EARTHLY
EARTHWORK
OBASTAN VİKİ
Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Qlobal Şəbəkə (Global Network for the Forecasting of Earthquakes-GNFE)
Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Qlobal Şəbəkə (GNFE) 2008 ci ildə Beynəlxalq Proqram- Zəlzələlərin proqnozlaşdırılması sahəsində Əməkdaşlıq haqqında razılaşma əsasında (ICEP) , BEA (Beynəlxalq Elmlər Akademiyası) ilə bir sıra ölkələr və beynəlxalq təşkilatların hakimiyyət orqanları, o cümlədən – Tirol hakimiyyəti (İnsbruk, Avstriya), Pakistan (PEA –nın prezidenti, baş nazirin "Elm, texnologiya və planlaşdırma üzrə dövlət komissiyasının" müşaviri, Ishfaq Ahmad imzalayıb, İslamabad), İndoneziya (Zati Aliləri Sultan, İndoneziyanın Xüsusi Yogyakarta Vilayəti Hakimiyyət orqanlarınının qubernatoru Hamengku Buwono X imzalayıb), Azərbaycan (Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Ekspert Şurası Sədrinin müavini, Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının Zəlzələlərin Proqnozu və Öyrənilməsi üzrə Elmi-Tədqiqat institutunun baş direktoru Elçin Xəlilov tərəfindən imzalanıb), "WOSCO" Ümümdünya Elmi Əməkdaşlıq Təşkilatı (Ümümdünya Elmi Əməkdaşlıq Təşkilatının Vitse-Prezidenti, Doktor Allen Simpson imzalayıb.İngiltərə, London), EIC korporasaiyası (İngiltərə, London) tərəfindən imzalanıb. GNFE ilə beynəlxalq əməkdaşlıq razılaşmaları Qazaxıstan (NPK Proqnoz, Fövqəladə Hallar Nazirliyi, Qazaxıstan), Özbəkistan (Özbəkistanın Milli Elmlər Akademiyasının Seysmologiya İnstitutu), Elmi-texniki şirkətlər -SETAC (İstanbul, Türkiyə) və FATE (Praqa, Çexiya) imzalanmışdır. Məlum olduğu kimi, zəlzələlərin proqnozlaşdırılması probleminə bəzi alimlərin münasibətləri heçdə birmənalı deyil. Müasir dövrdə dünya elmi cəmiyyətini zəlzələlərin proqnozlaşdırılmasının yeni texnologiyaların inkişafında uzun müddətli "durğunluq" məyus etdi, "skeptiklərə" və "optimistlərə" bölündü. "Skeptiklərin " əsas mövqesi- qısamüddətli zəlzələlərdə qabaqcadan xəbər vermək qeyri-mümkündür, necə ki bu sahədə uzun müddətli tədqiqatlar müvəffəqiyyətlə başa çatmamışdır. "Optimistlərin" mövqesi , qeyri-mümkün "dünən", aydın olan "bu gün", təkamül elmi inkişafının dialektik başa düşməsinə əsaslanır, təbiətin yeni qanunlarının açılması , yeni biliklər və texnologiyaların sayəsində. 2003-cü ildə güclü zəlzələlərdən əvvəl, zəlzələlərdən böyük məsafələrdə uzaqda (1000 km-dən- 10000 km-ə qədər) cazibə sahəsinin üçölçülü dəyişikliyinin əhəmiyyətli dərəcədə yeni fiziki effekti kəşf edilmişdir. Bu effekt əhəmiyyətli dərəcədə yeni fiziki alətin-torsionnoqo üçölçülü qravitasiya dəyişmələrin detektoru əsasında uzanmışdır, hansı ki patent almışdır (Patent PCT:International Patent, PCT, WO 2005/003818 A1, Geneva, 13/01/2005). Göstərilən detektorun əsasında proqnozlaşdırma stansiyası ATROPATENA avtomatik və müstəqil şəkildə cazibə sahəsinin üçölçülü dəyişikliklərini qeydə almaq və ABŞ (La Habra) da yerləşən Mərkəzi Verilənlər Bazasına bu informasiyanı ötürmək imkanı əldə etmişdir. 2007-dən bəri, ATROPATENA-AZ-ın birinci stansiyasının işə düşməsindən sonra, zəlzələlərin qısamüddətli proqnozları müntəzəm olaraq Prezidium BEA-a (Beynəlxalq Elmlər Akademiyası H&E, Avstriya, İnsbruk), Pakistan Elmlər Akademiyasına (İslamabad , Pakistan) və Gadjah Mada Universitetinə (Yoguakarta, İndoneziya) daxil olmağa başladı.
вои́тельница иссини́ть истоща́ть кре́йцер лапла́ндец омо́ним подсеме́йство та-та-та́ фетиши́стский арфи́стка доры́ться притаёжный разрежа́ться тамари́ск уду́мывать accroach emaciated etherify inbasket soleprint sunblind tittle-tattle weephole модерн сглазить