RADİUM

[lat. radiare] хим. радий (гимишдин-лацу ранг алай радиоактивный металл, химиядин элемент).
RADİST
RADİUS
OBASTAN VİKİ
Radium
Radium (Ra) – Dmitri Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 88-ci element.Qələvi torpaq metallarından radium ən axırda kəşf edilmişdir, hələ Dmitri Mendeleyev onun üçün dövri sistemdə əvvəlcədən boş xana saxlamışdı. Radium 1898-ci ildə uran filizində tapıldı. Pyer və Mariya Kürilər bu mineralı tədqiq edərkən bəzi filiz nümunələrinin radioaktivliyinin onlardakı uranın miqdarına görə gözləniləndən böyük olduğunu müəyyən etdilər. Onlar belə nəticəyə gəldilər ki, uran filizinin tərkibində radioaktivliyi uranınkından yüksək olan yeni element vardır. Tezliklə onlar bu birləşməni ayıra bildilər. Radioaktiv parçalandığına görə elementi radium adlandırdılar. Kürilər təqribən bir ton uran filizini işləyərək, 0,1 q-a yaxın radium duzu aldılar. Radium metalı isə 1910 -cu ildə civə katodundan istifadə etməklə radium – xlorid məhlulunun elektrolizindən alındı. Radium gümüşü – ağ rəngli ağır, çətinəriyən metaldır (6,5x10-4 atm təzyiqə tər=0,63C0). Digər qələvi – torpaq metallar kimi o da sərbəst halda yüksək kimyəvi aktivliyə malikdir, su ilə şiddətli reaksiyaya daxil olaraq hidrogeni ayırır: Ra+2H2O=Ra(OH)2+H2.
Radium-xlorid
Radium-xlorid — Qələvi torpaq metallarından radium ən axırda kəşf edilmişdir, hələ D. İ. Mendeleyev onun üçün dövri sistemdə əvvəlcədən boş xana saxlamışdı. Radium 1898-ci ildə uran filizində tapıldı. Pyer və Mariya Kürilər bu mineralı tədqiq edərkən bəzi filiz nümunələrinin radioaktivliyinin onlardakı uranın miqdarına görə gözləniləndən böyük olduğunu müəyyən etdilər. Onlar belə nəticəyə gəldilər ki, uran filizinin tərkibində radioaktivliyi uranınkından yüksək olan yeni element vardır. Tezliklə onlar bu birləşməni ayıra bildilər. Radioaktiv parçalandığına görə elementi radium adlandırdılar. Kürilər təqribən bir ton uran filizini işləyərək, 0,1 q-a yaxın radium duzu aldılar. Radium metalı isə 1910-cu ildə civə katodundan istifadə etməklə Radium-xlorid məhlulunun elektrolizindən alındı. Radium gümüşü – ağ rəngli ağır, çətinəriyən metaldır (6,5x10–4 atm təzyiqə tər=0,63C0). Digər qələvi – torpaq metallar kimi o da sərbəst halda yüksək kimyəvi aktivliyə malikdir, su ilə şiddətli reaksiyaya daxil olaraq hidrogen ayırır: Ra+2H2O=Ra(OH)2+H2.
Radium FK
Radium Futbol Klubu — Radium kimi də tanınan, 1 may 1919-cı ildə təsis edilən və San-Paulu ştatının Mokoka şəhərini təmsil edən Braziliya futbol klubudur. Klub 1 may 1919-cu ildə təsis edilmişdir. Klub yerli futbol klubları olan Operario Futbol Klubu və Mokokense Futbol Klublarının birləşməsindən sonra yaranmışdır. Radium klubu Paulista Liqası Seriya A2-nin və 1950-ci ildə Paulista de İnteriyor Liqasının qalibi olmuşdur. Paulista Liqası Seriya A2: Çempion (1): 1950 Paulista de İnteriyor Liqası: Çempion (1): 1950 Radium Futbol Klubu öz ev oyunlarını digər adı Estadio San-Sebastyan olan Estadio Olimpiko de San-Sebastyan stadionunda keçirir. Stadionun maksimum tamaşaçı tutumu 5000 nəfərə bərabərdir.
Radium qızları
Radium qızları (ing. Radium Girls) — 1917-1926-cı illərdə Nyu-Cersi ştatının Orinc şəhərindəki United States Radium Corporation şirkətində işləyən və radiasiya ziyanı alan qadınların, radiolümenesensiya ilə əllərin və kadranların rənglənməsi ilə məşğul olan qadınların adı. Təmsilçilərinin radiumun zərərsiz olduğunu söyləyən şirkət rəhbərliyi tərəfindən aldanan işçilər, formalarını bərpa etmək üçün əylənmək və dırnaqları və dişlərini işıqlı bir maddə ilə rəngləmək üçün fırçaların uclarını radium boyası ilə yalayaraq ölümcül bir dozada radiasiya aldılar. Radiasiyadan təsirlənmiş beş qadın peşə xəstəliyi olan fərdi işçilərin işəgötürənini məhkəməyə vermək hüququ üçün bir nümunə qoyaraq şirkəti məhkəməyə verdilər. 1917-1926-cı illər arasında, əvvəlcə Radium Luminous Material Corporation adlandırılan United States Radium Corporation, karnotit filizlərindən radium çıxarıb emal edərək «Undark» markası altında satılan parlaq bir boya meydana gətirdi (hərf. "Diffuz qaranlıq"). Hərbi sənayenin podratçısı olaraq şirkət, hərbçilər üçün radium əsaslı radiolüminesans saatların tədarükçüsü olmuşdur. İllinoysdakı fabrikində yüzdən çox işçi çalışırdı, əksəriyyəti qadınlar, kadranları boyayırdılar və radium əsaslı boya ilə əllərini seyr edirdilər və şirkət rəhbərliyi tərəfindən materialın təhlükəsiz olduğunu aldatdılar. US Radium Corporation-da radiumla əlaqəli müxtəlif vəzifələri yerinə yetirmək üçün işçi heyəti daxilində ümumilikdə 70 qadın var idi, baxmayaraq ki şirkətin sahibləri və orada çalışan alimlər radiumun insanlara təsirlərini bilirdilər və təmasdan ehtiyatla çəkinirdilər. onunla.

Digər lüğətlərdə