1. Gecə-gündüzün iyirmi dörddə birini təşkil edən və 60 dəqiqədən ibarət olan vaxt ölçüsü vahidi.
// Saat ölçüsü vahidi. İki saat işləmək. Üç saat gözləmək. Təyyarə iki saat gecikir.
– Bir saat sonra alaçığımıza köçdük.
[Şahmar Şahpəriyə:] Gündə kitabxananı cəmi bir saat açıq saxlamırsan.
□ Bu saat – indi, indicə.
[Kazım:] Bu saat başını salamat saxlamaq istəyirsənsə, başını aşağı sal, kəsbkarlığına qurşan…
Elə bil bu saat bütün xarici aləm yalnız sədrdən asılı idi.
Haman saat – bax o saat. Haman saat işə başladı.
O saat – tez, əlüstü, dərhal.
Əgər mən biləm ki, qardaşım casusdur, o saat onu yaxalayıb, verərəm hərbi tribunala.
2. Günortadan, yaxud tən gecə yarıdan hesablanan 60 dəqiqəlik vaxt ölçüsü.
[Mərcan bəy:] Aha, saat neçədir, o vaxta bir saat qalıbdır, zərər yoxdur, qurtardım Minnətin üzündən, qurtardım!
Saat üçdü… Kazım işdən qayıtmış; Vücudunu qaplamışdı yorğunluq.
3. Gecə-gündüz müddətində vaxtı təyin etmək üçün alət, cihaz. Divar saatı. Cib saatı. Qol saatı.
– Usta Zeynal Mirzə Səfərin oğluna xeyir-dua verib, yaxşı yol ilə müvəffəqiyyət diləyib bir qızıl saat da verdi.
…Əzizin gözləri saatın yanından asılmış böyük bir şəklə ilişdi.
4. Tənəffüslə birlikdə dərsə, mühazirəyə sərf olunan 60 dəqiqəlik müddət. Akademik saat (texnikumlarda və ali məktəblərdə 50 dəqiqə davam edən vaxt, müddət). Dərs saatı (ümumtəhsil məktəblərində 45 dəqiqə davam edən məşğələ müddəti). Dərs proqramını saatlara bölmək.
// Pedaqoji məşğələ, mühazirə. Saatlarımı yazdınmı? Xəstə müəllimin saatlarını kimə verdilər?
5. Vaxt, çağ, an, zaman. Axşam saatlarında.
– İraq olsun yaman gözdən, nə xoş saətdir ol saət; Ki, məşuqilə aşiq eyləyib nazişitab oynar.
[Cavadın] dərələrdən quzuqulağı yığıb yediyi saatlar gözləri qabağında canlandı.
6. bax saatlıq.
Buradan oraya neçə saat yoldur? – Bakıdan buraya dörd saata gəlmişdik.
◊ Bir saatın içində – dərhal, o saat, gecikmədən.
Bir saatın içində ağa ikən qul oldum.
Saatdan-saata – bax saatbasaat. Bina saatdan-saata ucalırdı.
– Üçüncü quyu ətrafında görülən işlər gündən-günə deyil, saatdan-saata artır.
