bax xülasə 1-ci mənada. Xülaseyi-kəlam, bu işin üstündən tamam üç il keçdi. E.Sultanov. Xülaseyi-kəlam, camaat bir vaxt gözünü açdı, gördü ki, Xudayar
is. [fars.] 1. Müxtəsər, bir sözlə, uzun sözün qısası. Xülasə, daha nə deyim, baharın bu gözəl ayında bizim ölkə kimi gözəl ölkə az tapılar… E
is. [ər.] köhn. Xəlifələr. [Həqiqət:] Mənim şəfəqim Misir fironlarının, Roma qeysərlərinin, Kəyaniyan və Sasaniyan şahənşahlarının, Bəni-Ümməyyə, Bəni
is. [ər.] Xasiyyət, təbiət. Sənətkar xülqünə hopmuşdu onun; Təlim-tərbiyənin zövqü, ahəngi. Şəhriyar
is. [ər.] köhn. 1. Xalislik, saflıq. Hər kəs öpər əlimdən; İzhar edər xülusi… A.Səhhət. 2. Səmimilik
[ər.] Xəyal, xəyalət, xamxəyal, fantaziya. Birdən lap qulağının dibində eşidilən qəfil bir qışqırıq Qadiri bu xülyalarından ayırdı
bax xəyalçı
bax xəyalçılıq
[ər. xülya və fars. …pərəst] bax xəyalpərəst. Ögey qardaşı uşaqlarından başqa heç bir kəsi olmayan bu müəllim xəyalpərvər bir adam idi
bax xəyalpərvərlik. Onlar əksərən xəyalpərəst gənclər, geniş ictimai fəaliyyət meydanı axtaran və həqiqi azadlıq üçün çırpınan gənc tələbələr idi
is. [ər. “beşdə bir”] İslam dinində: varlı adamın öz gəlirinin, qazancının beşdə bir hissəsi miqdarında kasıblara verməli olduğu vergi
sif. və zərf [fars.] klas. Şad, şən, qəm-qüssədən uzaq, sevinc, fərəh içində olan (çox zaman şad və xürrəm şəklində işlənir)
is. [ər.] klas. Çıxma, bayıra çıxma. □ Xüruc etmək – çıxmaq. … o İskəndər Rumi idi ki, Məqduniyyə adlı ufaq bir ölkədən xüruc eləmişdi və gəlmişdi Əcə
[ər.] 1. Xas olma, məxsus olma; məxsusluq, bir şeyə və ya şəxsə aid olma. 2. Nisbət şəkilçilərlə: xüsusda, xüsusunda – haqqında, barəsində; barədə, da
[ər.] zərf Xüsusi olaraq, hamıdan artıq, ən çox, hər şeydən əvvəl, ayrıca, ələlxüsus. Xüsusən ev qulluqçuları, gədə, Almas və qulluqçu qız Pəri o gecə
sif. [ər.] 1. Ancaq ayrıca bir şəxsin özünə aid olan, özü ilə bağlı olan, özünə xas olan; şəxsi, fərdi
zərf [ər.] Ələlxüsus, xüsusən. [Mirzə Qədir] əlavə olaraq orasını da bildirdi ki, Nəsir evdə onun qardaşı isə də, həyatda, xüsusilə mətbəəsində qardaş
is. 1. “Xüsusiləşmək”dən f.is. 2. qram. Cümlə üzvlərinin bir qisminin xüsusi səs tonu ilə deyilib, məntiqi vurğu ilə o birilərindən fərqlənməsi halı
f. 1. Başqalarından, ümumilikdən ayrılmaq, xüsusi mövqe tutmaq. 2. qram. Xüsusiləşmə (2-ci mənada) əmələ gəlmək
f.sif. qram. İntonasiyaya və cümlənin digər üzvlərinə münasibətə görə cümlənin nisbətən müstəqil tərkib hissəsinə çevrilmiş
is. Özünə məxsus olma, özünə aid olma, xüsusi mahiyyət daşıma, fərdi səciyyə daşıma, şəxsi xarakter daşıma
is. 1. Hər hansı bir şeyi digərindən ayıran səciyyəvi cəhət, əlamət, keyfiyyət, xassə, spesifiklik. Şoran torpaqların xüsusiyyəti
is. Bir şeyin sahibi, mülkiyyətçi; yiyə, sahibkar
is. Yiyə, sahibkar olma, mülkiyyətçilik
is. [ər.] din. Xətibin minbərdən camaata xitabən söylədiyi nəsihətamiz sözlər, nitq. Əmir İnanc xətibin qulağına pıçıldadıqdan sonra xətib təzə səfərb
Azərbaycan əlifbasının on dördüncü hərfi və bu hərflə işarə olunan saitin adı
is. [ər.] köhn. Bir xeyir iş üçün, yaxud ehtiyacı olan bir adam və ya cəmiyyət üçün verilən və toplanılan pul; maddi yardım, kömək
is. İanə verən, maddi kömək göstərən, yardım edən
klas. bax ianə. [Yusif şah:] Dullara və yetimlərə və şillərə və korlara ianət və himayət göstərilsin
is. [ər.] 1. Yedirmə, yedirib-içirmə. 2. Qida, yeyəcək, yeyinti. □ İaşə müəssisəsi – yeməkxana, aşxana, kafe və s
is. İaşə işləri ilə məşğul olan, yeyinti müəssisəsi işçisi
is. [ər.] 1. Dua oxuma, namaz qılma şəklində icra edilən dini ayin. [Molla İbrahimxəlil:] Əgər məni görmək istəsələr, de ki, ustadım … ibadətdədir
is. İbadətlə məşğul olan adam, vaxtını ibadətdə keçirən adam
is. [ər. ibadət və fars. …gah] İçərisində ibadət edilən yer, ibadət yeri, məbəd (məscid, kilsə və s.)
[ər. ibadət və fars. …xanə] bax ibadətgah. [Sönməz:] Ərəblər əvvəlləri … böyük mərkəzlərdəki ocaqlara, ibadətxanalara toxunmurdular
is. və sif. [ər. ibadət və fars. …kar] İbadət edən, səcdə edən, səcdəedici. [Ərən:] Mariqeri diz çökərək Sfinks heykəlinin üst səkisində oturan bir qı
is. [ər.] 1. Kəlam; iki və ya bir neçə kəlmədən ibarət tərkib. Gözlüyümü gözümə taxıb bir yerindən bu ibarəni çətinliklə oxuya bildim
[ər. ibarə və fars. …baz] bax ibarəpərdaz
bax ibarəpərdazlıq. İbarəbazlıq fikrin boşluğuna və bir dərəcədə yoxluğuna dəlalət eləyir. F.Köçərli
bax ibarəpərdaz
bax ibarəpərdazlıq
sif. Təmtəraqlı, qəliz, ibarələrlə dolu. İbarəli yazı. – Armudboğaz, şişbığ satıcının belə ibarəli nitqindən baş açmayan Leylək istər-istəməz əsəbiləş
is. İbarələrlə dolu olma, təmtəraqlılıq, qəlizlik
is. [ər. ibarə və fars. …pərdaz] Danışığında və ya yazısında qəliz, təmtəraqlı ibarələr işlətməyi sevən adam
is. Qəliz və təmtəraqlı ibarələr işlətmək həvəsi, meyli
[ər.] 1. Mütəşəkkil, düzəlmiş, tərtib olunmuş. Beş adamdan ibarət heyət. Mütəxəssislərdən ibarət komissiya
bax ifçin. [Səttar:] Gözlərinin qırağına elə bil qara qaytan tutulub, dırnaqları ibçindir. P.Makulu
is. [tar.] 1. İberiyanın əsas əhalisini təşkil edən qədim şərqi gürcü qəbilələri. 2. Qədim İspaniyada yaşayan bir qrup qəbilənin adı