Этимологический словарь азербайджанского языка / AY
Всего статей – 5526,
статей на «AY» – 39
-
AY
Bu planetin mənbələrdə başqa bir adı da var: yalçuq. Ay “fırlanma”, yalçuq isə “işıq” anlamı ilə bağ
-
AYA
Qərb dialektlərində əlin içinə “aya” deyirlər. “Sözümün öyü var” cümləsi də işlədilir ki, burada öy
-
AYAQ
1. Qırğız dilində ay “getmək”, “yerimək” mənasında işlədilir. Soraq sözünün qəlibi üzrə də ayaq yara
-
AYAQYALIN
Əliyalın sözü də var. Yalın “olmayan” (lüt) deməkdir. Ayaqyalın “ayağında geyim olmayan”dır. (Bəşir
-
AYAQYOLU
Bu, “cığır” mənasında işlədilən sözdür. Tualetə də deyirlər. Kənd yerlərində tarixən tualet evdən b
-
AYAMA
“Danışmaq”, “çağırmaq”, “səsləmək”, “demək” mənalarını verən ay sözümüz olub. Ondan ayıtmaq, ayama
-
AYAR
Ərəbcə “yazıq” deməkdir, əyyar kimi də işlədilir və “bic” mənası da var. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya
-
AYAT
Ərəbcə ayə (işarə, misra) sözünün cəmidir (“Ayətullah” deyirik). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
-
AYAZ
Sözün ay hissəsi qabaqlar yalçuq kimi işlədilmiş göy cisminin (луна) adıdır. Az hissəsi isə ulduz, g
-
AYAZIMAQ
Bu söz “xəstənin özünə gəlməsi, qismən sağalması, onalması” anlamlarında işlədilir. Güman ki, ayaz
-
AYDIN
Bu, ay və dın (işıq, səhər) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib, “ay işığı” deməkdir. (Bəşir Əhməd
-
AYƏTULLA
Ərəbcədir, “Allahın bəxş etdiyi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
-
AYĞIR
Bəzi heyvanların (ən çox atın) erkəyinə deyirlər. Bir ehtimala görə, bu söz hayqırmaq, qışqırmaq sö
-
AYXAN
Kişi adlarının tərkibində olan ay sözünün mənası “xoşbəxt” (şəxs, igid) deməkdir. Ayxan “xoşbəxt xa
-
AYI
Mənbələrdə bu söz ayıq kimi yazılıb və mənası “sərt, qorxulu, qəzəbli” kimi verilib. “Qorxmaq” məna
-
AYI BALASI TEDDİ
Amerikanın ən parlaq və görkəmli prezidentlərindən biri Teodor Ruzvelt idi. O, gənc yaşlarından özün
-
AYIB
Ərəbcə eyb sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
-
AYIBALASI
Palçıqdan düzəldilmiş çiy kərpicə belə deyirlər. Həmin kərpic iri olur, ona görə də ayı balasına oxş
-
AYIBALIĞI
Buna indi “suiti” deyirik. Dənizdə yaşayan məməli heyvanlardandır. Zahirən ayıya bənzədiyi üçün ayı
-
AYIQ
Mənbələrdə göstərilir ki, oy (ay) sözünün bir mənası “ağıl”, “fikir” deməkdir. Oyaq və oyan sözlərin
-
AYILMAQ
Sözün kökü indi müstəqil işlədilməyən ay (пробуждаться) feilidir, -ıl qayıdış növün şəkilçisidir. (B
-
AYIN-OYUN
Bu, o yan, bu yan kəlməsinin dəyişmiş formasıdır. İndi hər iki söz sinonim kimi işlədilir. (Bəşir Əh
-
AYIRMAQ
Sözün qədim kökü ay (разделять) feilidir, -ır şəkilçisi köç-ür-mək qəlibi üzrə ay felini təsirli fei
-
AYIŞMAQ
Acışmaq sözünün dialekt formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
-
AYITMAQ
Sözün kökü ay (danışmaq) feilidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
-
AYLAN
Ay sözünün bir mənası “yerində fırlanmaq”, “ətrafına dolanmaq” deməkdir. Qubada indi də aylanmaq elə
-
AYNA
Eyn (göz), eynək (gözlük), əyani (görünən) tipli sözlərlə ayna (göstərən) kəlməsi eyni kökə malikdi
-
AYPİ
ing. IP < Internet Protocol – şəbəkədaxili protokol
-
AYPİ-ÜNVAN
ing. IP address < Internet Protocol – şəbəkədaxili protokol
-
AYRAN
Bu sözü bəzən ayırmaq məsdəri zəminində şərh edirlər. Guya nehrə çalxalayanda yağ və ayran bir-birin