən minimal hündürlüyü 2326 metrdir. Əddis-Əbəbə dünyanın ən yüksəkdə yerləşən şəhərlərindən biridir. Şəhərin ən yüksək nöqtəsi şimal hissədə yerləşən və hündürlüyü 3000 metrə çatan Entoto dağıdır. Şəhərin əsası 1886-cı ildə imperator II Menelik tərəfindən həyat yoldaşı, imperatriçə Taytu Betulun xahişi ilə qoyulmuşdur. Əvvəlki adı oromo dilində "isti bulaqlar" mənasını verən Finfin olmuş, sonradan amhar dilində "yeni çiçək" mənasını verən indiki adını almışdır.

Misirin yeni paytaxtı — 13 mart 2015-ci ildə Misir İqtisadi İnkişaf Konferansında İnşaat naziri Mostafa Madbuli tərəfindən elan edilən irimiqyaslı layihədir. Yeni şəhər Qahirənin şərqində və İkinci Böyük Qahirə şəhərətrafı yolunun çölündədir. Hələ ki, şəhərə ad verilməyib. Planlara görə şəhər Misirin inzibati və iqtisadi paytaxtı olacaq. Sahəsi 700 km2-dir. Şəhərdə 5 milyona qədər insanın yaşayacağı və əsas hökumət departamentlərinin və nazirliklərinin, həmçinin xarici səfirlikləri burda yerləşməsi planlaşdırılır. Təklifə hal-hazırda Misir Hava qüvvələri tərəfindən istifadə edilən Vadi Al Candali aeroportunun ərazisində tikiləcək böyük əyləncə parkı və yeni beynəlxalq aeroport daxildir. 45 milyard ABŞ dolları xərci ilə parlamentin, prezident saraylarının, nazirliklərin və xarici səfirliklərin köçürülməsinin 2020-2022-ci illərdə tamamlanması planlaşdırılır. Proyekt üçün ümumi xərc və vaxt açıqlanmayıb. Rəsmi açıqlamadan əvvəl danışan Misirin İnvestisiya naziri Əşrəf Salman yeni paytaxtın Misir xəzinəsindən istifadə etmədən "özəl sektör şirkəti tərəfindən inkişaf etdirilməsi, təfsilatı ilə planlanlaşdırılması və icra edilməsinin" mümkünlüyü barədə danışıb.

Ulan-Bator (monq. Улаанбаатар) — Monqolustan dövlətinin paytaxtı. Ulan Bator Mərkəzi Şimali Monqolustanda, Tuul çayı üzərindəki bir vadidə, 1310 metr yüksəklikdədir. Şəhər ölkənin mədəni, sənaye və maliyyə mərkəzidir və Monqolustan yol şəbəkəsinin mərkəzidir. Rusiya Trans-Sibir Dəmir Yolu və Çin dəmir yolu sistemi şəhərdən keçir. Şəhərin əsası 1639-cu ildə Orqoo adı altında qoyulmuşdur. 1924-cü ilə qədər Rusiyada Uqra adı ilə tanınırdı. 1924-cü ildə adı dəyişilərək Ulan-Bator (ulan — monqolcadan tərcümədə "qırmızı", bator — "bahadır" deməkdir) adlandırılmışdır. Paytaxt Tola çayının vadisində yerləşir. Ərazisi 4,704.4 km2, əhalisi 1.172.400 nəfərdir.

Paytaxtlar şəhəri (rus. Город столиц) — kompleks iki yüksək tiklidən ibarətdirː Moskva qülləsi 73 mərtəbə, Sankt-Peterburq qülləsi isə 65 mərtəbə. Tikinti 2003-cü ildə başlamış, lakin kompleksin dizaynında dəyişikliklər edildiyinə görə tikinti dayandırılmışdır. 2005-ci ildə yenidən başlanılıb,2009-cu ilin sonunda başa çatdırılmışdır. Qüllə "Moskva" Müstəqil Dövlətlər Birliyinin ən yüksək binasıdır. Tikilinin inşasında təməml üçün dəmir-betondan geniş şəkildə istifadə olunmuşdur. Komleksinin tikintisi qeyri-sabit hava şəraitində aparılmışdır. Qüllələr dörd tərəfli struktur-silikonlu şüşə ilə vahid qəlpə sisteminə qoşulmuşdur. Paytaxtlar şəhəri, apartman, ofislər, restoran, fitness mərkəzi ve baxçası olan bir kompleks kimi xidmət etməkdədir. Kompleksdə həmçinin 2200-dən çox park yerləri, elektrik avadanlıqları və genişləndirilmiş yanğın bölmələri olan altı mərtəbəli bir zirzəmisi mövcuddur.

Bu ölkənin ən iri şəhəri olmasa da paytaxt olan şəhərlərin siyahısıdır.

Paytaxtların dəyişdirilməsi — paytaxt funksiyalarının ölkə daxilində bir şəhərdən digərinə keçirilməsi (bir sıra hallarda xüsusi olaraq bu məqsədlə tikilmiş yaşayış məskənlərinə).

Ölkə paytaxtlarının siyahısı

Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı — Astana şəhəridir. Hər il Qazaxıstanda 6 iyul paytaxt günü kimi qeyd edilir. 1916-1920-ci illərdə Qazaxıstanın (Alaş muxtariyyəti) o zaman Alaş-kala adlanan Semey şəhəri olub. Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasının tərkibində yaranan Qırğız MSSR paytaxtı 1920-ci ildən Orenburq şəhəri olub. 1925-ci ildə respublika Qazax MSSR adını alır və paytaxt Ak-meşet şəhərinə köçürülür və çəhərin adı Qızılorda adlanır. 1929-cu ildə paytaxt Alma-Ata şəhərinə köçürülür. 1936-cı ildə Qazaxıstan MSSR RSFSR tərkibindən çıxarılır və Qazaxıstan Sovet Sosialist Respublikası adını alır. 1929-cu ildən 1936-cı ilədək Alma-Ata Qazaxıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının, 1936-1991-ci illərdə isə Qazaxıstan Sovet Sosialist Respublikasının, 1991-ci ildən 1997-ci ilədək isə Qazaxıstan Respublikasının paytaxtı olub. Rəsmi şəkildə Astana Qazaxıstanən paytaxtı 10 dekabr 1997-ci ildə elan edilib. Şəhərin pyataxt kimi beynəlxalq elanı isə 10 iyun 1998-ci ildə baş verir.

Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı — TÜRKSOY-un təşəbbüsü ilə türkdilli dövlət, yaxud regionların şəhərlərindən hər il birinin Türk dünyasının mədəniyyət mərkəzi seçilməsi. Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı seçilmiş şəhərlərdə il ərzində Türk dünyasının mədəni tədbirləri keçirilir. TÜRKSOY-un üzv-şəhərlərindən hər il birinin illik olaraq Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi barədə qərar 2010-cu ildə türkdilli ölkə başçılarının X sammitində qəbul olunmuşdur. Türk dünyasının birinci mədəniyyət paytaxtı 2012-ci ildə TÜRKSOY şurası tərəfindən Qazaxıstan paytaxtı Astana seçilmişdir. Daha sonra , Kazan, Marı, Şəki və Türkistan şəhərləri də növbə ilə Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtları seçilib.

Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı — TÜRKSOY-un təşəbbüsü ilə türkdilli dövlət, yaxud regionların şəhərlərindən hər il birinin Türk dünyasının mədəniyyət mərkəzi seçilməsi. Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı seçilmiş şəhərlərdə il ərzində Türk dünyasının mədəni tədbirləri keçirilir. TÜRKSOY-un üzv-şəhərlərindən hər il birinin illik olaraq Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi barədə qərar 2010-cu ildə türkdilli ölkə başçılarının X sammitində qəbul olunmuşdur. Türk dünyasının birinci mədəniyyət paytaxtı 2012-ci ildə TÜRKSOY şurası tərəfindən Qazaxıstan paytaxtı Astana seçilmişdir. Daha sonra , Kazan, Marı, Şəki və Türkistan şəhərləri də növbə ilə Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtları seçilib.

Ankara (türk. Ankara) — Türkiyə Respublikasının paytaxtı. İstanbuldan sonra ölkənin ən böyük ikinci şəhəridir. Ankara şəhərinin adı tarix boyu dəyişmişdir. Şəhər, frigiyalılar, qalatiyalılar və qədim romalılar (Antik, Helenistik ve Bizans dövrlərində) tərəfindən mənası gəmi lövbəri olan Ἄγκυρα [Anqira] olaraq adlandırıldı; bu ad latın əlifbası ilə qərb mənbələrində Ankyra və Ancyra olaraq yazılmışdır. Ankara şəhəri, ərəb mənbələrində "Bəldəyi-əl Səlasil", "Məmuriyə" və "Mə'muriyə-i Səlasə" olaraq yazılmışdır. Qədim yunan dilində "Anküra" olaraq tələffüz edilən şəhər adı ərəblər tərəfindən qorunub saxlanılmışdı. Böyük Səlcuq İmperiyasının Anadoluya gəlməsindən sonra bu ad "Anqara" və "Əngürü", qərb dillərində isə "Anqora" (Angora) olaraq dəyişmişdir. "Əngürü" (Engürü) adı, ərəb şəkilçisiylə "Əngüriyyə" olmuşdur. Ankaranı suverenliyi altında saxlayan dövlətlər tərəfindən zərb edilən sikkələrdə istifadə olunan rəsmi ad, Böyük Səlcuq İmperiyasında "Ankara", Elxanilər Dövlətində "Əngürü" və "Əngüriyyə", Osmanlı İmperiyasında isə "Əngürü" və "Anqara" olmuşdur.

Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ, ing.: United States of America (USA), Şimali Amerikada (əsas qitə hissəsi) dövlət. Sərhədlərini şimalda Kanada, cənubda Meksika ilə (Şimali Amerika hissəsində Alyaska təkcə Kanada ilə) bölüşür. ABŞ federativ respublikadır. ABŞ Konstitusiyası 1787-ci ildə qəbul edilmişdir (1789-cu ildən qüvvədədir). Konstitusiyaya bu günə qədər 26 dəyişiklik edilmişdir, onlardan 10-u 1789-cu ildə Hüqüqlar haqqında Bill adı ilə qəbul olunmuşdur. Ali qanunverici hakimiyyət orqanı olan Konqres Senatdan və Nümayəndələr Palatasından ibarətdir. Məhkəmə sistemi federal və yerli məhkəmlərdən təşkil edilib. Dövlət 50 ştat və bir federal mahaldan ibarətdir. Hər bir ştatın öz himni, gerbi və paytaxtı var.

İndoneziya paytaxtı — İndoneziya Respublikasının paytaxtı Cakartadır , Cənub-Şərqi Asiyanın ən qədim daimi məskunlaşan şəhərlərindən biridir. Sukarnonun prezidentliyi dövründə Cakarta yeni respublikanın paytaxtı kimi quruldu və inkişaf etdi. 1957-ci ildə Sukarno Mərkəzi Kalimantan əyalətinin yeni planlaşdırılan paytaxtı olaraq Palangkarayın təməlini və küçə şəbəkəsini qoydu. Bununla belə, Sukarno yeni şəhəri gələcəkdə mümkün yeni milli paytaxt kimi təsəvvür edirdi. Böyük əlçatan ərazi və arxipelaqın mərkəzindəki coğrafi mövqe şəhərin əsas üstünlüyü idi. Bununla belə, Sukarno Cakartaya üstünlük verirdi. 1950-ci illərin sonu və 1960-cı illərin əvvəllərində o, Cakartanı abidələr və heykəllərlə doldurdu. Onun hakimiyyəti dövründə Milli Abidə, İstiqlal Məscidi, DXR/MPR binası və Gelora Bung Karno Stadionu da daxil olmaqla bir çox monumental layihələr düşünülmüş, planlaşdırılmış və başlanmışdır. Sukarno həmçinin Cakartanı millətçi abidələr və heykəllərlə, o cümlədən Selamat Datang abidəsi, Pankorandakı Dirqantara abidəsi və Lapanqan Bantenqdəki Qərbi İriyan Azadlıq Abidəsi ilə doldurdu. 1966-cı ildə Cakarta DKI (Daerah Khusus Ibukota) Cakarta və ya Xüsusi Paytaxt Bölgəsinin rəsmi statusunu aldı.

Hoşimin və ya Xoşimin (vyet. Thành phố Hồ Chí Minh) — Vyetnamın Dong Nam Bo əyalətində şəhər. Hanoydan 1730 km cənubda yerləşir. Bu Vienam ən böyük şəhəri. 1975-ci ilə qədər Sayqon (Sài Gòn) adlandırılmışdır. Əhalisi 7240 min nəfər (2002), sahəsi 2093 km²-dir. Dong Nam Bo əyalətinin inzibati mərkəzi. Şəhərdə hava limanı var. Vyetnamın neft sənayesi mərkəzidir.

Kursivlə yazılmış ölkələr asılı ərazilərdir.