1. Atın qabaq ayaqlarını bağlamaq üçün ip, kəndir. 2. Məcazi mənada: buxov. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özün görürsən ki, ayağıma çidar olub, mənim
Nə xeyri var? nə fayda? təəssüf ki ... (ara söz kimi işlənir). Onun o tərəf-bu tərəfinə keçdi, çağırdı, amma çifayda – Qurbani ayılmadı ki, ayılmadı
Çiyin. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yüyən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: çillə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəmirçioğlu yayı çiynindən aşırdı, oxları bir-bir çilləyi-kamana mindirib, yerindən tərpənəni vurub yerə sal
fars. çellə Yay-oxun kirişinə deyilir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Prof. B.Əhmədov “Etimologiya lüğəti”ndə yazır: Görünür, kiriş 40 sapdan (ipdən) e
fars. çellə 1. Doğuşdan, toydan və ya ölümdən keçən qırxgünlük müddət. 2. Qışın böyük və kiçik çillədən ibarət ilk iki ayı (60 gün)
Adətən, gəlin toydan sonra, zahı qadınla körpəsi isə doğuşdan sonra 40 gün çilləli hesab olunur. Bu dövr təhlükəli sayılır
Bax: çillə çıxartmaq.
Axar suyun qabağına yığılan çör-çöp, zir-zibil. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə bil qabağı çilləkən basmış dağ selinin qabağı açıldı
Mürgü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Yuxulamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nigar xanımı oturduğu yerdə çimir apardı. (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ
Mürgüləmək, yuxulamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Şifahi ədəbiyyat örnəklərində Çin və Mancuriya belə adlanıb. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvazım bənzər laçına, Sonalar heyran saçına, Vermərəm Çinə
Dövrələmə, çəpər kimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dialektlərdə çitəmə qarğıdan hörülmüş çəpərə deyilir
Lüğətlərdə “yuxarı təbəqədən olanların aşağı təbəqəyə mənsub olanlara verdikləri təhqiramiz ad” kimi qeydə alınır
Mal-qara alveri ilə məşğul olan adam. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) – Ay bala, çodar olmayıb nə olacaq! Görmürsən pal-paltarını? Görünür ki, bunların
Çoxalmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çox. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qaynamaq, fışqırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çocuq, evdəkilər, ailə (ev adamları); uşaq, uşaqlar. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: çöngür.
Bax: çövkən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gördü bir neçə saray adamı qabaqda, onların arxasınca əllərində çovğan olan bir neçə xacə, sonra isə Nigar
1. At üstündə ucu əyri çomaqla oynanılan top-top oyunu (bu oyunda istifadə olunan çomaq da çövkən adlanır)
Bax: çovkan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sapmaq, pozulmaq. Neylərəm bağçanı barı olmasa, Neylərəm heyvanı, narı olmasa, Bir igidin dünya varı olmasa, Yeləksiz ox kimi çovar deyərlər
Düşmək, üstünə düşmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: çavuş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xotkarın dilindən qızı Nigara yaz ki, “bu naməni sənə verən adam mənim çovuşumdur
Bax: çavuş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bu sözün “fərmanları, qərarları, hökmləri uca səslə camaata elan edən şəxs”, “aşağırütbəli məmur”, “zəvvarları müşayiət edən, onların yola düşməsini v
Hədiyyə; elə ənama deyərlər ki, bir dilavər cəngdə bahadırlıq edə və ya vəzifəsində mahir bir adam nadir bir şey işləyə, müqabilində verilər; mükafat,
Zəif, tavanasız. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Zəifləmək, çevrilmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Simli musiqi aləti. Gücü olan kəndisini Öyməyi layiq deyil, Al əlinə çöngürünü, Bu cəngi dövrana gəl
Dialektlərdə: 1) yorğan-döşəyin içərisində işlənib xarab olmuş yun; 2) yun daranarkən darağın dişlərində qalan yararsız hissə
Bax: çovkan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Xəbərçi, casus. Bunlar burda qalsın, sizə xəbər verim çuğul qarıdan. Çuğul qarı gecənin bir aləmində durdu: – Gedim görüm Leyli xanım neyləyir, bəlkə,
Xəbərçi, casus. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mərd igidlər bir-birinə daldadı, Çuğullar ölməyib, sağı-soldadı, Mərd meydandan qaçmaz, qaçsa aldadı, Qo
Bax: çuğulluq etmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Şeytanlamaq, xəbərləmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bildi ki, tacirdən xeyirli söz çıxmaz, nədisə paxıllığından bir çuğulluq eləyəcək, onu da Koroğ
Beli büzməli, uzun kişi üst geyimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Baxdı ki, bu əynində çuxa, ayağında bağdadı başmaq, başında tirmə şal, enlikürək, qa
Bax: çuxa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üstündə oturmaq və ya soyuqdan qorunmaq üçün atın və bəzi başqa heyvanların dalına salınan qıldan və ya yundan toxunma qalın örtük
Qaplamaq, bürümək, örtmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunu maraq çulğadı ki, yarəb, görəsən, bu nə olan şeydi
Böyük kisə, xaral. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bayaq ha öküzlərin üstündən çuvalları düşürüb dəyirmana apardı
Qaramal, davar və s.-də xəstəlik. Dəli çoban şəhərsayağı geymiş bir oğlanın yanında üç gözəl qız görəndə ağzının suyu dabax dəymiş öküzün ağzının suyu
Bax: dabax.
Bax: davağ.
ərəb. dəbbağ 1. Heyvan dərilərindən gön və meşin hazırlamaqla məşğul olan usta. 2. Dabbağxana (dabbağxanada(dabbağda) gönünü tanımaq, gönünə bələd ol