Диалектологический словарь азербайджанского языка.

  • XEPİR

    (Ağdam) qısaboy <adam>. – Boyu gödəy olsa xepir olar

    Полностью »
  • XEYİFLƏNMƏG

    (Bakı) qorxmaq

    Полностью »
  • XEYİRRƏŞMƏG

    (İmişli) sövdələşmək. – Dünən xeyirrəşdilər, inəgi aldı

    Полностью »
  • XEYİRRİG

    (Sabirabad) əkin sahəsinə tökülən sünbüllərdən öz-özünə bitən taxıl

    Полностью »
  • XEYRA

    (Balakən, Dərbənd) bax xayra. – Xeyra dengənədən böyüg olur (Dərbənd)

    Полностью »
  • XEYRƏ

    (Balakən, Xocavənd, Qax, Quba, Lerik, Mingəçevir, Şəki, Zaqatala) bax xayra. – Xeyrəmiz sınıb, bugünkü süd dağıldı (Balakən); – Xeyrədə qatıx çalırdıx

    Полностью »
  • XEYRİ

    I (Kürdəmir) bax xayra. – Nəğayrım, sən bunnan çıxmaseydin, inəy süti yerə calamazdı, xeyri də yıxılmazdı II (Salyan, Şamaxı) əkin sahəsinə tökülən sü

    Полностью »
  • XƏBİZ

    (Şamaxı) 1. taxıl 2. çörək

    Полностью »
  • XƏCİRGƏT

    (Çənbərək) ocağın və ya təndirin üstünə qoyulan dəmir qapaq. – Xəcirgəti təndirin ağzına qoyurux, onda ağzı dar olur

    Полностью »
  • XƏCİRKƏT

    (Zəngibasar) sacayaq. – Oca:n xəcirkəti yoxdu

    Полностью »
  • XƏCONNİ

    (Ordubad) mətbəx. – Xəconnida biz xörəx’ bişirarıx

    Полностью »
  • XƏCRİYYƏT

    (Hamamlı) bax xəcirgət. – Xəcriyyəti gəti, qoy ojağın üssünə

    Полностью »
  • XƏFƏ

    I (Ağdam, Naxçıvan) hava çatışmayan və qaranlıq (ev və s.) II (Zəngibasar) bürkü. – Hava çox xəfədi, nəfəs almağ olmur

    Полностью »
  • XƏFƏKİ

    (Cəbrayıl) səssiz-küysüz. – Elə xəfəki getdim ki, heş kəs xəbər tutmadı

    Полностью »
  • XƏFƏNƏX’

    (Oğuz) evin birinci mərtəbəsindən ikinci mərtəbəsinə və ya çardağa çıxmaq üçün tavandan açılan kiçik qapı

    Полностью »
  • XƏFƏNƏY

    (Ağdam, Borçalı, Gədəbəy, Qazax, Tovuz) sinəgir, öskürəkli <at>. – Xəfənəy at yavaş gedər, bir az yeyin gedəndə öysürər (Gədəbəy); – Xəf

    Полностью »
  • XƏFƏNG

    I (Ordubad) samovarın odunu söndürmək üçün istifadə olunan qapaq. – Xəfəng simavərin utunu söndürmək üçündi II (Şəki) bax xəfənəx’

    Полностью »
  • XƏFGİR

    (Gədəbəy) hürkək <at>. – Xəfgir ata mimməx’dəηsə, piyade:dərəm bu yolu

    Полностью »
  • XƏFKİR

    (Xanlar) bax xəfgir. – Övün yıxılsın xəfkir at satan, uşağı bu gün beş dəfə yıxıf

    Полностью »
  • XƏH

    xəh durmax: (Cəbrayıl) sakit, dinməz durmaq. – Əhməd, xəh dur ha!

    Полностью »
  • XƏXBİCƏ

    (Şərur) milçəyəoxşar həşərat

    Полностью »
  • XƏXƏNİZ

    (Qazax) bax xaxanız. – Genə yığışıflar xəxənizə, səs-küyləri a:ləmi götürüf

    Полностью »
  • XƏXƏY

    I (Dərbənd, Tabasaran) ilbiz. – Xəxəy çüldə yəğişdən sura çux uladu (Dərbənd); – Baxçədə çux xəxəylər vardi (Tabasaran) II (Zaqatala) çınqıllıq

    Полностью »
  • XƏK

    (Laçın) huşsuz. – Xək adam tez allanar

    Полностью »
  • XƏKAY

    (Füzuli) susuz qalmış əkin yeri

    Полностью »
  • XƏKAZ

    xəkaz qalmax: (Cəbrayıl) həsrət qalmaq, istənilən bir şeyə nail ola bilməmək. – Xəkaz qaldın, götürüb aparıflar

    Полностью »
  • XƏKBEÇƏ

    (Şərur) ağcaqanad. – Burda xəkbeçə çox olur

    Полностью »
  • XƏKƏ

    I (Goranboy, Ucar, Yevlax) bax xakə. – Apar bu çayın xəkəsini at (Goranboy); – Çay içilənnən so:ra xəkəsin atırıx (Ucar) II (Qazax) kimsəsiz, boş

    Полностью »
  • XƏKİRİZDƏNMƏX’

    (Kəlbəcər) yatmaq. – Axşam olmamış xəkirizdənirsən

    Полностью »
  • XƏKOV

    (Culfa, Şərur) bax xəkav. – A yoldaş sədir, bizim izvenanın yerrəri xəkovdu, bəs ne:liyəx’ (Culfa)

    Полностью »
  • XƏKRİZDƏMƏX’

    (Ağdam, Füzuli, Şuşa) oğurlamaq. – Gördüm şeyləri xəkrizdəməx’ isdi:r, qovdum çıxdı getdi (Ağdam); – Onu xəkrizdəməx’ lazımdı (Füzuli); – Qorxuram bun

    Полностью »
  • XƏKRİZDƏMƏK

    (Kürdəmir) yatmaq

    Полностью »
  • XƏLBƏCƏR

    (Bakı) üzüm növü

    Полностью »
  • XƏLBİRƏX’

    (Ağdam) bax xəlbirək

    Полностью »
  • XƏLBİRƏK

    (Salyan) yabanı yemiş

    Полностью »
  • XƏLƏC

    xələc qatmag: (Quba) ara vurmaq, ara qarışdırmaq. – Unun xələc qatmağ adətidü, unsuz dayanammaz

    Полностью »
  • XƏLƏT

    I (Tovuz) yas yerində yığılan pul. – Gedim, ölü yerində xələt yazdırıf gəlim II (Goranboy, Xanlar) üst köynəyi

    Полностью »
  • XƏLƏTDƏMƏX’

    I (Daşkəsən) yaralamaq, kəsmək. – Uşağ ə:ğını xələtde:f II (Cəbrayıl, Zəngilan) söymək, təhqir etmək

    Полностью »
  • XƏLFƏ

    (Zəngilan) samovarın üstündə buxar çıxan deşiyin qapağı. – Samavarın xəlfəsin aş, qəyni:b tökülər

    Полностью »
  • XƏLİ

    (Laçın) bax xalı. – Bu tərəflərdə xəli yer azdı; – Yer xəli qaldı

    Полностью »
  • XƏLLABİ

    (Meğri) başlı-başlına. – Bir müddət atdar xəllabi utdey bu örüşlərdə

    Полностью »
  • XƏLPƏTƏRƏ

    (Qazax, Şəmkir) pis, nalayiq. – Məcid qanajağlı oğlandı, o, ağzınnan xəlpətərə söz çıxartmaz (Qazax)

    Полностью »
  • XƏLPO

    (Salyan) bax xarpə

    Полностью »
  • XƏLSƏ

    I (Salyan) təbəə, vətəndaş. – Mən Azərbaycan xəlsəsiyəm II (Zəngibasar) dovğa

    Полностью »
  • XƏLVƏR

    (Cəlilabad) bax xalvar II

    Полностью »
  • XƏLVİRƏX’

    (Qazax, Mingəçevir) bax xəlbirəg

    Полностью »
  • XƏLVİRQIRAĞI

    (Ağcabədi, Hamamlı, Tovuz) çarıq növü. – Xəlvirqırağıyı çovannar geyərdilər (Tovuz)

    Полностью »
  • XƏLVİRZƏK

    (Qazax) şamama

    Полностью »
  • XƏLYAR

    (Qax) sarımsağabənzər yeməli yabanı bitki. – Xəlyarı pişirip də yiyillər, silkəyə də tutuylar

    Полностью »
  • XƏLYƏR

    I (Hamamlı, Qax) bax xəlyar. – Xəlyərdən turşu qo:llar, sıxma pişirellər II (Borçalı, Tovuz) vəba

    Полностью »