I
(Füzuli, Xanlar, Şəmkir)
bax tap III. – O tafdan ağzı aşağı gələndə gördüyün yerrərin hamısı bizim kolxozundu (Füzuli); – O taflarda mal örüşü var (Şəmkir)
II
(Zəngilan)
suvarılmayan əkin sahəsi
Artemisia tafelii
Artemisia tafelii (lat. Artemisia tafelii) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.
Echinops taftanicus
Echinops taftanicus (lat. Echinops taftanicus) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin toppuztikan cinsinə aid biki növü.
Helen Herron Taft
Helen Herron Taft (ing. Helen Herron Taft; 2 iyun 1861[…], Sinsinnati, Ohayo – 22 may 1943[…], Vaşinqton) — ABŞ siyasətçisi, 28-ci Prezidenti Vilyam Taftın həyat yoldaşı.
Mikania tafallana
Mikania tafallana (lat. Mikania tafallana) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin mikaniya cinsinə aid biki növü.
Tafofobiya
Tafofobiya — Şəxsin diri-diri basıdırılmaqdan və ya məzarda ayılmasından qorxması, fobiyaların bir növü. Yunancadan τάφος - taphos, "məzar, qəbir" və φόβος - phobos, "qorxu" sözlərinin tərcüməsindən formalaşaraq məzar qorxusu, qəbir qorxusu anlamına gəlməkdədir.".
== Məlumat ==
Müasir tibb elminin formalaşmasına qədər qorxu hissi tamamilə irrasional hesab olunmurdu. Tarix ərzində insanların diri-diri basdırılmasını əks etdirən onlarla fakt mövcud olmuşdur və bu üsul əsasən qiyamçılara və əsir edilmiş düşmən əsgərlərinin cəzalandırılması zamanı ağır bir metod kimi istifadə olunmuşdur. İngilis reformçu Uliyam Teb vəfat etməmiş şəxslər üçün təşkil edilən cənazə mərasimləri ilə bağlı kiçik bir araşdırma gerçəkləşdirmişdir və əldə etdiyi nəticəyə görə 219 diri-diri basdırılma, 149 həqiqi canlı məzar və 2 nəfərin məzarda ayılması faktının baş verdiyini müəyyənləşdirmişdir.
Tafrogen
Tafrogen (rus. тафроген, ing. taphrogen, tafrogen) /yun. taphros–quyu, çuxur/ – orta-okean silsilələrini göstərmək üçün təklif olunmuş termin.
Tafrogenez
Rift (ing. rift) — çat, qırılma) — bir neçə yüz km məsafəyə (çox vaxt 1000 km-dən çox) xətti uzanan dərinlik mənşəli yarıqvari və ya yarğanvari struktur. Bir çox qitə və okean riftlərinin eni 30–70 km ölçülür. Eyni zamanda, çox dar (5–20 km, məsələn: Ölü dəniz) və çox enli (200–400 km, məsələn: Qırmızı dəniz) riftlər də məlumdur. Rift təsvirini Qreqori (1921) Şərq Afrika qrabenlər sistemi timsalında vermişdir. Rift adətən dar gərilmə zonası əmələ gətirir və vulkanizmlə səciyyələnir. Rift vulkanizmində qələvi süxurların əsasi tərkibli növləri (olivinli bazaltlar, analsimli bazaltlar, pikritlər) üstünlük təşkil edir, turş süxurlar (fonolitlər, traxitlər) isə məhdud yayılır. Rift növləri: 1) qitədaxili — Yer qabığının ilkin zəifləmiş zonaları boyu uzanan riftlər (məsələn: Şərq Afrika rift sistemi); 2) qitələrarası — qitə qabığının olmadığı zonalarda inkişaf edən (məsələn: Qırmızı dəniz və Ədən körfəzi) riftləri; 3) okeandaxili — okeanqabıqlı dar rift dərələri aralıq okean silsilələri və ya georiftogenallar. Riftlərin əmələ gəlməsi haqqında bir neçə fərziyyə vardır: 1) blokların diferensiasion hərəkəti nəticəsində; 2) aralanma — qaymaların horizontal yerdəyişməsi nəticəsində; 3) ikimərhələli (hər iki fərziyyəni birləşdirir): başlanğıc mərhələdə tağ qalxması baş verir, gərilmə qüvvələrinin təsirindən tağın mərkəzi hissəsi uçur və sonrakı mərhələdə qaymalar riftdən bir və ya iki tərəfə aralanır.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti.
Tafta
Tafta — ipəkdən hazırlanan parça növü. Saya və naxışlı olur.
"Tafta" sözünün izahını İranda olan yer adı ilə bağlayırlar, ehtimal ki, parçanın adı da burdan götürülüb.
Tafta, sapının zərif tovluluğu, sıxlığı, davamlılığı, naxışlarının sadəliyi, rəng harmoniyasının ifadəli həlli ilə həmnövlərindən fərqlənən, xalq məişətində istifadə olunan ipək toxumadır. Azərbaycan milli toxumalarından olan tafta hələ XV-XVII əsrlərdə Avropa və Rusiyada böyük şöhrət tapmışdı.
XIX əsrdə Şuşa, Şamaxı və onun ətraf kəndləri tafta parça istehsalında Zaqafqaziyada birinci yeri tuturdu. Bu zaman Şamaxıda ən çox qırmızı, sarı, yaşıl, göy və s. rəngli zolaq və millərdən ibarət dama-dama naxışlı tafta parçalar daha çox istehsal edilirdi.
Ən sıx toxumada dörd əriş sap götürülürdü. Bu cür kip toxunuşlu tafta parça xalq arasında "Çarta tafta" adlanırdı.
Tafta (parça)
Tafta — ipəkdən hazırlanan parça növü. Saya və naxışlı olur.
"Tafta" sözünün izahını İranda olan yer adı ilə bağlayırlar, ehtimal ki, parçanın adı da burdan götürülüb.
Tafta, sapının zərif tovluluğu, sıxlığı, davamlılığı, naxışlarının sadəliyi, rəng harmoniyasının ifadəli həlli ilə həmnövlərindən fərqlənən, xalq məişətində istifadə olunan ipək toxumadır. Azərbaycan milli toxumalarından olan tafta hələ XV-XVII əsrlərdə Avropa və Rusiyada böyük şöhrət tapmışdı.
XIX əsrdə Şuşa, Şamaxı və onun ətraf kəndləri tafta parça istehsalında Zaqafqaziyada birinci yeri tuturdu. Bu zaman Şamaxıda ən çox qırmızı, sarı, yaşıl, göy və s. rəngli zolaq və millərdən ibarət dama-dama naxışlı tafta parçalar daha çox istehsal edilirdi.
Ən sıx toxumada dörd əriş sap götürülürdü. Bu cür kip toxunuşlu tafta parça xalq arasında "Çarta tafta" adlanırdı.
Uilyam Horvard Taft
Vilyam Hovard Taft (ing. William Howard Taft; 15 sentyabr 1857[…], Sinsinnati, Ohayo – 8 mart 1930[…]) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 27-ci prezidenti (1909-1913). Onun hakimiyyət dövrü dövlətin iqtisadiyyatdakı rolunun güclənməsi ilə xarakterizə olunmuşdur.
1921-ci ildə ABŞ Ali Məhkəməsinin Baş hakimi seçilmişdir. Bu məhkəmədə vəzifə tutmuş ilk və yeganə ABŞ prezidentidir. Vəfatına 1 ay qalmış həmin vəzifədən istefa vermişdir.
Uilyam Hovard Taft
Vilyam Hovard Taft (ing. William Howard Taft; 15 sentyabr 1857[…], Sinsinnati, Ohayo – 8 mart 1930[…]) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 27-ci prezidenti (1909-1913). Onun hakimiyyət dövrü dövlətin iqtisadiyyatdakı rolunun güclənməsi ilə xarakterizə olunmuşdur.
1921-ci ildə ABŞ Ali Məhkəməsinin Baş hakimi seçilmişdir. Bu məhkəmədə vəzifə tutmuş ilk və yeganə ABŞ prezidentidir. Vəfatına 1 ay qalmış həmin vəzifədən istefa vermişdir.
Uilyam Taft
Vilyam Hovard Taft (ing. William Howard Taft; 15 sentyabr 1857[…], Sinsinnati, Ohayo – 8 mart 1930[…]) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 27-ci prezidenti (1909-1913). Onun hakimiyyət dövrü dövlətin iqtisadiyyatdakı rolunun güclənməsi ilə xarakterizə olunmuşdur.
1921-ci ildə ABŞ Ali Məhkəməsinin Baş hakimi seçilmişdir. Bu məhkəmədə vəzifə tutmuş ilk və yeganə ABŞ prezidentidir. Vəfatına 1 ay qalmış həmin vəzifədən istefa vermişdir.
Vilyam Taft
Vilyam Hovard Taft (ing. William Howard Taft; 15 sentyabr 1857[…], Sinsinnati, Ohayo – 8 mart 1930[…]) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 27-ci prezidenti (1909-1913). Onun hakimiyyət dövrü dövlətin iqtisadiyyatdakı rolunun güclənməsi ilə xarakterizə olunmuşdur.
1921-ci ildə ABŞ Ali Məhkəməsinin Baş hakimi seçilmişdir. Bu məhkəmədə vəzifə tutmuş ilk və yeganə ABŞ prezidentidir. Vəfatına 1 ay qalmış həmin vəzifədən istefa vermişdir.
Klaudio Taffarel
Klaudio Andre Mergen Taffarel (8 may 1966, Santa-Roza[d], Riu-Qrandi-du-Sul) — Qapıçı kimi oynamış braziliyalı keçmiş futbolçu. İngiltərənin "Liverpul" klubunun və Braziliya millisinin qapıçı məşqçisidir.
18 illik karyerası ərzində o, həm Braziliyada, həm də Avropada beş fərqli klubda peşəkar formada çıxış edib. O, karyerasına 1985-ci ildə Braziliyanın “İnternacional” komandasında başlamış, sonra isə "Parma", "Reccina", "Atletiko Mineyro" və "Qalatasaray" komandalarının formasını geyinib. 2003-cü ildə İtaliyanın "Parma" komandasında ikinci dəfə çıxış etdikdən sonra karyerasını başa vurub.
Braziliya millisinin heyətində 100-dən çox oyun keçirən Taffarel milli komanda ilə birlikdə 1994-cü il Dünya Kubokunu qazanıb. O eyni zamanda tam on il ərzində, milli komanda ilə səkkiz digər böyük beynəlxalq turnirdə iştirak edib. Braziliya milli komandası ilə 1998-ci il Dünya Kubokunda gümuş medal, 1989 və 1997-ci illərdə "Copa America"nın qızıl medalı, 1988 Yay Olimpiya Oyunlarında da gümüş medal qazanıb.
Tafts Universiteti
Tafts Universiteti — Massaçusets ştatının Medford və Somervil şəhərində yerləşən özəl tədqiqat universiteti. 1852-ci ildə qeyri-məzhəbli ali təhsil müəssisəsi təmin etməyi qarşısına məqsəd qoyan xristian universalistlər tərəfindən Tafts Kolleci kimi təsis edilmişdir. Tafts 1970-ci illərə kimi müxtəlif doktoranturalar təklif edən böyük bir tədqiqat universitetinə çevrilənə qədər kiçik bir liberal sənət kolleci idi. Tafts Princeton Review-a görə 98/99 seçicilik reytinqi ilə ABŞ-nin ən seçmə kolleclərindən biridir. 2026-cı il tədrisi üçün Tafts 34,880 müraciətçidən 9%-ni qəbul etdi.