is. köhn. 1. Keçmişdə mədrəsədə təhsil alıb başına sarıq sarıyan, cübbə geyən dindar adam və ya din xadimi
is. zool. Bədənini ağlıqaralı tük örtmüş itidimdikli köçəri quş
is. [ər.] Qorxu. Qiyamət xofundan, eşq havasından; Əridi, qalmadı yağ ürəyimdə. Aşıq Ələsgər. Bu sözlər Lətifənin qəlbinə soxulmuş tərəddüd və xofu az
is. [ər.] Təhlükə, qorxu, təhlükə doğuracaq şey; qada-bəla. Xofxətərdən qurtarmaq. – Hamının qəlbindən xof-xətər getdi və hamı [Məhəmməd Qacarın] qətl
“Xoflandırmaq”dan f.is
f. Qorxuya salmaq, vəhmələndirmək, qorxutmaq, hürkütmək; şübhəyə salmaq
“Xoflanmaq”dan f.is
f. Qorxuya düşmək, vəhmələnmək, hürkmək, şübhələnmək. Qaranlıqdan xoflanmaq. – Mirzə Cəmil fəhlələrin ən adi hərəkətindən belə xoflanır, tez-tez polis
sif. və zərf 1. Xof içində, təlaş içində, şübhə içində; şübhəli. Xoflu adam. – Xain xoflu olar. (Ata
zərf Qorxa-qorxa, təlaş və həyəcan içində, ehtiyatla. Mağaza işçiləri qəzet parçasına xoflu-xoflu baxıb başlarını buladılar
is. Xoflu olma halı. [Ataş] [Mirzə Cəmildə] gördüyü hiyləgərliyi, xofluluğu belə yavaş-yavaş unudurdu
zərf Qorxmadan, çəkinmədən, ehtiyat etmədən. …Cürətli, mərdanə və xofsuz söz danışmaq, nüfuzu ziyadə bir firqəni tənqid etmək ancaq Seyid kimi danişmə
dan. 1. Hədə, qorxu mənasında işlədilən nida. Xux, qorxdum səndən! – [Məşədi Səftər:] Xox, yeyərsiz məni, çox böyük adamlar gəlir
is. İfritə (adətən körpə uşaqları qorxutmaq üçün işlədilir). Yum gözünü, xoxu gəlir. – Atalar … bununla bərabər yenə tamam doğru yola girmədilər … uşa
[ing.] Ot və ya buz üzərində şayba və ya top ilə iki komanda arasında oynanılan idman oyunu. …Xokkey, xizək sürmək, ovçuluq, spininq (stolüstü raket o
is. Xokkey oyunçusu. Xokkeyçilərin final turniri
is. [yun.] Nitqində, hərəkətində aydın təzahür edən qızğın hissiyyatlı adam
[yun.] tib. Öd kisəsinin iltihabı
[yun.] Canlı toxumalarının tərkibində (o cümlədən əsəb toxumasında, öddə, dəri piyində) olan sterin qrupundan üzvi birləşmə, maddə
is. Şirniyyat, meyvə və s. yeməli və ya başqa hədiyyələr qoyulmuş bəzəkli podnos, tabaq və s. Yüzlərlə gözəl cariyələr əllərində əlvan yeməklər dolu x
sif. Hər iki cinsin əlamətləri olan canlı. □ Xonsa etmək – axtalamaq. Afrika ölkələrində yaşayan müsəlmanlardan bir qismi azyaşlı, günahsız oğlan uşaq
is. Xonsa olma, iki cinsin əlamətini daşıma
[yun.] Hər hansı vokal əsəri bir vaxtda ifa edən oxuyanlar dəstəsi. Xor dəstəsi. Uşaq xoru. – [Müəllif:] Biz də yoldaşlarımızla xor təşkil edirik
xor baxmaq – ikrahla, həqarətlə, alçaq nəzərlə, saymazcasına baxmaq, qiymət verməmək, dəyərsiz saymaq
təql. bax xorultu 1-ci mənada. Məcidin xor-xoru Nadiri fikir və xəyalatdan ayıltdı. B.Talıblı. □ Xor-xor xoruldamaq – bərk yatmaq, xorultu ilə yatmaq
is. tib. Dəri üstündə irinli, xırda yaralar (çox vaxt “yara-xora” şəklində işlənir). Xora basmaq. – Bu plastır (naftalanlı yapışqan plastırı) dərinin
is. 1. Çalınmış otun yerində bitən təzə ot, bitki və s. Taxıl xorası. Xora sahəsindən suvarma nəticəsində yüksək arpa məhsulu götürmək olar
sif. Çirkli, irinli yaralar basmış. Xoralı üz. Xoralı əl. – Arxa yaralı, baş xoralı, sinə cərahət; Bu zəhmət ilə cənnəti neylərsən, əmioğlu? M
[chorde – tel] 1. riyaz. Əyri xəttin iki nöqtəsini birləşdirən düz xətt. 2. biol. Bəzi heyvanların (məs
sif. Xoreoqrafiyaya aid, xoreoqrafiya ilə bağlı. Xoreoqrafik səhnəciklər
[choreia – rəqs və grapho – yazıram] Rəqs sənəti. Xalq xoreoqrafiyası. Xoreoqrafiya məktəbi. – Hər xalqın incəsənətində özünəməxsus olan milli forması
[choreia – rəqs] tib. Əl-ayağın qeyri-ixtiyari titrəməsindən ibarət əsəb xəstəliyi
zərf Bərk xorultu səsi çıxararaq. [Salman:] Qoy xorhaxor yatanlar sübh tezdən oyansınlar. S.Rəhimov. [Canbalayev Bəyim xalaya:] Səni bu həyətə xorhaxo
[yun.] Xorda oxuyan, xor artisti
“Xorlamaq”dan f.is
f. Hürkmək, hürküb çəkilmək. Bəxtiyar pambığı atdı gölə. Gölün suyu o saat köprüyüb qalxdı. Atlar bunu görən kimi, xorruyub geri çəkildilər
[yun. xor və alm. meister – usta] Xor dəstəsinin rəhbəri, xor dirijoru
bax xorultu. Sükutu yalnız Aslanın bərk xorna səsi pozurdu. S.Vəliyev. □ Xorna çəkmək – xoruldamaq. Tiryəkkeş bərk xorna çəkdikdən sonra başını qaldır
xort düşmək – bax xurt düşmək (“xurt”da). Qədim dayı yerdə bir az zarıyıb söyləndi, sonra xort düşüb yatdı
is. Guya gecə qəbirdən xortlayaraq çıxıb yatmış adamların qanını soran, onlara pislik edən qorxunc, dəhşətli mövhum bir vücud
“Xortlamaq”dan f.is
f. Guya dirilmək, dirilib qəbirdən çıxmaq. [Sonanın] qabağına kölgələr, qəbirdən xortlayan ölülər çıxmamışdı
“Xortuldamaq”dan f.is
f. Xortultu səsi çıxartmaq, xort-xort eləmək. Donuz xortuldayır
is. Donuzların çıxardığı səs
is. 1. Fillərdə və bəzi başqa heyvanlarda müxtəlif vəzifələr (tənəffüs, iybilmə və s.) icra edən boru şəklində uzanan mütəhərrik ağız və ya burun qism
is. Balaca xortum. Arının xortumcuğu
sif. 1. Xortumu olan. Xortumlu milçək. Xortumlu maşın. 2. dan. bax qalife. Dağbaşev ayağa qalxıb əlini xortumlu, göy mahud şalvarının cibinə soxaraq i
cəm zool. Xortumu olan heyvanlar dəstəsi