ARMAN

Jan-Batist Arman Qiyomen (fr. Jean-Baptiste Armand Guillaumin; 16 fevral 1841, Paris, Fransa — 26 iyun 1927, Orli, Val-de-Marn, Fransa) — fransız rəssam, daha çox kimi Arman Qiyomen tanınır . == Bioqrafiya == Arman Qiyomen 1841-ci il fevralın 16-da Parisdə anadan olmuşdur. Eyni ilin sonunda Arman ailəsi Parisdən ayrılaraq Mulin şəhərinə köçmüşdür. 1856-cı ildə 16 yaşında Arman Parisə qayıdaraq heykəltaraş Keilu tərəfindən öyrədilən bələdiyyə məktəbində incəsənət siniflərinə təhsilinə başlamışdır. 1860-cı ildə Qiyomen Paris-Orlean dəmiryolu şirkətində işə başladı. Amma Arman sənət siniflərini unutmadı və tezliklə Parisdə İsveçrə Akademiyasında iştirak etdi, burada Fransisko Olyer, Kamil Pissarro və Pol Sezann ilə tanış oldu. 1863-cü ildə Qiyomen, Eduard Mane, Kamil Pissarro və Pol Sezann ilə birgə, əsərlərini Armandın əsərləri altında qeyd edilməməsinə baxmayaraq, məşhur «Rədd edilənlər salonu» sərgisində nümayiş etdirdi. 1891-ci ildə şəhər lotereyasında 100 min frank qazandı və bu gözlənilməz zənginlik, nəhayət, Parisdəki inzibati işlərini açma və yeni, daha fərqli motiflər və növləri axtarmaq üçün səyahət etməyə başladı. Əvvəlcə sənətçi "Saint-Palais, Girondun ağzı" (1892), "Saint-Palais dağları" (1893) yazdığı Saint-Palaisdə olub.

Cihat Arman (16 iyul 1915, İstanbul - 14 may 1994, İstanbul) — Türkiyə futbolçusu, qapıçı, məşqçi. == Həyatı == Cihat Arman 16 iyul 1915-ci ildə İstanbulda anadan olmuşdur. === Oyunçu karyerası === 15 yaşında futbol oynamağa başladı. Qapıçı mövqeyisində çıxış edirdi. Oyun karyerasına 1934-1937-ci illərdə çıxış etdiyi Gənclərbirliyində başlamışdır. Sonradan, 1939-cu ildə bağlanan Güneş klubuna keçdi. Onun növbəti və oyunçu karyerasında sonuncu klubu Fənərbaxça oldu. Onun heyətində 308 matç keçirmiş və "Uçan qapıçı" ləqəbini qazanmışdır. 1944-cü ildə Türkiyə çempionatının qalibi oldu, üç dəfə İstanbul Futbol Liqasında (1944, 1947-1948) qalib gəlmişdir, İstanbul Liqa Kubokunu (1945) qazanmışdır.1936-cı ildə Berlində keçirilən Yay Olimpiya Oyunlarında 9-16-cı yerləri bölüşən Türkiyə milli futbol komandasının üzvü idi. Yeganə oyunu Norveç komandasına qarşı keçirtmişdir və 4 qol buraxmışdır.1948-ci ildə Londonda keçirilən Yay Olimpiya Oyunlarında 5-8-ci yerləri bölüşən Türkiyə milli futbol komandasının heyətində çıxış etmişdir.

Arman Pyer Kossen de Perseval (fr. Armand-Pierre Caussin de Perceval; 11 yanvar 1795, Paris – 15 yanvar 1871, Paris) — fransız şərqşünası və ərəbşünası. == Həyatı == Arman Pyer Kossen de Perseval 13 yanvar 1795-ci ildə Parisdə doğulmuşdu. Şərqşünas olan atası Jan-Jak Antuan Kossen de Persevalın təsiri ilə Şərq dillərinə yaxın maraq duydu. 1817-ci ildə Türkiyəyə gəldi. Bir müddət sonra Livana getdi və orada üç il qaldı. Ərəb ölkələrindəki Fransız səfarət və konsulluqlarında tərcüman olaraq çalışdı. Dönüşündə Parisdəki "École des Langues Orientales Vivantesa" məktəbinə Ərəb dili müəllimi təyin edildi (1822). 1833-cü ildə "Collège də FrancEt" məktəbində Ərəb dili və ədəbiyatı profesoru vəzifəsinə yiyələndi. Arman Pyer Kossen de Perseval 15 yanvar 1871-ci ildə Paris şəhərində vəfat etdi.

Armand Madyar (mac. Magyar Armand; 5 fevral 1898, Budapeşt – 12 fevral 1961, Budapeşt), Armin Munk kimi də tanınır, — macar Yunan-Roma güləşçisi, Avropa çempionu. 1898-ci ildə Budapeştdə doğulmuşdr. 1924-cü ildə Paris Olimpiya Oyunlarında iştirak etdi və orada 5-ci yeri tutdu. 1925-ci ildə Avropa çempionu oldu. Avropa çempionatlarında 1926 və 1927-ci illərdə gümüş medalların sahibi oldu.

Arman Pyer Kossen de Perseval (fr. Armand-Pierre Caussin de Perceval; 11 yanvar 1795, Paris – 15 yanvar 1871, Paris) — fransız şərqşünası və ərəbşünası. == Həyatı == Arman Pyer Kossen de Perseval 13 yanvar 1795-ci ildə Parisdə doğulmuşdu. Şərqşünas olan atası Jan-Jak Antuan Kossen de Persevalın təsiri ilə Şərq dillərinə yaxın maraq duydu. 1817-ci ildə Türkiyəyə gəldi. Bir müddət sonra Livana getdi və orada üç il qaldı. Ərəb ölkələrindəki Fransız səfarət və konsulluqlarında tərcüman olaraq çalışdı. Dönüşündə Parisdəki "École des Langues Orientales Vivantesa" məktəbinə Ərəb dili müəllimi təyin edildi (1822). 1833-cü ildə "Collège də FrancEt" məktəbində Ərəb dili və ədəbiyatı profesoru vəzifəsinə yiyələndi. Arman Pyer Kossen de Perseval 15 yanvar 1871-ci ildə Paris şəhərində vəfat etdi.

Armando Manzanero Canché (7 dekabr 1935, ci Mérida, Meksika təvəllüdlü — 28 dekabr 2020, Mexico) geniş Premyer Meksika romantiki və Müharibədən sonrakı dövrün bəstəkarı və Latın Amerikasının ən uğurlu bəstəkarlarının biri hesab edilən Maya mənşəli bir Meksika musiqiçi və bəstəkardır.

Armando Merodio Peskuera (isp. Armando Merodio Pesquera; 23 avqust 1935, Barselona – 21 iyun 2018, Bilbao, Basklar ölkəsi) ― hücumçu mövqeyində oynamış İspaniya futbolçusu. == Futbolçu karyerası == Kataloniyanın Barselona şəhərində anadan olan Merodionun atası pelota oyunçusu idi. O, 3 yaşındaykən ailəsi ilə Basklar ölkəsinə köçdü. Peşəkar karyerasına "Barakaldo" klubunda başlasa da, tezliklə "Atletik Bilbao" ilə müqavilə bağladı. 11 mart 1956-cı ildə Merodio ev meydanında 2–1 qələbə hesabı ilə bitən "Atletiko Madrid" klubuna qarşı oyunda La Liqa debütunu etdi və qol vurdu. Mövsüm ərzində o, daha iki dəfə meydana çıxdı və klubu liqa və ölkə kubokunun çempionu oldu; 16 yanvar 1957-ci ildə Çempionlar Kubokunun 1/4 finalında "Mançester Yunayted"ə qarşı keçirilən və 5–3 məğlubiyyət hesabı ilə bitən oyununda o, fərqlənməyə bacardı, iki oyunun nəticəsində ümumi hesab ingilislərin xeyrinə 5–6 oldu.İspaniya çempionatının 1958–59 mövsümündə o, ard-arda dörd oyuna 11 qol vurdu ("Atletik" oyunlarda 9–0, 9–0, 8–1 və 7–0 hesabları ilə qalib gəlmişdir). Bilbao klubunda 104 oyuna 39 qol vuran Merodio 1963-cü ildə həmçinin yüksək divizyonda çıxış edən "Real Mursiya"ya transfer olundu və burada iki mövsüm keçirərək sonuncuda aşağı liqaya düşdü."Rekreativo" və "İndauçu" klublarında aşağı divizyonda 2 il keçirəndən sonra Merodio karyerasını 1967-ci ildə demək olar ki 32 yaşında bitirdi. 21 iyun 2018-ci ildə 82 yaşında Bilbaoda vəfat etdi.

Armando Obispo (5 mart 1999) — Erediviziya təmsilçilərindən olan PSV Eyndhoven klubunda müdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Niderland futbolçusudur. == Klub karyerası == === PSV === Obispo PSV Eyndhoven akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. Obispo öz peşəkar karyerasında debütünü 16 sentyabr 2016-cı ildə Dordrext klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 90 dəqiqə meydanda mübarizə aparmışdır. Eerste Diviziya görüşündə Yonq PSV rəqibinə 3-2 hesabı ilə qalib gəlmişdir.

Armando Teodoro Hunziker (isp. Armando Theodoro Hunziker, 1919—2001) — İsveçrə mənşəli Argentina botaniki. == Armando Teodoro Hunzikerin şərəfinə adlandırılan bitkilər == Hunzikeria D'Arcy, 1976 (Solanaceae) Adesmia hunzikeri Burkart, 1954 (Fabaceae) Amaranthus hunzikeri N.Bayón, 2007 (Amaranthaceae) Capsicum hunzikerianum Barboza & Bianch., 2005 (Solanaceae) Dioscorea hunzikeri Xifreda, 1985 (Dioscoreaceae) Euphorbia hunzikeri Subils, 1975 (Euphorbiaceae) Jaltomata hunzikeri Mione, 2001 (Solanaceae) Justicia hunzikeri Ariza, 1971 (Acanthaceae) Larnax hunzikeriana Benítez & M.Martínez, 1995 (=Cuatresia hunzikeriana, Solanaceae) Lycium hunzikeri F.A.Barkley, 1953 (Solanaceae) Manihot hunzikeriana Mart.Crov., 1964 (Euphorbiaceae) Melica hunzikeri Nicora, 1999 (Poaceae) Mostacillastrum hunzikeri Al-Shehbaz, 2010 (Brassicaceae) Nototriche hunzikeri Krapov., 2003 (Malvaceae) Perezia hunzikeri Cabrera, 1950 (=Perezia atacamensis, Asteraceae) Physalis hunzikeriana M.Martínez, 1999 (Solanaceae) Sclerophylax hunzikeri Di Fulvio, 1961 (Solanaceae) Setaria hunzikeri Anton, 1984 (Poaceae) Stipa hunzikeri Caro, 1966 (=Nassella hunzikeri, Poaceae) Witheringia hunzikeri D'Arcy, 1974 (Solanaceae) Valeriana hunzikeri Borsini, 1960 (Valerianaceae) Verbena hunzikeri Moldenke, 1947 (=Glandularia scrobiculata, Verbenaceae) == Ədəbiyyat == Anton, Ana M. 2002. Armando T. Hunziker (1919−2001); Taxon 51: 393-403.

Armanter — Fransanın Hauts-de-France regionunun Nord departamentində yerləşən kommuna. Kommunanın əhalisi 2017-ci il statistikasına görə 24882 nəfərdir.

Armanyak (fr. Armagnac) — Qaskon vilayətində ağ üzüm şərabının distilləsi nəticəsində alınan spirtli içki.

Clematis armandii (lat. Clematis armandii) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinin ağəsmə cinsinə aid bitki növü.

Corco Armani (it. Giorgio Armani; d.11 iyul 1934, İtaliya, Pyaçentsa) — İtaliyalı geyim dizayneri. == Məlumat == Corco Armani Pyaçentsa universitetində tibb üzrə təhsil almış, lakin dizayn işlərinə aludə olduğundan təhsilini başa vurmamışdır. 1964-cü ildə N.Çerrutinin firmasında, 1970-ci ildən isə hazır geyim firmalarında müstəqil işləməyə başlamışdır. 1974-cü ildən öz markası ilə kişi və qadın geyimləri kolleksiyalarını hazırlamışdır. Armani ciddi, qüsursuz klassik üsluba sərbəst görünüş verə bilmişdir. Qadın qarderobuna yumşaq yun parçadan kişi stilində tikilmiş şalvarlı kostyumlar əlavə etmişdir. Armani kolleksiyalarına gənclər üçün cins parçadan geyimlər daxil edən (1981-ci ildən) ilk dizayner olmuşdur. Armaninin estetik prinsipi "nəzərə çarpmayan moda"dır və buna görə də onun modellərində gözəl, dəbdəbəli parçalar və zərif, nəfis aksessuarlar sadə, aydın formalar əsasında birləşmişdir. == Sport == "Olimpia Milano" basketbol yığımın prezidentidir.

Corco Armani (it. Giorgio Armani; d.11 iyul 1934, İtaliya, Pyaçentsa) — İtaliyalı geyim dizayneri. == Məlumat == Corco Armani Pyaçentsa universitetində tibb üzrə təhsil almış, lakin dizayn işlərinə aludə olduğundan təhsilini başa vurmamışdır. 1964-cü ildə N.Çerrutinin firmasında, 1970-ci ildən isə hazır geyim firmalarında müstəqil işləməyə başlamışdır. 1974-cü ildən öz markası ilə kişi və qadın geyimləri kolleksiyalarını hazırlamışdır. Armani ciddi, qüsursuz klassik üsluba sərbəst görünüş verə bilmişdir. Qadın qarderobuna yumşaq yun parçadan kişi stilində tikilmiş şalvarlı kostyumlar əlavə etmişdir. Armani kolleksiyalarına gənclər üçün cins parçadan geyimlər daxil edən (1981-ci ildən) ilk dizayner olmuşdur. Armaninin estetik prinsipi "nəzərə çarpmayan moda"dır və buna görə də onun modellərində gözəl, dəbdəbəli parçalar və zərif, nəfis aksessuarlar sadə, aydın formalar əsasında birləşmişdir. == Sport == "Olimpia Milano" basketbol yığımın prezidentidir.

Dieqo Armando Maradona (30 oktyabr 1960[…], Lanus[d], Buenos-Ayres əyaləti[d] – 25 noyabr 2020, Diqe-Luxan[d], Buenos-Ayres əyaləti[d]) — Argentinalı keçmiş futbolçu və məşqçi. 25 noyabr 2020-ci ildə vəfat edib. O, klub karyerası ərzində "Argentinos Xuniors", "Boka Xuniors", "Barselona", "Napoli", "Sevilya" və "Newell's Old Boys" klublarında oynayıb. Gənclər arasında dünya çempionu 1979. 1986 Dünya Kubokunun ən yaxşı oyunçusu. 1979 və 1980-ci illərdə Cənubi Amerikada ilin futbolçusu. İki dəfə dünya çempionatlarının simvolik komandalarının üzvü. "Boka Xuniors" ilə Argentina çempionu, "Napoli" klubu ilə ikiqat İtaliya çempionu. FİFA-nın rəsmi saytında səsvermə yolu ilə 20-ci əsrin ən yaxşı futbolçusu 53,6% səs toplayıb; FİFA Futbol Komissiyasının məlumatına görə isə, Maradona 20-ci əsrin 3-cü futbolçusudur.Klassik 10 nömrə mövqeyində oynayan və yaradıcı pleymeyker olan Maradona, transfer qiyməti ilə iki dəfə dünya rekordu qıran ilk oyunçu olub. Bu rekordlar 1982-ci ildə 5 milyon funt-sterlinqə "Barselona"ya transfer olunduğu zaman və 1984-cü ildə 6,9 milyon funt sterlinqə "Napoli"yə transfer olunduğu zaman baş verib.

Bu Argentina milli futbol komandasının şərəfini qorumuş, Dieqo Armando Maradonanın milli komandada vurduğu qolların siyahısıdır. O, millinin tərkibində ümumilikdə 91 matç keçirmiş və 34 dəfə fərqlənə bilmişdir. Millidə ilk debütünü 27 fevral 1977-ci ildə Macarıstan yığmasına qarşı etmişdir. Əsas millinin tərkibində isə ilk qoluna Şotlandiya millisinə 3-1 hesabı ilə qalib gəldikləri oyunda vurmuşdur. == Beynəlxalq qollar == Hesablar və nəticələrdə ilk olaraq Argentina göstərilib:.

Corco Armani (it. Giorgio Armani; d.11 iyul 1934, İtaliya, Pyaçentsa) — İtaliyalı geyim dizayneri. == Məlumat == Corco Armani Pyaçentsa universitetində tibb üzrə təhsil almış, lakin dizayn işlərinə aludə olduğundan təhsilini başa vurmamışdır. 1964-cü ildə N.Çerrutinin firmasında, 1970-ci ildən isə hazır geyim firmalarında müstəqil işləməyə başlamışdır. 1974-cü ildən öz markası ilə kişi və qadın geyimləri kolleksiyalarını hazırlamışdır. Armani ciddi, qüsursuz klassik üsluba sərbəst görünüş verə bilmişdir. Qadın qarderobuna yumşaq yun parçadan kişi stilində tikilmiş şalvarlı kostyumlar əlavə etmişdir. Armani kolleksiyalarına gənclər üçün cins parçadan geyimlər daxil edən (1981-ci ildən) ilk dizayner olmuşdur. Armaninin estetik prinsipi "nəzərə çarpmayan moda"dır və buna görə də onun modellərində gözəl, dəbdəbəli parçalar və zərif, nəfis aksessuarlar sadə, aydın formalar əsasında birləşmişdir. == Sport == "Olimpia Milano" basketbol yığımın prezidentidir.

Pinus armandii (lat. Pinus armandii) — şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü.

Pinus amamiana (lat. Pinus amamiana) — şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Pinus amamiana növü Yaponiya və Ryukyu adaları ərazilərində yayılmışdır. == Sinonim == Pinus armandii var. amamiana (Koidz.) Hatus.

Xosrov xan kimi də tanınan Xosrov sultan Armani (vəfatı 1653) — XVII əsrdə Səfəvi rəsmisi, hərbi sərkərdə və erməni əsilli qulam. Müxtəlif vaxtlarda çox sayda vəzifə tutmuşdur. Əvvəlcə uzun müddət Bəxtiyari qəbiləsinin uzun müddət darğası (daruğah-ye il-e Baxtiyar) olmuşdur. Sonra Qarabağdakı Cavanşir qəbiləsinin idarəçisi (hakem-e il-e Cavanşir) vəzifəsini icra etdi. Daha sonra "ov ustası" (mir shekār-bashi) vəzifəsini tutdu və Əbhər (Sultaniyə) qubernatorluğuna (bəylərbəyi) təyin olundu. Nəhayət, 1643-1653-cü illərdə Şirvan qubernatoru (bəylərbəyi) vəzifəsini də icra etdi. Şirvanda qubernatorluğu dövründə Xosrov 1651-1653-cü illərdə Səfəvi-Rusiya müharibəsi zamanı Terek çayının Səfəvilərin ərazisindəki rus qalasının dağıdılması və qarnizonun qovulması ilə nəticələnən Səfəvilərin uğurlu hücumunda iştirak etdi. Dini qəbul etdiyini bildirmək üçün o dövrdəki mənbələrdə Xosrovu "İslam üçün yeni" (jadid ol-eslam) adlandırırdılar. Oğulları Allahverdi xan (gürcü Allahverdi xanla səhv salmasaq) və İmamverdi bəy bir neçə nüfuzlu mövqe tutacaqdılar. == Mənbələr == Baghdiantz-McCabe, Ina.

İnessa Armand(fr. Élisabeth Pécheux d’Herbenville); 26 aprel, 1874, Paris - 24 sentyabr 1920, Nalçik)—Rusiya inqilabi hərəkatın təşviqatçısı. == Həyatı == Vladimir İliçin seçdiyi qadın İnessa Armand idi. Lenin Armandla 1910-cu ildə tanış olmuşdu. Parisə gənc inqilabçı İnessa Armand təşrif buyurmuşdu. O, eleqant, həyatsevər və qeyri-adi idi. Onun üzərində inqilab və həyat eşqi uzlaşırdı. Lenini də cəlb edən elə bu amillər idi. Maraqlısı odur ki, yaraşıqlı qadınlar Lenini cəlb etməzdi. Onun heç yoldaşları da yox idi.

Əmir bəy Armani — 17-ci əsrdə Səfəvilərdə olan erməni mənşəli qulam. I Şah Səfi (1629-1642) və II Şah Abbasın (1642-1666) şahlıq etdiyi dövrdə xidmət etmiş və bir neçə il şah somelyesi (şirehçi başı), habelə Qaskar bəylərbəyi (1633-1643) kimi fəaliyyət göstərmişdir. Əmir bəy Armani sələfi Mənuçöhr xan bir müddət əvvəl taxt-taca çıxan şah Səfinin təmizlənmə siyasətinin qurbanı olandan sonra Qaskar bəylərbəyliyinə təyin olundu. Şirehçi başı kimi onun yerinə gələn Səfiqulu adlı bir oğlu var idi. == Mənbələr == Baghdiantz-McCabe, Ina. Caucasian Elites and Modern State-Building in Safavid Iran // Chaudhury, Shushil; Kévonian, Kéram (redaktorlar). Les Arméniens dans le commerce asiatique au début de l'ère moderne. Maison des Sciences de l'Homme. 2008. səh.

Armando Broya (10 sentyabr 2001) — İngiltərə Premyer Liqasında çıxış edən Çelsinin albaniyalı futbolçusu.