SKEPTİSİZM
[alm. Skeptizismus; fr. Scepticisme; ing. Scepticism; yun. Skeptesthal – gözləmək, incələmək; osm. tr. hisbaniye, reybiye; ər. س جٌ خٍّ ] – dəqiq bir vəziyyətdə olmamaq, qərar verməmək, qərarsız davranmaq.
Skeptisizm
Skeptisizm (yun. σκεπτικός – araşdıran) — e.ə. IV əsrin axırında yunan fəlsəfəsində formalaşmış cərəyan. Onun əsasını Pirron qoymuşdur.
Skeptisizmin günümüzdə bir neçə növə ayrıldığını görə bilərik, amma əsas olaraq 3 yerə bölünür: fəlsəfi skeptisizm, elmi skeptisizm, dini skeptisizm.
Elmi skeptiklər o adamlardır ki, onlar elmi biliklərə şübhə ilə yanaşır və hər zaman onları tənqid etməyə hazırdırlar.
Şübhəçilik Ellinizm və Roma dövrünün ən çox yayılmış fəlsəfi məktəblərindən biri idi. Onun ardıcılları obyektiv həqiqətin dərk olunmasının mümkünlüyünü şübhə altına alırdılar. Skeptiklər hesab edirdilər ki, iki iddia yetərincə dəlillərlə əsaslandırılırsa, onda onlardan hansısa birinə üstünlük verərək onu qəbul etmək olmaz. Bu fikir də onların təliminin əsasını təşkil edirdi.
Avropa skeptisizmi
Avroskeptisizm və ya Aİ-skeptisizm kimi də yazılan avroskeptisizm Avropa İttifaqı (AB) və Avropa inteqrasiyası ilə bağlı tənqidləri ehtiva edən siyasi mövqedir. Bu, müəyyən Aİ təsisatlarına və siyasətlərinə qarşı çıxan və islahat axtaranlardan (Avrorealizm, Avrotənqidi və ya yumşaq Avroseptisizm) Aİ üzvlüyünə qarşı çıxan və Aİ-ni islah oluna bilməyən (AB əleyhinə, Aİ əleyhinə və ya sərt Avroseptisizm) hesab edənlərə qədər dəyişir. Avroseptizmin əksi avropapərəstlik və ya Avropa birliyi kimi tanınır.
Avroskeptisizmin əsas səbəbləri inteqrasiyanın milli suverenliyi və milli dövləti zəiflətməsi, Aİ-nin elitist olması və demokratik legitimliyin və şəffaflığın olmaması, həddən artıq bürokratik və israfçı olmasıdır. yüksək səviyyəli immiqrasiyanı təşviq edir və ya fəhlə sinfi hesabına böyük biznes elitasına xidmət edən qənaət siyasətinə cavabdeh olan və özəlləşdirməni təşviq edən neoliberal təşkilatdır.
Avroskeptisizm həm solda, həm də sağda siyasi spektrin müxtəlif qruplarında müşahidə edilir və çox vaxt populist partiyalarda rast gəlinir. Eyni səbəblərə görə AB-ni tənqid edərkən, solçu avroskeptik populistlər daha çox Avropa borc böhranı və Transatlantik Ticarət və İnvestisiya Tərəfdaşlığı kimi iqtisadi məsələlərə diqqət yetirirlər, Avroskeptik sağ -qanad populistlər Avropa miqrant böhranına diqqət yetirirlər. O, daha çox millətçilik və immiqrasiya kimi məsələlərə diqqət yetirir. 2000-ci illərdən bəri radikal sağ partiyaların artması avroskeptisizmin artması ilə güclü şəkildə bağlıdır.
== Terminologiya ==
Mübahisə etmək olar ki, Avroskeptik düşüncənin bir neçə fərqli növü var ki, onlar öz tərəfdarlarının Aİ-yə üzv dövlətlər arasında inteqrasiyanı rədd etmə dərəcələri və bunun səbəbləri ilə fərqlənirlər.