Ləzgi dilinin izahlı lüğəti

  • ХЪ

    [хъэ] сущ,; -ди, -да; -яр, -йри, -йра алфавитдин къанни цӀикьвед лагьай гьарф.

    Tam oxu »
  • ХЪ

    кӀалханда фер авачиз акъатдай ачух тушир вансуз фонема-сес. Гафарин сифте кьиле ( хъсан, хъире ), юкьва ( ахъа, чахъай ), эхирда ( хъархь, хъурхъ )

    Tam oxu »
  • ХЪ

    граммат., преф.; глаголдик гьерекатдин тикрарвад къалурдай мана кутадай аффикс. Префиксар хь, х глаголрихь, арада артухан маса гьарф авачиз, акал же

    Tam oxu »
  • ХЪ

    существительнийрин секинвилин ӀV падеждин эхир: столдихь, багъдихъ, тӀурунихъ. Секинвилин ӀV падеждин ва адан дибдикай арадиз кьвезвай кьакъатунин

    Tam oxu »
  • ХЪАЛХЪАМ

    сущ; -ди, -да; -ар, -ри, -ра тарцин танда члафдин чкадал къведай тӀекв, буш чка. Са куьнуь, кул авуна, катнава ва а кулуни вичиз кӀукӀ кьурай чуьхве

    Tam oxu »
  • ХЪАЛХЪАС:

    * хъалхъас къиб сущ. вич кӀарабда аваз, кьилни тум хурлинкӀдинбуруз ухшар, гъвечӀи кӀвачер квай, хур чиляй галчӀуриз-галчӀуриз фидай гьайван

    Tam oxu »
  • ХЪАМА

    * хъама бармак сущ. еке ва куьгьне бармак. Хъама бармак кьилел, гъиле кӀир галай чумахъ. И. Гь. Шалбуз дагъдин

    Tam oxu »
  • ХЪАМА

    рах., сущ; -ди, -да; -яр, -йри, -йра кьуьзуь итим. - Ада лап акьуллу кар авуна. Цуьк хьтин руш кьуьзуь хъамадиз гуз, гьамни кар яни? З

    Tam oxu »
  • ХЪАМАШ

    в., сущ.; -а, -а; -ар, -ри. -ра акьулдиз, фагьумдиз бегьемсуз, абурсуз эркек.

    Tam oxu »
  • ХЪАПА:

    хъапа-хъап нар. садлагьана, хабарсуз. Абур чеб-чпел хъапа-хъап гьалтна. Р.

    Tam oxu »
  • ХЪАПӀ

    сущ.; -апӀуни, -апӀуна; -пӀар, -пӀари, -пара руфуна кӀватӀ хьана сивяй акъатдай газ(ар). *   хъапӀ атун гл

    Tam oxu »
  • ХЪАРХЪ

    сущ.; -уни, -уна; -ар, -ари, -ара винел чкал аламай кӀерец. Хъархь. Рекьин къерехра Хъархъун ва маса къелемар акӀуриз са шумуд йис я

    Tam oxu »
  • ХЪАХЪ

    нугъ., сущ.; чилин менфятсуз гьал. Вучиз зи рикӀ цуру хьанва, хъахъ гьатна? Р. Магьмудов. Вучиз зи рикӀ

    Tam oxu »
  • ХЪАЧ

    сущ.; -чади, -чада; -чар, -чари, -чара 1) куьруь дувул галай, пеш алай набатат. Чи чкаяр дуьзни я, цик квай никӀерни ава, гьич тахьайтӀа, чуьлда х

    Tam oxu »
  • ХЪВАДАЙ

    хьун глаголдикай хьанвай причастие. Кил. ХЬУН.

    Tam oxu »
  • ХЪВАДАЙ

    прил. 1) хъун патал ишлемишдай. Салман, чна Аронакай вучзава, чи вилик недай хуьрекни хъвадай чехир хьайила? С

    Tam oxu »
  • ХЪВАЗ

    хъун глаголдин формаяр. Кил. ХЪУН.

    Tam oxu »
  • ХЪВАЛАХЪ

    сущ.; -ди, -да; -ар, ~ри, -ра нажахдалди кукӀварзавай кӀарасдилай алатдай кӀелечӀ кӀус. Э- эгь, - лугьудай Магьмуда вичин къезил гъил, хъвалахъ хь

    Tam oxu »
  • ХЪВАНА

    хъун глаголдин алатай вахтунин Ӏ форма. Кил. ХЬУН.

    Tam oxu »
  • ХЪВАРЦ

    сущ.; -цра, -цра; -рцар, -рцари, -рцара кӀвалин джин хьтин затӀ (мавгьуматрин нагъилри къалурзавайвал)

    Tam oxu »
  • ХЪВАЧ

    Ӏ хьфин глаголдин эмирдин форма. Кил. ХЪФИН.

    Tam oxu »
  • ХЪВАЧ

    хъун глаголдин шаклувал къалурдай форма. Кил. ХЬУН.

    Tam oxu »
  • ХЪВЕР

    сущ.; -ди, -да; -ер, -ери. -ера шадвилин ва я ягьанатдин гьисс акатайла, чини, пӀузарри ва вилери кьабулдай кӀалуб ва я сивяй акъатдай шадвилин се

    Tam oxu »
  • ХЪВЕРУН

    гл., ни; -да, -на; -из, -зава; -а, ~ин, -рай, -мир; хъвер авун, хъвер тавун, хъвер тахвун, хъвер хъийимир шадвилин гьиссер къалурдай сесер акъудун

    Tam oxu »
  • ХЪВЕХЪ

    сущ.; -уькъве, -уькъве; -уькъвер, -уькъвери, -уькъвера чинин са пад (япалай нералди, цӀвелелай рекъвелди)

    Tam oxu »
  • ХЪЕЛ

    сущ.; -иле, -иле; -илер, -илери, -илера са нелай-квелай, никай-квекай ятӀани арадал атай наразивилин, такӀанвилин гьисс

    Tam oxu »
  • ХЪЕЛУН

    гл., ни нивай-квекай; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; хьел авун, хьел тавун, хъел тахвун, хъел хъийимир никай наразивал аватӀа, адав р

    Tam oxu »
  • ХЪЕМЕ

    сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра гъвечӀи хенжел.

    Tam oxu »
  • ХЪЕМЕ

    нугъ., сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра къулан фу. ЦӀун кӀвализ фена, акадин кьве хъемехъ чантада туна ам ксана

    Tam oxu »
  • ХЪЕМП

    сущ.; -ини, -ина; -ер, -ери, -ера чӀухлумпӀ тарцин тандикай авунвай ва вичин къене маса тӀвал туна, целди цӀиртӀер ягъиз аялар къугъвадай затӀ

    Tam oxu »
  • ХЪЕМП

    сущ. чуьхверрин сорт.

    Tam oxu »
  • ХЪЕН

    сущ.;, -ди, -да; -ер, -ери, -ера 1) кьакьан затӀунин таъсирдикди ракъинин нурар ават тийизвай чка.

    Tam oxu »
  • ХЪЕНЧӀ

    сущ.; -и, -ин; -ѐр, -ери, -ера махсус жуьреда канвай чеб.

    Tam oxu »
  • ХЪЕНЧӀИН

    прил. махсус жуьреда канвай чепедикай раснавай. Ада халудин сусаз лагьана: "Булахдал алай тарцикай халудин жендек куьрсарнава; вун яд гъиз фидай

    Tam oxu »
  • ХЪЖЕДА

    хьхьун глаголдин формаяр. Кил. ХЪХЬУН.

    Tam oxu »
  • ХЪИВЕГЬУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -0 || -а, -ин, -рай, -мир; хъивегь авун, хъивегь тавун, хъивегь тахвун, хъивегь хъийимир 1) са вуч ятӀани са тӀим

    Tam oxu »
  • ХЪИЙИДА

    хъувун куьмекчи глаголдин инкарвилин суалдин форма. Кил ХЪУВУН.

    Tam oxu »
  • ХЪИЙИЗ

    хъувун глаголдин формаяр. Кил. ХЪУВУН.

    Tam oxu »
  • ХЪИКЬИФ

    сущ., -да, -да; гз. - -ар, -фри, -фра таза вергерин пешер апудна тандин кьалариз кьел вегьена кьве гъилелди капал тӀуш гана недай затӀ

    Tam oxu »
  • ХЪИЛЕЛДИ

    нар. хъел кваз. Кефияр дуьз техжедай кьван чкадал чӀур хьанвай шоферди са ведредавай яд гъана хъилелди радиаторда цаз башламишна

    Tam oxu »
  • ХЪИЛЕР

    хъел гафунин гзафвилин кьадардин форма. Кил. ХЪЕЛ.

    Tam oxu »
  • ХЪИЛЕР

    хъел сушествительнидин гзафвилин кьадардин форма. Кил. ХЪЕЛ.

    Tam oxu »
  • ХЪИЛЕРУН

    гл., ни наразивилин гьиссер хьана рахун тавун. Дустари чаз мехъерзава, Ни ятӀани хъилерзава, За шадвиляй кьуьлерзава Кьве вилни вал алаз, яр

    Tam oxu »
  • ХЪИЛЯЙ

    хъел существительнидин къакъатунин 1 падеждин форма. Кил. ХЪЕЛ.

    Tam oxu »
  • ХЪИЛЯЙ

    нар. садакай авай наразивилиз жаваб яз. - Куьн жуваз хийир къвезвай тӀекве пек твазвайбурукай я, - лугьуз ада зи чинар капа

    Tam oxu »
  • ХЪИНЕЗМАЧ

    тӀуьн глаголдин форма. Кил. ТӀУЬН.

    Tam oxu »
  • ХЪИПЕДИ

    къиб существительнидин формаяр. Кил. КЪИБ 1

    Tam oxu »
  • ХЪИПЕДИ

    къиб существительнидин формаяр. Кил. КЪИБ 2.

    Tam oxu »
  • ХЪИПИ

    прил. дигмиш хьанвай машмашдин рангунин. Таму-тара хъипи пешер авадарзавай. З. Э. КУТВ- диз фена. Хъипи читинин булушкадин гьяркьу хел къакъажна, Зе

    Tam oxu »
  • ХЪИПИВАЛ

    сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера хъипи тир гьал. Фекьи малла МегьамедЭфендиди... куьлуь, хъипивал алай чӀулав вилер Дадашал туькӀуьрна

    Tam oxu »