сущ. телемеханика:
1. управление производственными процессами на расстоянии при помощи радиоэлектронных средств связи. Telemexanika vasitələri средства телемеханики
2. область науки и техники, изучающая методы и технические средства передачи на расстояние команд управления и приёма информации о состоянии управляемых объектов
Telemexanika
Telemexanika — məsafədən nəzarət və idarəetmə məqsədi ilə informasiyanın (siqnalların) verilməsi, qəbulu üçün metod və texniki vasitələr işləyib hazırlayan elm və texnika sahəsi.
Telemexanika informasiyanın məsafəyə verilməsi ilə əlaqədar başqa elm və texnika sahələrindən (telefoniya, televiziya, teleqrafiya) bir sıra spesifik xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Bunlardan mühümləri: çox yavaş deyişən vərilənlərin ötürülməsi; ölçülən kəmiyyətlərin verilməsindəyüksək dəqiqlik tələb olunması; siqnalların çox gecikməsinə yolverilməməsi; idarəetmə əmrlərinin vərilməsinin etibarlığı, informasiyanın toplanması və istifadəsi proseslərinin avtomatlaşdırılma dərəcəsinin yüksək olması və s.
«Telemexanika» termini ilk dəfə 1905-ci ildə fransız alimi E.Branli işlətmişdir. İlk vaxtlar Telemexanika məfhumu hərəkətdə olan hərbi obyektlərin radio ilə idarəolunması ilə əlaqələndirilirdi. 20-ci əsrin 20-ci illərində Telemexanikanı dünyada tətbiq etməyə başladılar. Telemexanika vasitələrilə idarəetmə və nəzarət operatorun (dispetçerin) yerləşdiyi idarəetmə və ya dispetçer məntəqəsindən aparılır. İdarərtmə obyekləri bir yerdə, bir nəzarət məntəqəsində cəmlənir, yaxud böyük bir ərazidə qrup şəklində və ya tək-tək yerləşir. Əgər telemexaniki informasiyanın verilməsində radiokanallardan istifadə edilirsə, bu radiotelemexanika adlanır. Operatorun, obyekti məsafədən idarə etməsi və onun vəziyyətinə nəzarə etməsi üçün lazım gələn qurğular toplusu telemexaniki sistem təşkil edir.
"Telemexanika" zavodu
Telemexanika zavodu — Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin tabeliyindəki müəssisə. Şirvan şəhərində yerləşir.
== Tarixi ==
"Telemexanika" zavodu 1981-ci ildə "Cihazlar" zavodu adı altında fəaliyyətə başlamışdır. 1988-ci ildə "Cihazlar" və "Sənaye avtomatikası və Telemexanika" zavodları birləşdirilərək "Sənaye avtomatikası və Telemexanika" zavodu adı altında fəaliyyət göstərmişdir. 1991-ci ildə "Telemexanika" İstehsalat Birliyi yaradılmışdır. 1993-cü ildən "Telemexanika" İstehsalat Birliyi Dövlət Xüsusi Maşınqayırma və Konversiya Komitəsinin tərkibində olmuşdur. 2006-cı ildən "Telemexanika" zavodu Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin tərkibində fəaliyyətini davam etdirir.
2016-cı il iyunun 26-da zavodun utilizasiya sahəsində baş vermiş partlayış nəticəsində 2 nəfər həyatını itirmiş, daha 19 nəfər isə yaranalanmışdır. Hadisə qısaqapanma nəticəsində baş verib.
Telemexanika zavodu
Telemexanika zavodu — Azərbaycan Respublikası Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin tabeliyindəki müəssisə. Şirvan şəhərində yerləşir.
"Telemexanika" zavodu 1981-ci ildə "Cihazlar" zavodu adı altında fəaliyyətə başlamışdır. 1988-ci ildə "Cihazlar" və "Sənaye avtomatikası və Telemexanika" zavodları birləşdirilərək "Sənaye avtomatikası və Telemexanika" zavodu adı altında fəaliyyət göstərmişdir. 1991-ci ildə "Telemexanika" İstehsalat Birliyi yaradılmışdır. 1993-cü ildən "Telemexanika" İstehsalat Birliyi Dövlət Xüsusi Maşınqayırma və Konversiya Komitəsinin tərkibində olmuşdur. 2006-cı ildən "Telemexanika" zavodu Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin tərkibində fəaliyyətini davam etdirir.
2016-cı il iyunun 26-da zavodun utilizasiya sahəsində baş vermiş partlayış nəticəsində 2 nəfər həyatını itirmiş, daha 19 nəfər isə yaranalanmışdır. Hadisə qısaqapanma nəticəsində baş verib.
Avtomatika i telemexanika
"Avtomatika i telemexanika" (rus. Автоматика и телемеханика, ing. Automation and Remote Control; mənası – "Avtomatlaşdırma və telemexanika") — Rusiya Elmlər Akademiyasının Maşınqayırma, Mexanika və İdarəetmə Prosesləri Bölməsi, Rusiya Elmlər Akademiyasının Trapeznikov adına İdarəetmə Problemləri İnstitutu və Rusiya Elmlər Akademiyası İnformasiya Ötürmə Problemləri İnstitutu ilə birlikdə təsis edilmiş Rusiya jurnalı. Jurnal avtomatik idarəetmənin nəzəriyyəsi və texnologiyası sahəsində tədqiqat və inkişafları əks etdirir. Xüsusilə idarəetmə nəzəriyyəsinə həsr olunmuş dünyanın ilk elmi jurnalı plaraq tanınır. Jurnal "Nauka" nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunur .
Baş redaktoru Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Andrey Qalyayevdir.
== Tarixi ==
1934-cü ildə SSRİ Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti akademik Aleksandr Çernışevin rəhbərliyi ilə könüllülük əsasında işləyən Avtomatika və Telemexanika Komissiyası təşkil etmişdir. Onun səyləri ilə 1935-ci ildə Avtomatlaşdırma, Telemexanika və Dispetçerlik üzrə Ümumittifaq Konfransı keçirilmişdir.
1936-cı ilin aprelində yeni jurnalın ilk nömrəsi çap üçün imzalanmışdır.
Avtomatika və telemexanika qurğuları
Avtomatik fəaliyyət göstərən qurğu və sistemləri öyrənən elm və texnika sahəsi avtomatika adlanır. Əgər obyektlərin idarəsi və onların iş fəaliyyətinə nəzarət müəyyən məsafədən yerinə yetirilirsə, bu halda telemexaniki qurğular adlanan xüsusi vasitələrdən istifadə edilir.
Telemexanika – rabitə kanalının səmərəli istifadəsində siqnalları xüsusi qayda ilə çevirməklə, obyektlərin müəyyən məsafədən idarəsi və nəzarəti üçün nəzəri və texniki vasitələri öyrənən elm və texnika sahəsidir
== Dəmir yolunda istifadə oluunan avtomatik və telemexanik qurğular ==
Azərbaycan dəmir yolu müasir avtomatik, telemexaniki idarəetmə sistem və qurğuları ilə təchiz edilmişdir. Bu nəqliyyatda böyük bir təsərrüfat sahələri idarə olunur. Buraya müxtəlif istehsal sahələrinin, təsərrüfatlarının, su nəqliyyatı məntəqələrinin, vaqon və lokomotiv təmiri müəssisələrinin, hərəkət tərkibinin və s. mikroprosessorlu avtomatik idarəetmə sistemləri daxildir.
Bu gün dəmir yolu kompüter texnikası, teleidarə, telenəzarət, teleölçmə sistemləri, sərnişinlərə avtomatlaşdırılmış xidmət sahələri ilə təmin olunmuşdur.
Dəmiryol avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemi bir neçə altisistemləri özündə birləşdirir ki, buraya da çeşidləyici stansiya, daşımanın operativ idarə olunması, elektrik təchizatı və s. aiddir.
Bu fəsildə qatarların hərəkətinin tənzimlənməsi, onların stansiya və mənzillərdə təhlükəsizliyini təmin edən avtomatika-telemexanika qurğuları haqqında ümumi məlumat veriləcəkdir.
Azərbaycanın suvarma sistemində avtomatika-telemexanika (film, 1960)
Azərbaycanın suvarma sistemində avtomatika-telemexanika qısametrajlı sənədli filmi rejissor Vladimir Konyagin tərəfindən 1960-cı ildə çəkilmişdir. "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Kinolentdə Azərbaycanın suvarma sistemində avtomatika-telemexanikadan istifadə qaydalarından və ümumiyyətlə texnikanın kənd təsərrüfatının inkişafında əhəmiyyətli rolundan söhbət açılır.
== Məzmun ==
Kinolentdə Azərbaycanın suvarma sistemində avtomatika-telemexanikadan istifadə qaydalarından və ümumiyyətlə texnikanın kənd təsərrüfatının inkişafında əhəmiyyətli rolundan söhbət açılır.
== Filmin üzərində işləyənlər ==
Ssenari müəllifi: A. Yusifov, Nazim Sadıqov
Rejissor: Vladimir Konyagin
Operator: Vladimir Konyagin
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh.