PEYĞƏMBƏRİ

Zülqərneyn (ərəb. ذو القرنين‎) — İslamın müqəddəs kitabı Qurani Kərimin Kəhf surəsində adı keçən saleh insan. Lakin, bəzi alimlər onu Allahın peyğəmbəri hesab edirlər. Bəzi mənbələrə görə onun əsl adı İskəndər olmuşdur. Hansı dövrdə yaşadığı bilinmir. Yəcuc və Məcuc qövmlərinin qarşısına sədd tikmişdir. == Kimliyi == Bəziləri onu Makedoniyalı İsgəndər, bəziləri II Kir, bəziləri I İmrul-Qays bəziləri I İrakli, bəziləri I Dara, bəziləri Gilqameş, bəziləri Bilgə kağan, digərləri isə Qara Xanın oğlu Oğuz Xan sayır. == Adının mənası == "Zülqərneyn" adı ərəbcədir (ذو القرنين) və ərəbcə "Zül-qarnəyn" kimi oxunur. Mənası "İki buynuz sahibi" deməkdir.Bəziləri bu adı belə yozurlar ki, Zülqərneynə o ləqəb ona görə verilmişdir ki, onun dəbilqəsində iki buynuz var idi. Digərləri isə bu adı belə yozurlar ki, Zülqərneynin ləqəbi ona görə belə idi ki, onun dövləti Şərqi də,Qərbi də əhatə etmişdi.

Məhəmmədoğulları tarixində təşrih və mühakimə — Zəngəzurlu Qazi Bəhlul Behcətin kitabı, Məhəmməd peyğəmbərin (s) ailəsi haqqında kitab. Bəhlul Behcətin dini mövzuda yazdığı “Məhəmmədoğulları tarixində təşrih və mühakimə” adlı əsəri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. == Mənbə == 1. Milli Kitabxana. [1] == İstinadlar == 1.Azərbaycan Milli Kitabxanası. [2] == Həmçinin bax == 1.Genderi.orq Müstəqil Məlumat Mənbəyi.[3] 2.İxlas.az Dini Portal. [4] == Xarici keçidlər == 1.Türkcə Sözlükdən nümunə. [5] 2.İslam.az dini portalı.

Məhəmmədoğulları tarixində təşrih və mühakimə — Zəngəzurlu Qazi Bəhlul Behcətin kitabı, Məhəmməd peyğəmbərin (s) ailəsi haqqında kitab. Bəhlul Behcətin dini mövzuda yazdığı “Məhəmmədoğulları tarixində təşrih və mühakimə” adlı əsəri xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. == Mənbə == 1. Milli Kitabxana. [1] == İstinadlar == 1.Azərbaycan Milli Kitabxanası. [2] == Həmçinin bax == 1.Genderi.orq Müstəqil Məlumat Mənbəyi.[3] 2.İxlas.az Dini Portal. [4] == Xarici keçidlər == 1.Türkcə Sözlükdən nümunə. [5] 2.İslam.az dini portalı.

Məhəmməd peyğəmbər müxtəlif mənbələrə görə 9 ilə 19 arasında dəyişən qadınla ailə qurmuşdur. Müsəlmanlar Məhəmməd peyğəmbərin həyat yoldaşlarını hörmət əlaməti olaraq "Möminlərin anaları" adlandırırlar. Bunun səbəbi Əhzab surəsinin 6-cı ayəsində qeyd edilən "Peyğəmbər mö´minlərə onların özlərindən daha yaxındır. (Mö´minlər peyğəmbəri özlərindən çox sevməli, onun hər bir əmrini sözsüz yerinə yetirməlidirlər). Onun övrətləri (mö´minlərin) analarıdır (heç kəs onlarla evlənə bilməz)." ifadəsidir. Məhəmməd peyğəmbərin həyatı hicrətdən öncə (Məkkə, 570–622) və hicrətdən sonra (Mədinə, 622–632) olmaqla iki yerə ayrılır. Məhəmməd peyğəmbərin evliliklərindən ikisi xaric digər evliliklərinin hamısı hicrətdən sonrakı dövrdə baş tutmuşdur. Mədinə dövründə Məhəmməd peyğəmbərin hər bir xanımı üçün ayrıca olaraq Məscidi-Nəbəvinin divarlarına bitişik otaqlar tikilmişdir. Məhəmməd peyğəmbər vəfat etdiyi zaman 9 xanımı dul qalmış və bu qadınlar möminlərin anaları sayıldıqlarına görə onların başqa evlilikləri olmamışdır. == Evliliyinin əsas məqsədləri == Ərəblərin adətlərinə görə evliliklər qəbilə ehtiyaclarına görə planlaşdırılar, qəbilə daxilində və ya digər qəbilələr arasında ittifaqların bağlanması məqsədilə həyata keçirilərdi.

Məhəmməd peyğəmbərin meracı - I Şah Təhmasibin sifarişi ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmış və Təbriz miniatür məktəbinin sənətkarları tərəfindən çəkilmiş rəsmlərlə bəzədilmiş Nizami Gəncəvinin "Xəmsə" əlyazmasına çəkilmiş rəsm əsəridir. Əsərdə müəllifin imzası olmasa da, sənətşünas tədqiqatçılar L. Binyon, İ. Şukin və başqaları onu Sultan Məhəmmədin fırçasına aid edirlər. Miniatürün daxil olduğu əlyazma hazırda Britaniya Milli Kitabxanasında (MS Or. 2265) saxlanılır. == Mövzu == Miniatürün məzmunu Nizami Gəncəvinin "Yeddi gözəl" poemasının giriş hissəsinə aiddir.Orta əsr divan ənənəsinə uyğun olaraq, başqa şairlər kimi Nizami poemalarını dini məzmunlu girişlə başlamışdır. Həmin girişə əsasən Məhəmməd peyğəmbərin göyə qalxması təsvi olunur: Ulduzlu bir gecdə peyğəmbər dünya tamahı ilə vidalaşıb çəhrayı rəngli insan başlı, qanadlı əfsanəvi atın - Buraqın belində göyün yeddinci qatına qalxır. Miniatür üzərində, mövzu üçün əsas götürülmüş mətndən aşağıdak beytlər yazılmışdır: == Təsviri == Əsərdə süjet yüksək sənətkarlıqla təfsir edilmişdir. Bütün personajlar, Məhəmmədin özü, onun mindiyi qadın başlı əfsanəvi at, peyğəmbəri müşayət edən Cəbrayıl və 18 mələk təsviri zərif və ifadəlidir. Qanadlı mələklər havada mürəkkəb fiqurlar cızaraq aşağı yuxarı süzürlər. Onlar, bununla peyğəmbərin sakit uçuşunu təntənə ilə müşayiət edir, onun səfərini zəfər yürüşünə döndərirlər.Əsərdə mavi səmanın zərif koloriti, peyğəmbərin başı ətrafında zərif şəfəq saçan alov, rəngarəng geyimlər, səmada ahəngdarlıqla naxışlanan buludlar bu təntənəyə xüsusi dəbdəbə və maraq təlqin edir, miniatürdə hökm sürən ümumi emosionallığı gücləndirir.

Məhəmməd peyğəmbərin meracı - I Şah Təhmasibin sifarişi ilə 1539-1543-cü illərdə hazırlanmış və Təbriz miniatür məktəbinin sənətkarları tərəfindən çəkilmiş rəsmlərlə bəzədilmiş Nizami Gəncəvinin "Xəmsə" əlyazmasına çəkilmiş rəsm əsəridir. Əsərdə müəllifin imzası olmasa da, sənətşünas tədqiqatçılar L. Binyon, İ. Şukin və başqaları onu Sultan Məhəmmədin fırçasına aid edirlər. Miniatürün daxil olduğu əlyazma hazırda Britaniya Milli Kitabxanasında (MS Or. 2265) saxlanılır. == Mövzu == Miniatürün məzmunu Nizami Gəncəvinin "Yeddi gözəl" poemasının giriş hissəsinə aiddir.Orta əsr divan ənənəsinə uyğun olaraq, başqa şairlər kimi Nizami poemalarını dini məzmunlu girişlə başlamışdır. Həmin girişə əsasən Məhəmməd peyğəmbərin göyə qalxması təsvi olunur: Ulduzlu bir gecdə peyğəmbər dünya tamahı ilə vidalaşıb çəhrayı rəngli insan başlı, qanadlı əfsanəvi atın - Buraqın belində göyün yeddinci qatına qalxır. Miniatür üzərində, mövzu üçün əsas götürülmüş mətndən aşağıdak beytlər yazılmışdır: == Təsviri == Əsərdə süjet yüksək sənətkarlıqla təfsir edilmişdir. Bütün personajlar, Məhəmmədin özü, onun mindiyi qadın başlı əfsanəvi at, peyğəmbəri müşayət edən Cəbrayıl və 18 mələk təsviri zərif və ifadəlidir. Qanadlı mələklər havada mürəkkəb fiqurlar cızaraq aşağı yuxarı süzürlər. Onlar, bununla peyğəmbərin sakit uçuşunu təntənə ilə müşayiət edir, onun səfərini zəfər yürüşünə döndərirlər.Əsərdə mavi səmanın zərif koloriti, peyğəmbərin başı ətrafında zərif şəfəq saçan alov, rəngarəng geyimlər, səmada ahəngdarlıqla naxışlanan buludlar bu təntənəyə xüsusi dəbdəbə və maraq təlqin edir, miniatürdə hökm sürən ümumi emosionallığı gücləndirir.

== Xəlifə olanlar == Əbu Bəkr Ömər Osman Əli == Əlifba sırası ilə == == Adı naməlum olanlar == Əbu Rafe əl-Qibti Əbu Leyla əl-Ğəffari Əbu Fəzalə əl-Ənsari Əbu Sufyan Əbu Haris ibn Əbdulmuttəlib əl-Haşimi Əbu Hüreyrə == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Ayətullah Şeyx Usamə Ali Şeyx Bilal Nəcəfinin araşdırmaları == Həmçinin bax == Məhəmməd peyğəmbərin qeyri-ərəb səhabələrinin siyahısı (en) Tabein == Xarici keçidlər == "Əhli beyt (ə.s) məktəbində adil sayılan səhabələr" ( (az.)). saqaleyn.wordpress.com. 2013-02-16. 2017-02-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-24.

== Xəlifə olanlar == Əbu Bəkr Ömər Osman Əli == Əlifba sırası ilə == == Adı naməlum olanlar == Əbu Rafe əl-Qibti Əbu Leyla əl-Ğəffari Əbu Fəzalə əl-Ənsari Əbu Sufyan Əbu Haris ibn Əbdulmuttəlib əl-Haşimi Əbu Hüreyrə == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Ayətullah Şeyx Usamə Ali Şeyx Bilal Nəcəfinin araşdırmaları == Həmçinin bax == Məhəmməd peyğəmbərin qeyri-ərəb səhabələrinin siyahısı (en) Tabein == Xarici keçidlər == "Əhli beyt (ə.s) məktəbində adil sayılan səhabələr" ( (az.)). saqaleyn.wordpress.com. 2013-02-16. 2017-02-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-01-24.