Этимологический словарь азербайджанского языка

  • PEÇENEQ

    Bu sözü bacanaq kəlməsi ilə bağlayırlar. Peçeneqlər 915-1034-cü illərdə Rusiyanın cənubunda at oynatmışlar

    Полностью »
  • PEDO…

    yun. pedon – torpaq, süxur

    Полностью »
  • PEDOSFER

    yun. pedon – torpaq, süxur + yun. sphaira – kürə

    Полностью »
  • PEXŞTEYN

    alm. pechstein – qatran daşı

    Полностью »
  • PEQMATİT

    yun. pegma, pegmatos – bəndetmə, əlaqə

    Полностью »
  • PELAGİAL

    yun. pelagos – dəniz

    Полностью »
  • PELİTLƏR

    yun. pelos – gil

    Полностью »
  • PEMZA

    lat. pumex – köpük

    Полностью »
  • PENCƏK

    İngilis sözüdür. Jaket sözünün dəyişmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PENDİR

    Farscadır. Onu hazırlamaq üçün mayadan (quzunun və ya buzovun qursağı, bal, buğda, yumurta qarışdırılır, içində qaynamış su olan küpəyə salınır və bir

    Полностью »
  • PENEPLEN

    lat. paene – təxminən + ing. plain – düzənlik

    Полностью »
  • PENTAQON

    İngiliscə “beşbucaqlı” deməkdir. ABŞ-da binadır. (Zahirən beş bucağı var.) Bizdəki beşmərtəbə kimidir

    Полностью »
  • PERİDOTİT

    fr. peridot – peridot və ya olivin

    Полностью »
  • PERİFRAZ

    yun. peri – ətraf + yun. phrasis – ifadə

    Полностью »
  • PERİHELİ

    yun. peri – yaxın + yun. helios – Günəş

    Полностью »
  • PERİKLAZ

    yun. periklasis – sındırma, əymə; adı periklazın laylanma qabiliyyəti ilə əlaqədardır

    Полностью »
  • PERQAMENT

    İsgəndəriyyə şəhərinin vaxtilə dünyanın mədəniyyət mərkəzinə çevrilməsinin əsas səbəblərindən biri onun olduqca əlverişli coğrafi mövqeyi, əsas papiru

    Полностью »
  • PERLİT

    fr. perle – mirvari

    Полностью »
  • PERMAFROST

    ing. permafrost – daimi donuşluq

    Полностью »
  • PEŞKƏŞ

    Bu, fars sözüdür (əsli: piş və keş), hərfi mənası “hədiyyəni qabağına (piş) çək­mək (keş), qabağına çıxarmaq” deməkdir

    Полностью »
  • PEŞQURD

    Qərb dialektlərində taxılın ilk biçilmə dövrü belə adlanır. Bəzən bunu biç+quruq kimi izah edirlər. Əslində, fars sözüdür və pişxord şəklində olub, “з

    Полностью »
  • PEŞOY1

    Farsca peşkəl sözündəndir,onlarda “испражняться” anlamında peşkəl ən­daxtən (su üstə çıxmaq) işlədilir

    Полностью »
  • PETROQRAFİYA

    yun. petros – daş + yun. grapho – yazıram

    Полностью »
  • PEYDA

    “Peyda oldu” deyirik. Peyda farsca “görünmə” anlamı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PEYDƏR

    Farsca əsli paydar kimidir, “daimi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PEYDƏRPEY

    Farscadır, “addım-addım”, “izbəiz” deməkdir. Bizdə “müntəzəm”, “daimi” mənalarında işlədilir. Qərb dialektlərində çox işlədilir

    Полностью »
  • PEYĞƏMBƏR

    Farscadır, əsli peyğambər kimidir. Peyğam “məktub”, “məlumat”, “xə­bər” anlamını bildirir. Peyğəmavər “xəbər gətirən”, Peyğəmbər “elçi” deməkdir

    Полностью »
  • PEYİN

    Farscadır (əsli: pehen), bizdə qonuz (müq.et: qonuzqurdu, yəni dozanqurdu) işlədilib. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • PEYKAN

    Farscadır, “oxun ucluğu” deməkdir. Peykar “döyüş” anlamında işlədilir. Peyk (uçan) sözü ilə qohumdur

    Полностью »
  • PEYMAN

    Farscadır. “Müqavilə”, “bağlaşma”, “razılıq” deməkdir (əhd-peyman de­yirlər). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PEYSƏR

    Fars mənşəlidir, “boyunun arxa tərəfi” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PEYVƏND

    Fars sözüdür, peyvəstən (calamaq) məsdəri ilə qohumdur. Peyvəstə feili sifətdir, “calanmış” deməkdir, peyvəndgah farsca “oynaq” (сустав) anlamını əks

    Полностью »
  • PƏHRİZ

    Əsli pərhiz kimidir, farsca pərhixtən (özünü dayandırmaq, yəni yeməmək) məsdəri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • PƏL QOYMAQ

    Feil “badalaq gəlmək”, “mane olmaq” və s. mənalarında işlədilir. Pəl (pal) sözünün mənalarından biri “dil” deməkdir

    Полностью »
  • PƏLBAŞ

    Qaynaqlarda rus dilinə косоязычный kimi tərcümə olunub. Yəqin ki, pəltək sözü ilə qohumdur. Pəltək isə pəlyok (dili yox) kəlməsinin təhrifindən törəyi

    Полностью »
  • PƏLƏNG

    Alınma sözdür, bizdə onun yerinə qaplan sözündən istifadə edilib, görünür, qapmaq feili ilə bağlı sözdür

    Полностью »
  • PƏLTƏK

    1. Pəl sözünün bir mənası “dil” demək olub. Pəl qatmaq ifadəsi də sözlə (dillə) işə mane olmaq deməkdir

    Полностью »
  • PƏNAH

    Farsca “sığınacaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PƏNCƏLİ

    Semantik baxımdan zərbəli ilə qohumdur. Əlinin zərbəsi (pəncəsi) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PƏNCƏRƏ

    Fars sözüdür: pənc və ara (beş gözü olan) kəlmələrindən əmələ gəlib. Pəncə sözü də bununla bağlıdır, əldə barmağın beş olması zəminində belə adlanıb

    Полностью »
  • PƏPƏ

    Əppək sözünün uşaq nitqindəki formasıdır, amma tədqiqarçıların heç biri həmin sözün türk mənşəli olduğunu qeyd etməyib

    Полностью »
  • PƏR

    Farsca pəridən (uçmaq) feili ilə bağlıdır, “qanad” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PƏRAKƏNDƏ

    Fars mənşəlidir. Para (hissə) və kündə (kəsilmiş) hissələrindən iba­rətdir, “dağınıq” anlamında işlədilir

    Полностью »
  • PƏRƏST

    Farsca “sitayiş edən”, “sevən” deməkdir, pərstidən (bərk sevmək) məsdəri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • PƏRƏSTİŞ

    Fars sözüdür, məsdər forması pərstidən (bərk sevmək) sözüdür, pərəst (yerlipərəst..) sözü ilə eyni kökə malikdir

    Полностью »
  • PƏRİ

    Farsca “məlakə” deməkdir, ərəbcə buna huri deyirlər. Pərivəş “pəri üzlü” (vəş ərəbcə “üz”, “sifət”, “sayağı” deməkdir) anlamını verir

    Полностью »
  • PƏRİNİSƏ

    “Pəri kimi gözəl qadın” deməkdir. Pəri məlakədir, Nisə ərəbcə “qadın” de­məkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PƏRİRUX

    El arasında pərnux variantı da var, “pəri üzlü” deməkdir (müq.et: Rüx-sarə). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • PƏRQU

    Pər sözünün mənası farsca “qanadın altında olan yumşaq tük”dür. Pərqu “qu tükü” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • PƏRSƏNG

    Bu, fars sözüdür: parə və səng sözlərindən əmələ gəlib, “daş parçası” deməkdir. Tərəzinin düzgün çəkməsi üçün belə daş qırıntılarından istifadə olunub

    Полностью »