Этимологический словарь азербайджанского языка

  • NİFTULLA

    Ərəbcə “Allahın övladı” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NİGAHBAN

    Fars mənşəlidir, “neqah” (baxış) deməkdir, ban isə bağban sözündəki şəkilçi ilə eynidir və bizdəki -çı şəkilçisinə uyğun gəlir, “gözətçi” deməkdir

    Полностью »
  • NİK

    ing. nickname – «təxəllüs» sözünün qı­saldılmış variantı

    Полностью »
  • NİKAH

    Ərəb sözüdür, farsca ona kəbin deyirlər. Bizdə tarixən quda sözündən istifadə olunub. Nigah sözü də var, farsca “baxma” anlamını əks etdirir, nigahban

    Полностью »
  • NİKBİN

    Bin hissəsi farsca didən (görmək) feilinin qrammatik əsasıdır, nik “yaxşı” de­məkdir. Antonimi “bədbin”dir

    Полностью »
  • NİKOTİN

    Adam adı ilə bağlıdır: 1530-1600–cü illərdə yaşamış və Fransanın Lis­sa­bonda səfiri olmuş Nikot ilk dəfə Hindistandan tütün gətirən şəxs olmuş, söz d

    Полностью »
  • NİMÇƏ

    Farscadır, nim “yarı” deməkdir. Nimçə “yarıdan da balaca” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NİMDAŞ

    Əsli nimdaşt kimidir, nimdar forması da var, fars sözüdür: daşt (dar) hissəsi daştən (malik olmaq) məsdərinin qrammatik əsasıdır

    Полностью »
  • NİSGİL

    Güman olunur ki, ərəbcə miskin (aciz, yazıq) sözünün həm fonetik, həm də semantik baxımdan dəyişilmiş formasıdır

    Полностью »
  • NİŞAN

    Farscadır, мишень şəklində rus dilinə də keçib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NİTQ

    Ərəb sözüdür, natiq, məntiq sözləri ilə eyni kökə malikdir. Bizdə bunun əvəzinə ayıtmaq işlədilib. Ay (oy) “ağıl”, “şüur” deməkdir

    Полностью »
  • NİVASİYA

    lat. nivis – qar

    Полностью »
  • NİVELİR

    fr. niveler – tarazlaşdırmaq, niveau – səviyyə

    Полностью »
  • NİVELİRLƏMƏ

    fr. niveler – tarazlaşdırmaq, niveau – səviyyə

    Полностью »
  • NİYAMƏDDİN

    Ərəbcə “dinin qını (qoruyanı)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NİYAZ

    “Ehtiyac”, “xahiş” deməkdir. Nəzir isə ehtiyacı ödəmək üçün verilən paydır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NİYƏ

    Bu əvəzlik, əslində, nəyə kimi olub, sonra bitişdirici y samitinin təsiri ilə açıq sait (ə) qapalı saitə (i) çevrilib

    Полностью »
  • NİZAM

    Ərəbcə nəzm, intizam sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NOXUD

    Farscadan alınmış sözdür. Türk dillərində onun müqabilində burcaq kəlməsi işlədilib. Alınma noxud doğma burcaq kəlməmizi sıradan çıxarıb

    Полностью »
  • NOMENKLATURA

    lat. nomenclature – ad

    Полностью »
  • NONPAREL

    fr. nonpareille – bərabəri olma­yan

    Полностью »
  • NOOLANDŞAFT

    yun. noos – ağıl + alm. landschaft – ölkə, mahal

    Полностью »
  • NOOSFER

    yun. noos – ağıl + yun. sphaira – kürə

    Полностью »
  • NORD

    alm. nord – şimal

    Полностью »
  • NORD-OST

    alm. nord – şimal + alm. est – şərq

    Полностью »
  • NORD-VEST

    alm. nord – şimal + alm. west – qərb

    Полностью »
  • NORİT

    norv. norit; Norge – Norveç sözündən

    Полностью »
  • NOV

    Farscadır (əsli: nav), təqribən, “su borusu” mənasını əks etdirir (ən çox su dəyirmanında tətbiq olunur)

    Полностью »
  • NOVAT

    Ərəb mənşəli növbət sözünün dialekt variantıdır (qərb dialektlərində işlədilir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NOVQOROD

    Murad Aci yazır ki, şəhəri isveçlər tikiblər, adı da Xolmqorod olub. Sonra dəyişib Novqorod etməklə ruslaşdırma əməliyyatını həyata keçiriblər

    Полностью »
  • NOVRUZ DƏRDİ

    “Novruz və Qəndab” dastanı ilə bağlıdır. Telli Qəndab Novruzun dərdindən xəstə düşür və “dərdim Novruz dərdidir” deyir

    Полностью »
  • NÖKƏR

    Monqol sözüdür, ilkin mənası “əməkdaş”, “silahdaş” demək olub. Sonra məna tamam dəyişib və farslardakı “gəda” anlamına uyğun məna kəsb edib

    Полностью »
  • NÖQTƏ

    Ərəb mənşəlidir, cəmi nöqat kimidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NÖV

    Ərəb mənşəlidir (əsli: noy), cəm forması “ənva”dır, “dürlü”, “cür” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NÖVRƏSTƏ

    “Gənc qız” deməkdir. Oğlan adı olanda Növrəst kimi işlədilir (Növrəs İmanı xatırlayın). (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • NTSC

    ing. – National Television System Committee – «televiziya sistemləri üzrə milli komitə» ifadəsində sözlərin baş hərf­lərindən yaradılmış abreviatura

    Полностью »
  • NUNATAK

    eskimos. nuna – tənha + eskimos. tak – zirvə

    Полностью »
  • NURİDƏ

    Bu söz ərəb (nur) və fars (didə) kəlmələrinin birləşməsindən əmələ gəlmiş, əvvəl Nurididə kimi olmuş, sonra Nuridə şəklinə düşmüşdür

    Полностью »
  • NURULLAH

    Ərəbcə “Allahın nuru” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NURUŞ

    Nuru adının əzizləmə formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NUŞ

    Farsca nuşidən (içmək) feilinin qrammatik əsasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NUŞİRƏVAN

    Farsca “ölməz ruh” (ruhun ölməzliyi) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NÜANS

    Fransızca "nuance" (həssas rəng fərqi) sözündən alınmışdır. Fransızca "nue" (bulud) sözünə -entia şəkilçini artırmaqla düzəldilmişdir

    Полностью »
  • NÜBAR

    Farsca nu (nou) və bar sözlərindən əmələ gəlib. “İlk məhsul” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NÜFUS

    Ərəbcə nəfs sözü ilə qohumdur, onun cəm formasıdır. “Əhali”, “adam” anlamlarını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • NÜMAYƏNDƏ

    Farsca nüma (göstərən; bədənnüma güzgü), nümayiş, nümunə sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • NÜMAYİŞ

    Nüma (məsdəri: nəmudən) farsca “göstərən” deməkdir. Böyük güzgüyə bədənnüma deyirlər. Nümayəndə, nümunə sözləri də buradandır

    Полностью »
  • NÜMUNƏ

    Farsca bədənnüma, nümayiş sözləri ilə qohumdur. “Görmə, göstərmə” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • O

    Bu əvəzliyin mənası qədim hind dilində “başqası” deməkdir. Qədimdə bizdə ol, an formalarında işlədilib

    Полностью »
  • OAZİS

    ər. – səhra. Misirdəki Oasiya şəhərinin adı ilə

    Полностью »